Facebook’un kendi Google’ı geliyor!

İş seyahati için Paris’e gideceksiniz diyelim. Orada yaşayan arkadaşlarınızla görüşmek veya henüz arkadaş olmadığınız uygun kişilerle haberleşmek istiyorsunuz. Veya insanları bir kenara bırakın; sadece o şehirle ilgili fotoğraflara ve mekân bilgilerine ulaşmak istediniz. Şimdiye kadar görülmemiş bir detayda, aradığınızı bulmanıza olanak sağlayan servisin adı “Graph Search”. Facebook’un bu yeni servisi, size yeni bir dünyanın kapılarını aralayacak. Facebook’ta şehirler, kişiler, mekânlar, ilgi alanları ve fotoğraflar bazında arama olanağı sunan özel arama motoru Graph Search test yayınına başladı. Türkiye’den test eden birkaç kişiden biri olarak Facebook’ta hayatınızı değiştirecek bu mucizeyi sizler için kullandım ve öne çıkan yönlerini yazdım.

Hiçbir şeyi kaçırmayın
Facebook’ta yığın olarak bulunan bilgiyi en iyi biçimde taramak için şüphesiz ki mükemmel bir araca ihtiyaç var. Daha açık ve tamamen bağlantılı bir Facebook eminim hayatımızı daha da kolaylaştıracak. Bunu gerçekleştirmek için ise temel olarak insanlara; önem verdikleri kişilerle ve diğer şeylerle ilişkilerini düzenleyen araçlar sunmak gerekiyor. Facebook işte buna “map the graph” diyor. Bu kavram, büyük bir oluşum ve yeni insanlar, içerikler ve bağlantılarla sürekli olarak genişliyor. Şimdiden bir milyardan fazla insanı, 240 milyardan fazla fotoğrafı ve bir trilyondan fazla bağlantıyı kapsıyor.
Facebook’ta yığın olarak bulunan içerik içinde işe yarayanları hızlıca bulmanıza olanak sağlayacak bu yeni özelliği henüz dünyada sınırlı sayıda uzman, analist ve gazeteci test edebiliyor. İlk kullananlardan biri olmanın ne kadar keyifli olduğunu anlatamam ama sunduğu avantajları size yazabilirim. :)

 
Karmaşanın önüne geçebileceksiniz
Facebook’un ilk zamanlarını hatırlayın. O zamanlar Facebook’u genel olarak kullanma amacımız, insanlar hakkında bilgi almak ve farklı konularda bağlantılar elde etmekti. Sonra durum değişti, Facebook neredeyse anlık yaşanan bir yer halini aldı. Graph Search Facebook’u asıl olması gereken haline, yani yine esaslı bir bilgi kaynağı olmaya götürüyor. Geçtiğimiz yıl büyük tepkilere rağmen hayata geçen zaman tüneli (timeline) özelliği de bu amaca hizmet ediyor.
Graph Search’ün arama çubuğu sayfanın üst kısmında yer alıyor. Herhangi bir şeyi aramak istediğinizde oraya yazmanız yeterli. Siz yazdıkça sonuçlar altta satırlar halinde çıkmaya başlayacak ve istediğiniz sonuca tıklayarak detaylara erişebileceksiniz.

