Cenk Bayrakdar ile “Girişimcilik Ekosisteminin Yeni Normali” üzerine II

Ergi Şener: Ülkemizdeki önemli start-up’lardan Bitaksi ve Getir’in kurucusu Sn. Nazım Salur, Korona sürecinin girişimcilere etkisini anlatırken: "Çok sayıda start-up mevcut durumdan gerçekten kötü etkileniyor. Hayat şu an girişimcilere penaltı atıyor. Kurtarırsanız süper ama olmazsa zaten yapacak bir şey yok. Penaltıdan gol yemenin bir ayıbı olmaz. Olmadı ilerideki maçlara bakmak gerekecek. " şeklinde bir ifade kullanmıştı. Covid-19'un girişimcilere etkisini Siz nasıl değerlendiriyorsunuz?

Cenk Bayrakdar: Pandeminin küresel ve yerel pazarlar üzerindeki etkisinin derinliği ve kapsamı  daha önce deneyimlenmiş tüm krizlerden çok farklı boyutlarda gelişti, gelişiyor.�Hiç bir kurumun ve hiçbir girişimcinin daha önce kaşılaşmadığı bu çok boyutlu krizde, yatırımcıların düşünce sistematiğinin de nasıl etkilediğini hepimiz ilk defa bizzat yaşıyoruz, görüyoruz. Girişimciler açısından bu dönemde giderlerini yani nakit akışlarını daha iyi kontrol etmenin ve zaman kazanmanın önemli olduğunu söyleyebiliriz.

Ergi Şener: Tüm olumsuzlukların yanında, bu sürecin bir yandan girişimcilik ekosistemini güçlendirdiğini de düşünüyorum. Potansiyel içeren, süper gençler bir yandan yaşadığımız problemlere çözüm geliştirmeyi sürdürüyor. Kendi girişimlerini gerçekleştirmek isteyen gençlere önerileriniz neler olur? Kendilerini nasıl yetiştirmeliler? Kimler ile çalışmalı, kime güvenmeli, planlamalarını nasıl yapmalılar?

Cenk Bayrakdar: Bu zamana kadar başarılı olmuş girişimlere baktığınızda müşterinin ihtiyacından doğmuş ve daha önce başkasının çözemediği bir problemi, mükemmel müşteri deneyimi ile sunmuş olan girişimler olduğunu göreceksiniz.

O nedenle ilerlemek için daha net bir vizyona ihtiyaç var. En iyi sonuçları elde etmek için de geriye dönük çalışmak gerekecek. Pazarın ve sunulan ürün/hizmetlerin önümüzdeki 12, 15 ya da 18 ay içinde hangi noktada olacağına dair bir fikriniz olmalı ve buna göre atılması gereken adımları belirleyip, geriye dönük olarak çalışmalısınız. Hangi araçları kullanıyor olursanız olun, ileriye dönük nakit akışını belki de günlük olarak değerlendirebilmeniz için bu metrikleri mümkün olduğunca zamanında elde ettiğinizden emin olun.  Öte yandan, müşterileriniz için doğru olanı yaparsanız, bunun sonucu olarak daha sadık müşterilere sahip olursunuz. Bu konuyu yatırım getirisi (ROI) yaklaşımıyla ele alın. Genellikle en yüksek maliyet, öncelikle müşteriyi kazanmaktır. Daha sonra ek satış yapmak, daha düşük maliyetli ve genellikle daha düşük kaynak gerektiren bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım gelirleri arttırmanın ve müşteri sadakati yakalamanın en düşük kaynaklı ve en düşük maliyetli yolu olacaktır.

Ergi Şener: Yatırım kararlarınızda en çok nelere dikkat ediyorsunuz?

Cenk Bayrakdar: Buradaki temel niteliklerden bazıları; kurucunun vizyonunu açık bir şekilde ifade edebilme yeteneği ve bu vizyona ulaşmak için ihtiyaç duyulan dönüm noktalarının belirlenmiş olmasıdır. Bu nitelikler ürünle/hizmetle ilgili iyi bir fikir, iyi bir iş planı ve iyi bir teze sahip olunmasına da yardımcı olur. Bunlar daha elle tutulur ve değerlendirmesi kolay konulardır. Küreselleşmek isteyen yeni şirketlerin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri, hedeflenen dış pazarla bağlantı kuramamaktır:�Pazarı boyutuna göre değil, uygunluğuna göre seçin, yerel düzenlemeleri araştırın ve birebir adapte etmek yerine yerelleştirin.

Biz, girişimin büyüme stratejisinde ekibin gücüne oldukça inanıyor bunu da önemli bir kriter olarak alıyoruz. Yetenekleri, uzmanlıkları, karakterleriyle birbirini tamamlayan üyelere sahip bir ekip oluşması önemli.

İdeal bir girişimin, dünya standartlarında bir teknolojiyi kullanarak hedeflediği pazarda önemli ölçüde bir dönüşüm/değişim yaratmasını bekliyoruz. Bizim için hizmet veya üründe önemli olan kolayca taklit edilemeyecek, uzun süre şirkete özel olarak kalabilecek inovatif fikirler içeren girişimler. Yatırımlarımızda iş modelinin benzersiz bir yanı olması, net bir müşteri teklifi içermesi ve rakipler için yüksek giriş bariyerleri bulunmasını arıyoruz.

Ergi Şener: Yatırımlarınız arasında “disruptive" (yıkıcı) olarak nitelendirdikleriniz var mı? Hangi alanlarda ya da teknolojilerde Post Kovid sürecinde "disruption"ın artacağını düşünüyorsunuz?

Cenk Bayrakdar: Artık dijital dönüşümün bir tercih değil, zorunluluk haline geldiğini anladık. Bu dönemde tüketicinin davranışları ve markalardan beklentileri oldukça değişti, bu birçok yaratıcı iş çözümünü tetikleyecektir diye düşünüyorum.

Bahsettiğim gibi, bu dönem sanal sağlık hizmetlerine yönelik teknolojiler öne çıkan alanlardan biri. Uzaktan izleme ve akut tıbbi bakım açısından olduğu kadar evde ileri seviye bakım noktasında henüz karşılanmamış ihtiyaçlar olduğunu görüyoruz.  Tüketiciler artık nakit ödeme yerine temassız kart kullanımını tercih ediyorlar.   Dolayısı ile “fintech” çözümleri daha fazla ön plana çıkacak.

Yatırımlarımız arasında anında sipariş uygulaması, uçtan uca ödeme çözümleri sağlayıcısı, RPA odaklı bulut tabanlı doküman ve data yakalama uygulaması, depo ve stok yönetim uygulaması bu dönemde daha fazla öne çıkan firmalar. Kovid sonrası değişen tüketici davranışları, sağlık ve hijyenin daha fazla öne çıkması ile değişen tatil ihtiyaçlarına cevap veren Avrupa’nın en büyük bot kiralama sitesi de gündemde olan şirketlerimizden.