FARKINDA mısınız, başta elektrik olmak üzere uzun zamandır KİT ürünlerine zam yapılmıyor. Ama iddia ediyoruz; bu hafta, en geç bayram sonrasında zamlar başlayacaktır.
AKP Hükümeti 2006’yı iyi kapatmak için elinden geleni yapıyor. Çünkü meydanlarda 2006 rakamlarını kullanarak, ne kadar başarılı olduklarını anlatacaklar. İşte bu nedenle IMF’nin zorlamasına rağmen elektriğe zam yapılmadı. En azından yüzde 10’luk bir zam gereği var ama bir türlü yapılamadı. Enerji Bakanı Hilmi Güler, zam konusunda çelişkili demeçlerini sürdürdü. En son söylemi ise "yakından takip ediyoruz" oldu. Yani "zam gerekmiyor" söylemi bitti, şimdi bakalım diyorlar. Bu da yakında zam gelecek demektir.
Zam yapmadılar, Çünkü 2006 yılı enflasyonunu düşük göstermek istiyorlar.
2006 yılı bu gidişle tek haneli enflasyonla tamamlanacak. 10 olmayacak ama 9.90 gibi bir rakamla toptan eşya fiyat artışı kapatılmaya çalışılacak. Yani Başbakan Cumhurbaşkanlığına çıkma kararı verirse, ne kadar başarılı bir Başbakanlık dönemi geçirdiğini, ekonomide nasıl başarılı olduğunu, hem iç hem dış çevrelere bu rakamlarla anlatacak.
Ardından ise normal olarak zamlar başlayacak ve büyük ihtimal ocak ayından itibaren enflasyon yeniden iki haneli rakamlara çıkacak. Ama yıl sonu tek hanede kalınmış olacak.
Zamlar bugünden itibaren başlayabilir. Çünkü Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yılın son verilerini, dolayısıyla aralık ayının son verilerini piyasadan 25 Aralık’ta topluyor. Yani dün artık piyasadaki fiyat verileri alma işlemini tamamlamış olması gerekiyordu.
İşte bugünden itibaren yapılacak zamlar aralık ayı enflasyonuna, dolayısıyla da 2006 rakamlarına yansımayacak. O nedenle artık zamların başlayacağını söyleyebiliyoruz.
Sadece elektrik değil kamunun elinde olan doğalgaz, ulaştırma gibi ürünlerin fiyatlarına da uzun zamandır zam yapılmıyor, bekletiliyor. Örneğin doğalgazda geçtiğimiz Kasım ayında zam yapıldı, Aralık’ta da yapılması gerekiyordu ama yapmadılar.
Şimdi ocak ayında, petrol fiyatlarına bağlı gecikmeli gelen doğalgaz alım fiyatları düşmeye başlayacak. Yani aralıkta zam yapıp, ocakta indirim yapmak, yani piyasanın gereğini yerine getirmek yerine, bir aylık zararı göze alıp ocak ayını beklediler. Eğer farkı karşılıyorsa zam veya indirim yapmayıp, işi idare edecekler ama bu arada Botaş’a bir aylık gecikme bedeli zarar olarak eklenmiş olacak. Botaş’ın hali ise zaten içler acısı.
BÜTÇE FAZLA GÖSTERİLEBİLİR
Görüldüğü gibi her şey seçim için planlanmaya, bu plan uygulanmaya başlamış bulunuyor.
Sadece KİT zamları değil, belirleyici olacakları özel sektör zamlarını da elden geldiğince ertelediler. Örneğin tütün ve alkollü içki vergilerinin arttırılacağı önceden belliydi. Hatta gelir için yıl bitmeden bu vergi artışlarının yapılması bekleniyordu. Ama sigara fiyatlarındaki artışların da enflasyona katkısı büyük olacağı için beklediler.
Büyük ihtimalle sigaradaki vergiler yakında değişecek. Değişince de sigaracılar ürünlerine zam yapmak zorunda kalacaklar. Ama bu zam da 2006 enflasyonunun etkilememiş olacak.
Sadece enflasyonda değil, örneğin bütçe rakamları konusunda da büyük ölçüde makyaj çabası görüyoruz. Bakarsınız "2006 yılında bütçe fazla verdi" derler.
Çünkü duyduğumuza göre direk vergi geliri artışı olacak, örneğin Özelleştirme İdaresi’nin Tekel’in vergi borçlarının bir bölümünü ödediğini göreceğiz. Halbuki Tekel satılacaktı ve o zaman vergi borçları alınan paradan mahsup edilecekti. Ama belli ki Maliye Bakanı "2006 yılını ilk kez bütçe fazlasıyla bitiren bir Hükümet" olmak üzere kolları sıvamış durumda.
1-2 katrilyon buradan vergi artışı yapılsa, hedeflere ulaşılmış olacak.
TEPAV’ın belirlemelerine göre 2006 yılı bütçesini iyi göstermek için, sadece gelirler öne alınıp şişirilmiyor, harcamalarda da "sanki olmamış" görüntüsü veriliyor. Bunun örneği olarak tahakkuku yapılmış yaklaşık 4 katrilyon liranın ödemesi yeni yıla bekletiliyor.
Görüldüğü gibi bankaların yıl sonu bilanço makyajı gibi, Hükümet de bilançolara "seçim makyajı" yapıyor. Eskiden devlet kurumları makyaj işine bu kadar çaba sarfetmezlerdi.