BAŞKENT olmasıyla birlikte küçük bir Anadolu kasabası olmaktan çıkan Ankara, yıllar içinde modern yaşamın ihtiyaçlarını karşılayacak her türlü mekanı bünyesine katmayı başardı.
Araştıranlar, hatta o süreci yaşayanlar bilir, Cumhuriyetin ilk yıllarında birbiri ardına açılan Batı tarzı restoranlar, müdavimleri siyasetçilerle birlikte anılır oldular. Karpiç’in adı Atatürk’le; RV’nin adı İsmet İnönü ile bütünleşirken, Süreyya Gazinosu ile Yüksel Palas, Adnan Menderes ve Celal Bayar’ın tercihi oldu.
Ancak zaman hızla akıp giderken, bir döneme damgasını vurmuş Karpiç, Ankara Palas, Uğrak, Merkez Lokantası, Süreyya Gazinosu, Astorya Gazinosu, Gar Gazinosu, Amabasador Kulüp, Ömür Pastanesi, Washington Restoran gibi mekanlardan kimileri kapandı, kimilerinin eski parlaklığı kalmadı. Bazıları ise aradan geçen 50 yıla rağmen ayakta kalmayı başardı; tabii ki lezzetinden ve kalitesinden ödün vermeden.
Sanayi, bilişim, eğitim ve ticaret hayatıyla Türkiye ekonomisinin en önemli kentlerinden olan Ankara, son yıllarda yarattığı fastfood zincirleriyle de dikkat çekiyor. Ankaralı kafe, pastane, restoran grupları, gerek şubeler gerekse alışveriş merkezleri içinde kurdukları zincirlerle yeme-içme sektörüne damgasını vuruyor. İşte Aysel Alp ile yaptığımız araştırma sonucu Başkent’te doğup büyüyen ve Türkiye’yi de çevreleyen lezzet durakları:
Kahkaha Kebap!
Çocuklarınızın sıkılmadan, şen kahkahalar eşliğinde yemek yiyeceği ilginç bir mekanla, yani Kukla Kebap’la anlatmaya başlayayım. Ünlü kukla ve gölge oyunu sanatçısı Hadi Poyraz’ın 1958’de Cebeci’de açtığı dükkánla adını duyuran Kukla Kebap, faaliyetini Balgat şubesiyle devam ediyor. Cebeci’deki işletmenin müdavimleri büyürken, çocukken yemek yedikleri, kukla izledikleri bu mekana, artık anne-baba ve dede-nine rolünde geliyorlar.
Mönüde ’kukla kebap’ sahnede Karagöz ile Hacivat, Nasreddin Hoca, Keloğlan ve eşeği, Başkent’in 50 yıldır vazgeçilmezi olurken, bu ün kısa sürede diğer illere de sıçradı. Adana, Mersin, Eskişehir ile Konya’da M1 Tepe ve Kule Site Alışveriş Merkezleri’nde şubeler açan Kukla Kebap, diğer illerden gelen talepleri ise değerlendirme aşamasında bulunuyor.
Kukla Kebap, şimdilerde yeni markalar yaratmanın heyecanını yaşıyor. Türk ve Osmanlı mutfağının en seçme lezzetlerini ’Hayalhane’ markasıyla Etlik Antares AVM’de hizmet veren şirket, ’Pidemiz’ markasını ise Cepa AVM ve Konya Kule Site AVM’de müşterileriyle buluşturuyor.
28 yıllık Ankaralı pizza durağı
1984 yılında Fuar Sokak’ta küçük bir restoranda başlayan Tadım Pizza, ardından Mesnevi Sokak’ta çıktı sevenlerinin karşısına. 1990’da Tunalı Hilmi Caddesi’nde açılan üçüncü şubenin ardından, gençlerden aldığı enerjiyle franchising sistemine geçti. Ankara’da hem alışveriş merkezlerinde, hem de kentin göbeğinde 12 işletmesiyle faaliyet gösteren Tadım Pizza’nın, İstanbul’da üç; Bursa, Adana, Antalya, Bolu ve Mersin’de birer restoranları bulunuyor.
