Elektrik faturalarında ‘‘muhtelif ilave’’ şoku

İSTANBUL'da elektrik sayaçlarının mühürleriyle oynadığı tespit edilen aboneler, bu ay ‘‘muhtelif ilave’’ sürpriziyle karşılaştı. Muhtelif ilave de, faturalara 50 milyon lirası sayaç, 7 milyon lirası da mühürle oynama bedeli olmak üzere toplam 57 milyon lira olarak yansıtıldı. Bu da, bugüne kadar düşük bedelli elektrik faturalarını ödemeyi alışkanlık edinen bazı abonelerde şok etkisi yarattı.

Son bir yıl içinde İstanbul'da kullanılan 21 milyar 911 milyon kilovat saat elektriğin 4.5 milyar kilovat saatini kaçak elektrik oluşturdu. Bunun sonucunda, daha önce yüzde 12 olan İstanbul'daki kaçak elektrik kullanımı, 2002 yılında yüzde 20'ye ulaştı. Bu kaçağın da 290 trilyon lirası Avrupa yakasında, 85 trilyon lirası da Anadolu yakasında gerçekleşti.

Bu da, bazı abonelerin özel tesisat çekme, sayacı sildirme, mühür koparma, sıfırlattıktan sonra mühür değiştirtme gibi çeşitli yöntemlerle elektrik tüketimlerini az göstererek, düşük bedelli fatura ödemelerinden kaynaklanıyor.

ZAMLI TARİFE

Arkadaşımız Yeliz Küçük'ün yaptığı araştırmaya göre, abonelerin son bir yıl içinde kaçak kullanıma yönelmesinin nedeni de elektrik fiyat artışlarının otomatiğe bağlanması ve 150 kilovat saatin üzerine zamlı tarife uygulamasından kaynaklandı. Bu uygulamaların sonucunda elektrik faturalarının kabarmasına karşın, yeterli denetimin yapılmaması, kaçak kullanımı yaygınlaştırdı.

Abonelerin kabarık faturalar yüzünden kaçak kullanıma yönelmesini engellemek için ilk önce 150 kilovat saatin üzerine zamlı tarife uygulamasından vazgeçildi. Ardından da kaçak elektrik kullanımına karşı mücadele başlatıldı.

İstanbul Avrupa yakasının elektrik dağıtımını gerçekleştiren Boğaziçi Elektrik Kurumu, sayaç ve mühürle oynadığı tespit edilen abonelere ilk önce 1.5 kat daha yüksek tarife üzerinden fatura çıkarıyor. Ayrıca, bu faturalarda ‘‘muhtelif ilave’’ adı altında açma kapama ve mühür değiştirme bedellerini yansıtıyor. Kaçak kullanım yaptığı belirlenen abonelere ise 3 yıla kadar hapis cezası uygulanması için yasal işlemleri başlatıyor.

8 BİN ABONEYE CEZA

İstanbul'un Anadolu yakasındaki kaçak elektrik tüketimi engellemek için denetimlere ağırlık veren TEDAŞ, sadece mart ayında 5 bin 396 konuttun sayacında mühür dahi bulunmadığını tespit etti. Ayrıca, 2 bin 962 konutun sayacında da oynama yapıldığını belirledi. Bu toplam 8 bin 358 konuta bu ay gönderilen faturalarda muhtelif ilave bedellerini yansıttı. TEDAŞ'ın muhtelif ilave bedelleri de 50 milyon lirası sayaç, 7 milyon lirası da mühür ya da açma kapama bedelini içerdi.

Kaçak elektrik kullandığından şüphelenilen abonelerin takibe alındığına da değinen TEDAŞ yetkilileri, ‘‘Şimdi bu 8 bin 358 abonenin, geriye dönük tüketimlerini inceliyoruz. Tespit edilen eksik tüketim için de cezalı tarife üzerinden yeni faturalar göndereceğiz’’ dedi.


Kaçak elektrik kullanma yöntemleri


GERİ SAYDIRMA: Saatin kabloları ters bağlanıyor. Sayaç geriye işliyor. Ancak bu yöntem, 1990'dan sonra üretilen sayaçlarda uygulanamıyor.

HAT ÇEKME: Bir kabloyla, elektrik direğinden ya da sayaçtan önce ek bir hat çekiliyor. Böylece, kaçak kullanım gerçekleştiriliyor.

SIFIRLAMA: Bu yöntem, geç okuma yapılan ya da fabrika gibi elektriğin aşırı tüketildiği yerlerde uygulanıyor. Saat yerinden sökülerek, sıfırlamanın gerçekleştirildiği kişi ve kuruluşlara götürülüyor. Bedeli karşılığında, tüketim miktarı istenilen seviyeye çekiliyor. Ardından, yine bedeli karşılığında yeni mühür takılıyor.

SAYACI DURDURMA: 2 santimetre çapındaki bir röntgen filmi, elektrik sayacın camının altından sokularak, diskin dönmesi engelleniyor. Disk dönmediği için de tüketim gerçekleşmiyor.

KÖPRÜ YÖNTEMİ: Sayacın altındaki bakalit parçada bir delik açılıyor. Bu delikten içeri kablo sokularak kaçak kullanım sağlanıyor.


KISA HABERLER


14 milyon lira için özel ödenek çıkacak

AÇTIĞI davayı kazanan tango solisti, besteci Erdener Koyutürk'ün 13 milyon 960 bin liralık mahkemle masrafını geri alabilmesi için, özel ödenek çıkması gerekiyor. Arkadaşımız Mustafa Özdabak'ın haberine göre, 4 Nisan'da mahkemeyi kazanan Koyutürk, Cağaloğlu'ndaki Muhakemat Müdürlüğü'ne başvurdu. Ancak Korutürk, geçmişe yönelik ödemelerde özel ödenek çıkarılması gerektiği için 13 milyon 960 bin lirayı alamadı. Şimdi bu ödeneğin çıkması bekleniyor.