Ercan Kumcu: Moraller bozulmasın

Ercan KUMCU

2000 yılı başladı, istikrar programının ilk günü gibi laflar ederken aralık ayı enflasyonu açıklandı. Enflasyon, beklentilerin üzerinde çıktı.

Ayrıntıya bakıldığında, yüksek çıkan enflasyon rakamlarının arkasında kamu sektörünün yaptığı zamların olduğu görülüyor. Aralık ayında özel sektör imalat sanayi endeksi yüzde 5.5 artarken, kamu sektörü imalat sanayi endeksi yüzde 16.6 artmış.

Bu durum, kamu sektörünün iş bilmezliğinden kaynaklanıyor. Kamu sektörünün zam yapması doğruydu, fakat zamanlaması yanlıştı. Aralık ayında yapılan zamlar kasım ayında yapılsaydı, moral bozucu bu durum ortaya çıkmayacaktı.

Sanki başımıza gelecekleri bilirmiş gibi, bu konuyu 2 Kasım 1999 tarihli yazımda gündeme getirmiştim. Kamu sektörünün daha çok kasım ayında zam yapması gerektiğini belirtmiştim.

İktisat, bir bilim olduğu kadar sanattır da. Bilim tarafı ne yapılacağını söyler. Sanat tarafı ise yapılacakların zamanlamasıdır.

Moraller bozulmasın. Önemli olan, bundan sonraki aylarda çıkacak enflasyon rakamlarıdır. Bu konuda da hayale kapılmayalım. Ocak ayı ile beraber kamu zamları yavaşlayacak, fakat özel sektör zamları devam edecektir.

Özel sektör imalat sanayi endeksinin aralık ayında yüzde 5.5 çıkması biraz kaygı vericidir. Ocak ayındaki enflasyon, hükümetin yıllık hedefinin dörtte biri kadar çıkarsa kimse şaşırmasın.

Şaşırılacak fazla bir şey de yok. Enflasyon yıl sonunda yüzde 20'ye inmeyecek. Doğru politikalar, doğru zamanlarda uygulandığında, enflasyonun 2000 yılında yüzde 40'a inmesinin ya da bunun biraz altında kalmasının olasılığı yüksektir.

* * *

Ocak ayının başında elektrik fiyatlarına yüzde 5 zam yapıldı. Yanlış oldu.

Bütün yıl için kurların yüzde 20 artacağını söyleyen; kamuda maaş ve ücretleri tüm yıl için yüzde 25 artırma kararı alan; asgari ücret artışını yüzde 25'e bağlayan; kiraların artışını Meclis'ten geçirdiği bir kanunla yüzde 25'te sınırlamaya kalkan bir hükümet elektrik fiyatlarına daha programın başladığı ilk ay yüzde 5 zam yapamaz.

Bu hareket hükümetin başka alanlarda yaptıkları ve yapmaya söz verdikleriyle taban tabana zıt bir uygulamadır. Bu, iş bilmezliktir.

Geçmiş yıllarda elektrik fiyatları üç aşağı beş yukarı kurlara endekslenmişti. Elektrik fiyatları asıl şimdi kurlara endekslenmelidir. Yılın ilk üç ayında aylık yüzde 2.1'in üzerindeki elektrik fiyat artışı, yürürlüğe konduğu düşünülen istikrar programını torpillemek anlamını taşır.

Bu konuda elektrik üretiminin maliyetini öne sürüp ocak ayındaki yüzde 5 zammı savunmak da mümkün değildir. Her konuda, herkesi ileriye dönük beklentilerle hareket etmesi için ikna etmeye çalışan hükümetin kendisi de öyle davranmak zorundadır.

Moraller bozulmasın. Hükümet eninde sonunda bu işi öğrenecektir. IMF bizi çok yakından takip etmektedir.

NOT: Bu yazıyı yazdıktan sonra elektrik zam oranının düşürüleceğini öğrendim. Gördüğünüz gibi morallerin bozulmasına gerek yok. Hükümet işi öğreniyor.