Kuki kolunu ABD’ye kadar uzatacak
Cafemiz ile 1993 yılında sektöre adım atan Üner Grup, ardından Kuki markasıyla çıktı Başkentlilerin karşısına. Cafemiz’i tek mekánla sürdürseler de, Kuki’yi hem yurtiçi, hem de yurtdışında franchise sistemiyle büyütmeyi hedefleyen grup, zincire İstanbul, İzmir, Antalya, Bodrum gibi halkalar katmayı planlıyor. Washington’dan bile şube açmak için teklif alan Kuki’ye bu öneriyi, Ankara’da çalışmış bir büyükelçilik görevlisi getirmiş.
Kendi yarattığı Kuki markasından sonra Amerika’nın ünlü zinciri DKNY’i Türkiye’ye taşıyan grup, 1998 yılında da Başkent’in gözde Çin restoranı Quick China’yı hizmete açtı. Beş mutfağı, beş yabancı aşçıyla Ankara’ya taşınan Quick China, Çin mutfağı ile sushiyi aynı ortamda sunan ilk ve tek işletme olma özelliğine sahip. Çin, Tayland ve Japonya’dan sonra yakın bir zamanda Vietnam mutfağından lezzetleri de mönüsüne ekleyecek olan işletme, Ankara’da Gaziosmanpaşa’dan sonra açtığı Çayyolu ve Bilkent şubeleriyle hizmet veriyor. Yakın bir zamanda İstanbul başta olmak üzere, çeşitli illerde şubeler açmayı planlanıyor. Quick China ortakları Boğaç Üner, Ali Doğan ve Engin Aras, hem yeni tatları Türkiye’ye getirmede, hem de zinciri büyütmede iddialı olduklarını belirtiyorlar. Ancak Quick China markası, Kuki gibi franchise sistemiyle değil, kendi bünyesinde açılacak şubelerle büyütülecek.
Pidenin pir’i
Karadeniz mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden olan pideyi, 1989 yılında Mesnevi Sokak’taki ilk restoranıyla Başkentliler ile buluşturan Sampi, bu lezzeti sadece Türkiye’ye değil, yurtdışına da ulaştırıyor. ’Samsun pidesinin dünya mutfakları içinde hak ettiği yeri alması’ hedefiyle yola çıkan Sampi zincirinin 33 halkası bulunuyor. Ankara, İstanbul, Antalya, Tekirdağ (Çorlu), Adapazarı, İzmit ve Batman’da halkaları bulunan Sampi, yılsonuna kadar şube sayısını 75’e, il sayısını ise 18’e çıkarmayı planlıyor.
Kısa bir süre önce Metro Yatırımlar Grubu şirketlerinden Van Et ile ortaklık sözleşmesi imzalayan grup, bu ortaklıkla yurtdışına açılmayı hedefliyor. Pizza memleketi İtalya başta olmak üzere, ilk etapta Almanya ve Fransa’da restoranlar açmayı planlayan grup, "Neden İtalya" sorusuna, "Avrupa’yı hamurun pizza dışındaki versiyonlarıyla tanıştırmak istiyoruz" karşılığını veriyor.
Bozkırın görkemli balıkçısı
Ankara suya hasret kalsa da, dalgıçlarıyla olduğu kadar, balık restoranlarıyla da ünlü bir şehir. TED Koleji’nden arkadaş Mehmet Ali Ertuğrul, Semih Apa ve Melih Özbayram’ın 2003 yılında kurdukları Kaptan Gıda, Türkiye’de bir ilke imza atarak, deniz ürünlerini fastfood zincirine taşıdı. ’Denizden gelen lezzet ve sağlık’ parolasıyla yola çıkan Myfish, "Denize sıfır sağlık ve lezzet" parolasıyla büyüyor. Deniz ürünlerini kaliteli, hızlı ve uygun fiyatlarla hem yurtiçi hem de yurtdışındaki Myfish limanlarında sunmayı hedefleyen zincirin, Ankara ve İstanbul’da 4’er, Kayseri ve Eskişehir’de birer limanları bulunuyor. Myfish mönüsü deniz ürünlerinin yanı sıra, Ege otları ve zeytinyağlılardan oluşan geniş bir ürün yelpazesine de sahip.
