Turizm paketinin talepleri karşılaması zor

Açıklanacak pakette turizmin ihracat sayılıp Eximbank kredilerinden faydalandırılması, uçak başına verilen 6 bin dolarlık desteğin kapsamının genişletilmesi, tanıtım bütçesinin artırılması, THY’nin yeni seferler ve charter seferleri düzenlemesi gibi maddelerin yer alması bekleniyor.

Bu teşvik tedbirlerinin turizm sektörünün içinde bulunduğu büyük sıkıntıya çare olup olmayacağı ise tartışmalı. Örneğin ihracat sayılıp aynı zamanda vergi iadesi verilmesi, krediler için kefalet sorununun çözülmesi gibi önemli talepler var. Ayrıca büyük uçaklar için 6 bin dolarlık teşvikin  artırılması, sektördeki istihdam üzerindeki yüklerin hafifletilmesi, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarında indirimler de isteniyor.

Bugün açıklanması beklenen paketin öncesinde, CHP Genel Başkan Yardımcısı Çetin Osman Budak da, sektörün ihtiyaçlarına ilişkin bir raporu geçen hafta Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal’a sundu. Budak, Bakan Ünal’ın iyi niyetle çözüm için çalıştığı izlenimi aldığını ama özellikle Maliye’nin itirazları nedeniyle, sektörü tümüyle tatmin edecek bir paketin açıklanmasını pek beklemediğini söyledi.

Çetin, kendilerinin “Turizm ve bağlantılı sektörlerdeki çöküntünün boyutlarıyla örtüşen bir paket hazırlanması”nı istediklerini, CHP’nin konuyla ilgili görüşlerini ilettiklerini söyledi.Ocak 2016’da Rus turist sayısında Antalya’da yüzde 81, İstanbul’da ise yüzde 48’lik bir gerileme yaşandığını, Avrupa ülkelerinde de yüzde 40-50 oranında gerileme olduğunu belirten Budak, krizin aslında ekonominin sorunu olduğuna, kuyumdan tekstile, dericilikten taşımacılığa, tedarikçiden üreticiye, rehberlerden turizm bölgelerindeki mahalle bakkalına kadar tüm ekonomik faaliyetleri olumsuz etkilediğine dikkat çekti.

Sıkıntının 500 bin yeni işsize neden olacağını esnaf işsizliği sorununun büyüyeceğini kaydeden Budak, “Şimdiden ödeme halkaları kopmaya başladı.

Hükümet iki teşvik açıkladı ama bunlarda hem yetersiz, hem de geç kalındı” diyerek, Fransa’daki terör saldırısından çok kısa süre sonra, turizm bölgelerindeki esnafa 6 aylık ödeme kolaylığı getirilmesini, Mısır’da benzer durumlarda uygulanan teşvikleri örnek gösterdi.

İLK İSTENEN TEDBİR

Raporda, alınması istenen kısa vadeli tedbirler şunlar: 

Ülke yönetiminde etkin kişiler başta olmak üzere, şiddet dili terk edilmeli, Tanıtım bütçesi 5 kat arttırılmalı, 100 milyon dolardan 500 milyon dolara çıkarılmalı,  

Özellikle Avrupa pazarında büyükelçiliklerin tanıtıma aktif katılımı sağlanmalı, 

Avrupa’nın etkili televizyon kanalları, sosyal medya ve radyolarda tanıtım ve imaj kampanyası yürütülmeli, 

Nisan-mayıs ayları için uçak başına 6 bin dolar olarak açıklanan destek, boş koltuk desteğine dönüştürülerek tüm yıla yayılmalı, 

THY’nin Antalya, Gazipaşa, Dalaman, Bodrum ve İzmir’e yurtdışından ek tarifeli seferler düzenlemesi sağlanmalı, 

Antalya Havaalanı’nın aktarma (hub) limanı olması sağlanmalı

Turizm iş kolunda istihdam üzerindeki yükler azaltılmalı,  

Turizm işletme ve yatırım belgeli işletmeler için eğlence vergisi muafiyeti ve alkollü içecekler için ÖTV iadesi sağlanmalı, 

Konaklama sektörü ihracatçı kapsamına alınmalı ve desteklerinden yararlandırılmalı, ihracatçılara tanınan vergi iadesi sağlanmalı, 

Küçük ve orta büyüklükteki işletmelere tarımda olduğu gibi faizsiz veya düşük faizli kredi desteği ve kefalet desteği sağlanmalı. 

Turizm bölgelerinde esnafa, vergi ve prim ödemelerinde erteleme ile Hazine destekli kredi erteleme ve yeni kredi olanağı verilmeli.