158 trilyonluk kartuş kavgası

262 trilyon liralık kartuş ve yazıcı pazarının 158 trilyon liralık kısmını kartuş satışları oluşturunca, yazıcı ithalatçıları ile kartuş dolum ve yenileme işlemi yapan firmalar arasında başlayan ‘haksız rekabet’ tartışmasına, son noktayı, Reklam Kurulu koydu. Kartuş dolum firmaları, ‘orijinal kartuş kullanılmayan yazıcılar garanti kapsamından çıkarılıyor’ iddiasıyla Reklam Kurulu’na başvurdu. Ancak, kartuş orijinal olmasa dahi, ürünleri garanti kapsamında onarıldıklarını savunan yazıcı ithalatçıları, Kurul üyelerini ikna etmeyi başardı. Bunun sonucunda karar, ‘kartuş pazarında haksız rekabet yok’ şeklinde çıktı.

Türkiye’de ki yazıcı pazarının boyutu, 104 trilyon lira olmasına karşın, ithalatçı firmaların uyguladıkları fiyat politikaları yüzünden bu yazıcılarda kullanılan kartuşların oluşturduğu pazar ise 158 trilyon lirayı buluyor. Bilgisayar kullanıcılarının tepkisini de çeken ithalatçı firmaların bu fiyat politikası, son dönemlerde pazarın taklit ürünlerle, kartuş dolum işlemi yapan firmalara kaymasına yol açtı. Pazarda, HP, Lexmark, Canon gibi bilgisayar yazıcısı ithal eden firmalar, kaliteyi, taklit ürün ithalatçıları ile yeniden dolum yapan firmalar ise fiyat avantajını kullanma yolunu seçti.

Bu da, pazarda yaşanan pay kapma yarışında, ‘haksız rekabet’ suçlamalarını beraberinde getirdi. Tüketicilerin elindeki orijinal kartuşlara düşük fiyatlarla yeniden dolum yapan firmalar, HP, Lexmark ve Canon başta olmak üzere, yazıcı ithal eden firmaları, Rekabet Kurulu’na şikayet etti. Yapılan şikayette, HP başta olmak üzere yazıcı ithalatçılarının düzenledikleri Garanti Belgeleri’nde ‘iki yıl boyunca, orijinal malzeme kullanılmadığı andan itibaren garanti kapsamı dışındadır’ gibi ibareler kullanıldığı, bu yolla tüketicilerin yenilenmiş kartuş kullanımının engellendiği eleri sürüldü.

İHLAL YOK

Yapılan başvuru üzerine Kurul, bir ön araştırma yaptırdı. Yapılan bu araştırmanın sonucunda hazırlanan raporda, bazı tüketiciler için satın alınacak sarf malzemesi fiyatının öncelikli önem taşıdığına dikkat çekilerek, ‘Fiyat farkının yüzde 50’lere varması, bu tüketiciler için kalitenin ikinci planda kalmasına neden olabiliyor. Bu da, orijinal ürün yerine muadil ya da yeniden dolum ürünleri tercih edilmelerine yol açabiliyor’ denildi.

Raporda ayrıca, yazıcı ithalatçılarının, ithal ettikleri yazıcılarda kendi lisansları altında üretilen kartuş, toner ya da şeritlerin kullanılmasına yol açacak şekilde iki ayrı ürünü bağlayarak rekabeti engelledikleri iddiasına ilişkin somut belge ve bulgulara ulaşılamadığına dikkat çekilerek, ‘Bu nedenle, 4054 sayılı Kanun kapsamında bir ihlalin varlığından söz edilemez’ denildi.

Hazırlanan raporun yanı sıra, tarafları da dinleyen Rekabet Kurumu, yazıcı ve kartuş ithalatçılarının iki ayrı ürünü bağlayarak rekabeti engellediklerine ilişkin somut belge ve bulgulara ulaşılamadığı sonucuna vardı ve karar olarak, kartuş piyasasında Kanun kapsamında bir ihlalin olmadığını açıkladı.