Myfish’leri sadece yurtiçine değil, yurtdışına da taşımayı hedefleyen üç arkadaş, 2004’te Myfish’in marka patentini aldılar. Bugün itibariyle 44 ülkede ise marka tescilini almış bulunuyorlar. AB üyeleri başta olmak üzere, birçok ülkeden franchise talebi alan Kaptan Gıda, yurtdışına açılma planlarını hızlandırmış bulunuyor.
Ankara Cepa ve İstanbul Capacity AVM’deki restoran, ’içinden tekne geçen restoran’ olarak tanınıyor. Duvarlarında masmavi denizin, birbirinden güzel teknelerin, yelkenlilerin olduğu bu restoranlar, tayfaları ve kaptanıyla müşterilerini beklerken, mekána ahşap bir iskeleden giriliyor.
Yabancılara kafa tutan Ankaralı
1919’de bir yabancı tarafından kurulan ve 1949 yılında Tuncay Ailesi’ne geçen ünlü Kocatepe Kurukahvecisi, 1996 yılında itibaren birbiri ardına açtığı kahve evleri ile dikkat çekiyor. Kahve Evi Kocatepe’de, başta Türk Kahvesi olmak üzere, kendi imalatı olan kahve çeşitleri servis ediliyor. Ürün grupları arasında aromalı kahveler, hazır kahve, dünya kahveleri, çeşitli çaylar, soğuk ve sıcak kendine özgü içecekler, aperatifler ve sandviçler, pizza, salata, makarna, tatlı ve pastalar yer alıyor.
Yabancı kahve zincirlerine alternatif olarak açılan Kahve Evi Kocatepe, franchise ile büyüyor. Ankara, İstanbul, Denizli ve Kocaeli’nden sonra Antalya’da açılacak olanla birlikte, Kahve Evi Kocatepe’nin sayısı 20’ye ulaşacak. Firma, Cafe&Bistro ve Express olmak üzere iki farklı konsepte mağaza açıyor. Cafe&Bistro için büyüklüğü 150 ila 300 metrekare arasında değişen bir mekán gerekiyor. Express’te ise 50 ila 100 metrekare büyüklüğündeki lokasyonlar yeterli görülüyor.
Bu baklava ve börekler 61 yılın eseri
İstanbul için Karaköy Börekçisi ne ise Karacaoğlu Baklava Börek de Başkentlilerin gözdesidir. Faaliyetine 1947 yılında Cebeci semtinde başlayan işletme, babadan oğula geçerken, gücüne güç katıyor. Su böreklerinin yanında, içli köftesi, birbirinden leziz hamur tatlılarını dört şubede hizmete sunan grup, alaturka restoranlarında kebap ve ızgara çeşitleriyle boy gösteriyor. Mönüsünde döner, lahmacun ve İnegöl Köfte olan şubeler ise ayrı faaliyet gösteriyor. Unlu mamuller konusunda dünyaca ünlü Perfect Bakery Türkiye’nin isim hakkını da bünyesinde tutan Karacaoğlu Grup, otel ve catering firmaları için Van der Pal tereyağını üretiyor. Bu yağın yeni çeşidi Butterstick ise havayolu şirketleri, resmi kuruluşlar ve okullar tarafından tercih ediliyor.
"Lezzet Beldesi" sloganıyla yola çıkan Uludağ Et Lokantası ise 52 yıllık deneyimini beşinci işletmesine de taşıdı. Ulus’tan yola çıkan Uludağ zinciri, İstanbullularla Florya’da buluşurken, kuruluşun en büyük halkasını oluşturdu. Bugün Ankara’da dört şubesi olan Uludağ’ın hedefi diğer büyük şehirlerede yayılmak.
Bir örnekte pastahane zincirinden verelim. 1970’lerde Hacıosmanoğlu ailesi tarafından temelleri atılan şirket, 1993 yılında Liva pastaneleri ile pastacılık sektörüne giriş yaptı. Liva Bistro ve Liva Time ile iki marka daha yaratılırken, Ankara’da sayıları 15’e ulaştı.