Google’da aramaktan çok daha avantajlı
Arama dendiğinde akla elbette Google geliyor. Şunu söylemeliyim ki, Facebook’un Graph Search’ünün Google veya diğer arama motorlarıyla herhangi bir ilgisi yok. Web’de herhangi bir şeyi ararken karşınıza, belli kriterleri karşılayan tüm sonuçlar yığılı biçimde çıkar. Örneğin İstanbul’da Japon restoranı arıyorsanız “istanbul japon restoranı” yazarsınız ve web sitesini en iyi optimize etmiş ve diğer algoritmalara en uygun sonuçlar sıralanır. Facebook’un yeni arama özelliği çok daha fazlasını sunuyor. Benzer bir aramayı yaptığınızda karşınıza İstanbul’daki Japon restoranları çıkarken, bu restoranlara giden arkadaşlarınız ve varsa görüşleri de detay olarak beliriyor. Veya Fransızca şarkılar konusunda yeni keşiflere ihtiyaç duyuyorsunuz diyelim. “Şanson hayranı arkadaşlarım” olarak arama yaptığınızda, karşınıza şanson seven arkadaşlarınızın listesi çıkacak. Profillerinde de ilgili şarkı ve şarkıcıları sonuç olarak gösterecek. Benzer aramaları kişilerin kendisi, fotoğraflar ve mekanlar için farklı kriterlerle yapmak mümkün.

Peki ya güvenli mi?
Bu soruya şimdilik temkinli bir ses tonuyla “evet” cevabı verebilirim. Esasında güvenli çünkü mevcut gizlilik ayarlarınızı aşan bir durum söz konusu değil. Zaten hâlihazırda paylaşılanlar çıkıyor arama sonuçlarında. Yani Google’da arama yapar gibi, insanlar Facebook’ta her şeyi karşısına dökemiyor. İzin verilen içerikler üzerinde arama yapılıyor. Profiliniz herkese açıksa, bu durumda tanımadığınız insanlar da sizin Facebook deneyimlerinizi arama sonuçlarında görüntüler. Şayet profilinizde esaslı gizlilik ayarları yaptıysanız, sadece arkadaşlarınız ve paylaşımına izin verdiğiniz oranda arama sonuçlarında sizin içeriklerinizi görüntüler. Facebook arama özelliğinin hayata geçmesiyle birlikte, eminim herkes gizlilik ayarlarını tekrar bir gözden geçirmek durumunda kalacak.
Facebook’un ilgi çekici Graph Search’ü henüz gelişim aşamasında ve şu anda sadece İngilizce olarak kullanılabiliyor. Fakat çok yakında tüm yaygın dilleri destekleyecek. Ayrıca arama unsurları da artırılacak.

Yeni bir çöpçatan servisi mi?
İnternetin ilk ortaya çıkışından beri insanlar sosyalleşmek ve laf aramızda yeni ilişkiler yaratmak için teknolojinin bu nimetlerini sonuna dek kullanıyor. Bildiğiniz gibi online tanışma servisleri hâlâ çok popüler ve insanlar yeni aşklara yelken açmak için bu servislere hem zaman hem de para harcıyor. Facebook’un arama servisi bu amaca da hizmet eder mi dersiniz?
Sohbet yazılımı ICQ’nın popüler olduğu zamanları hatırlayın. Yazılımın arama bölümünde ülke, dil, cinsiyet, yaş, ilgi alanı, çevrimiçi durumu gibi kriterlerle arama yapılabiliyordu. Bu yolla tanışan, sosyalleşen ve ilişkilerini gerçek hayata taşıyan çok insan tanıyorum. Facebook’taki kişi arama özelliği de tamamen bu amaca hizmet edebilir. Öyle ki, Facebook’taki kişi arama kriterleri, arkadaşlık sitelerinden de fazla ve etkili. Arama yaparken karşınıza çıkacak sonuçlar elbette arkadaş listenizle sınırlı kalmamalı. Facebook’ta profillerinde ilgili bilgileri gizlememiş cesur kişiler işte bu arama sonuçlarında karşınıza çıkacaktır. Düşünüyorum da, Graph Search’le birlikte yeni insanların kendisini bulması ve tanıması için gizlilik ayarlarını açanlar da olacaktır. Bunları hep yaşayarak öğreneceğiz. Fakat emin olduğum bir şey var ki, Facebook’ta arama yapma özelliği sandığımızdan büyük bir etki yaratacak.

E-posta: ekaplanseren@hurriyet.com.tr
Twitter: https://twitter.com/kaplanseren