Erkan Çelebi: Yargıtay şirketleri tüketici saymıyor

Erkan ÇELEBİ

YARGITAY, Tüketici Yasası'ndaki tüketici tanımında yer alan tüzel kişiler kapsamına şirketleri dahil etmiyor. Şirketleri tüketici olarak saymıyor. Bu nedenle, ticari amaçla şirketlere alınan üretim hatalı ürünler için Tüketici Kanunu kapsamında dava açılamıyor.

YARGITAY'a göre, Tüketici Yasası'nda yer alan tüzel kişiler, sadece dernek ve vakıflardan oluşuyor. Şirketler, tüzel kişi kapsamına girmiyor ve tüketici olarak kabul edilmiyor. Bu da şirketlerin Tüketici Yasası'ndan yararlanmalarını engelliyor. Yargıtay, ticari amaçla kullanılmak üzere şirketlere alınan ürünleri Tüketici Kanunu'nda değil, Borçlar Kanunu'nu kapsamında değerlendiriyor.

Bunun sonucunda şirketlerin üretim hatalı ürünlerle ilgili açtıkları tüketici davaları mahkemeler tarafından haklı bulunsa dahi Yargıtay, bu kararları Borçlar Kanunu kapsamında değerlendirilmediği için bozabiliyor. Üstelik, mahkeme ve avukatlık masrafları da davacıya ödettirilebiliyor. Arkadaşımız Zeliha Aslan'ın yaptığı araştırmaya göre, Yargıtay'ın aldığı bu karardan etkilenenlerden biri de Nezih Dağdemir... Dağdemir, Sonece Servis Hizmetleri adlı şirketi adına 1998 yılında aldığı Pegeout marka ticari araçla ilgili Eskişehir Asliye Üçüncü Hukuk Mahkemesi'nde açtığı tüketici davasını kazandı. Mahkeme, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 3/f maddesinde tüketicinin bir mal veya hizmeti özel amaçlarla satın alarak nihai olarak kullanan gerçek ya da tüzel kişi olarak tanımlanmasına dayanarak, ‘‘Davacı tüzel bir kişilik olarak aldığı malı nihai olarak kullanan kişi sıfatında bulunmakla Tüketiciyi Koruma Kanunu hükümlerine dahildir’’ sonucuna vardı. Böylece, 1998 model Pegeout marka Partner aracın yenisiyle değiştirilmesine ve aracın davalılara iadesine karar verdi. Ayrıca davacının iade anına kadar kullanımı sebebiyle sağladığı fayda ve menfaatin davacı tarafından davalılara tazmini hususunda davalıların hukuk yollarına başvuru haklarının saklı bulunduğuna, davacı tarafından yapılan 28 milyon 210 bin liralık mahkeme masrafıyla 20 milyon 316 bin lira vekalet ücretinin de davacı tarafından ödenmesi kararına vardı. Ancak Peugeot'un üreticisi Karsan Otomotiv, Eskişehir Asliye Üçüncü Hukuk Mahkemesi'nin aldığı bu karara itiraz ederek Yargıtay 19'ncu Hukuk Dairesi'ne başvurdu. Yargıtay, Tüketici Yasası'ndaki tüketici tanımında yer alan tüzel kişiler kapsamına şirketleri de dahil eden mahkemenin kararını farklı yorumladı. Yargıtay dava konusu aracı davacı şirketin ticari işletmesiyle ilgili işte kullandığı ve bu amaçla aldığını gerekçe göstererek, ‘‘Bu durumda 4077 sayılı Tüketici Yasası'nın tüketiciler için benimsediği hükümlerin somut olayda uygulanamayacağı gözetilmeden davaya tüketici mahkemesi sıfatıyla bakılıp, sonuçlandırılması isabetli değildir’’ kararına vardı. Bu nedenle de mahkeme kararını aracı üreten Karsan firmasının lehine bozdu. Şimdi, Nezih Dağdemir'in Peugeot marka sorunlu aracını Karsan'a değiştirtebilmesi için 1998 yılının temmuz ayında başlayan hak arama mücadelesine yeniden başlaması gerekiyor. Bu kez, hakkını Tüketici Kanunu'yla değil, Borçlar Kanunu çerçevesinde aramak zorunda kalacak.

99 model Renault Megane nasıl 2000 model oldu?

RENAULT'un Mimarsinan'daki bayiinden 2000 model diye alınan Megane otomobillerin bazıları, 1999 model çıktı. Karışıklık, Emniyet Müdürlüğü'nün otomobilleri alan müşterilere gönderdiği bir yazıyla anlaşılabildi. Binay Yenentürk de 1999 kasım ayında taksitle Renault Megane 2000 model otomobil almak için Mimarsinan Bika Servisi'ne başvurdu. Yenentürk, aralık ayında otomobilini teslim aldı. Yenentürk, Mayıs ayında bir yazıyla Emniyet Müdürlüğü'ne çağrıldı. Emniyet'e giden Yenentürk'e, otomobilinin ruhsatına yanlışlıkla 2000 model yazıldığı, otomobilinin aslında 1999 model olduğu söylendi. Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz Renault Bika Servisi'nin sahibi Ekrem Görçeker, ‘‘Biz, 1999 yılı kasım ayında Renault'dan stoğundaki 60 adet 1999 model Megane Vagon otomobillerden aldık. Bu otomobilleri de sattık. Ancak müşterilerimizin bazılarının ruhsatlarına yanlışlıkla 99 model yerine 2000 diye yazılmış. Müşterilerimizi arayarak değiştirmek isteyenlere piyasa fiyatının 500 milyon lira üzerinden araçlarını geri alıp, yerine yeni kasa otomobil vereceğimizi bildirdik.’’ dedi.