Avrupa’da Gölcük zirvesi

Ancak sektör uzmanları MPV sınıfının bitmesinde tek etkenin SUV olmadığını, LCV yani Türkiye’de doğan hafif ticari araç sınıfının da bunda etkisi olduğunu söylüyor. Çünkü LCV’lerin özellikle binek versiyonları çok yönlülük ve geniş iç hacimle MPV müşterisine de hitap ediyor. Fiyatlarının da uygun olması Avrupa’da da tercih sebebi olmuş durumda.

12 YILIN ZİRVESİNDE

Avrupa’da 2018 yılında otomobil satışlarından daha fazla büyüyen hafif ticari araç pazarı, 2019 yılının ilk çeyreğinde de önemli büyüme kaydetti. Otomobil pazarının yüzde 3’e yakın daraldığı bir dönemde AB ülkelerinde yüzde 5 büyüyerek 544 bin 85 adede ulaşan LCV pazarı, Türkiye’nin de olduğu Avrupa Gümrük Birliği’ne bağlı ülkeleri de kattığımızda yüzde 3.5 büyümüş durumda. 3 ayda 2 milyon adedi aşan satışla 2007’den bu yana en iyi performans yakalanmış.

LCV satışları Avrupa’nın en büyük ülkelerinde ciddi şekilde artmış. Düşünün İspanya’da yüzde 7.8, Almanya’da yüzde 5.4, Fransa’da yüzde 4.6 büyümeler söz konusu. Bir tek Brexit tartışmalarının eşiğindeki İngiltere ve ekonomik olarak sıkıntı yaşayan İtalya’da küçük çaplı düşüşler var.

GÖLCÜK İLE LİDER

Bu noktada bizi ilgilendiren tarafı ise LCV pazarının başarısında Türkiye’nin büyük payı. Amerikan Ford ile Koç Holding ortaklığı olan Ford Otosan’ın Gölcük’te ürettiği araçlar Avrupa’da LCV pazarının büyümesinde en önemli etken.

2018’de Gölcüklü Transit Custom tam 120 bin 285 adetle Avrupa’nın en çok satan hafif ticari aracı olurken, Transit ise 86 bin 683 adetle ilk 10’a girerken kendi sınıfının (orta ticari) ise 3’üncü sırasında yer aldı.

Avrupa’da toplam hafif ticari araç satışlarında Ford liderliğini Gölcük desteğiyle devam ettiriyor. Ford Otosan tarafından üretilen Transit, Transit/Tourneo Custom ve Tourneo/Transit Courier’in ciddi etkisiyle 2018 yılında 323 bin 334 adet LCV satan Ford, yüzde 6.9 pazar payıyla birinci sıradaki yerini korudu. Otomobilde ciddi zarar eden Ford’un Avrupa’da tek yüzünü güldüren LCV’dek bu başarısı.

VW İLE 500 BİN ÜRETİM

Şimdi Türkiye için asıl güzel haber, Transit Custom’ın 120 bini aşan satışla birinci sırada yer aldığı Avrupa’da 92 bin 495 adetle ikinci sırada yer alan Volkswagen Transporter’ın da Gölcük’te üretilecek olması. 2021 sonunda itibaren Ford Otosan, Alman VW’nin en çok satan ticari aracını da bantlardan indirecek. Bununla ilgili çalışmalar tüm hızıyla sürerken, Ford Otosan’ın Gölcük fabrikasının kapasitesi 500 bin adede ulaşacak. Bunun 100 bin adedinin ise VW Transporter olacağı söyleniyor.

HURDA ARAÇLAR DEĞER KAZANDI

HURDA araçta ÖTV indiriminin 10 bin liradan 15 bin liraya çıkarılmasına ilişkin kanun teklifi geçtiğimiz hafta Meclis’e sunuldu. Düzenlemeleri içeren teklifin komisyon görüşmelerinin bu hafta tamamlanması ve Ramazan Bayramı’ndan önce yasalaştırılması amaçlanıyor. Teklifi hatırlatmak gerekirse, 16 ve daha büyük araçların ihraç edilmesi veya hurdaya çıkarılmasına yönelik Özel Taşıt Vergisi (ÖTV) teşvikinin üst limitinin 10 bin TL’den 15 bin TL’ye yükseltilmesi istendi. Yani kanun teklifi Meclis’ten geçerse matrah fiyatı 70 bin TL’yi aşmayan araçlar için ÖTV indirimi 15 bin TL olarak uygulanacak. Yani anahtar teslim fiyatı 110 bin liraya kadar sıfır otomobil almak istediğinizde, eğer hurda aracınız varsa 15 bin TL indirimden yararlanabileceksiniz. Hazırlanan kanun teklifinde matrah fiyatı 70 bin TL’yi aşıp 120 bin TL’yi aşmayan araçlar için uygulanan 8 bin TL’lik ÖTV indirimi ile matrah fiyatı 120 bin TL’yi aşan araçlarda uygulanan 3 bin TL’lik ÖTV indirimine ilişkin ise henüz bir bilgi yok. Yetkililer kanun çıktıktan sonra kararname ile alt dilimlerin de artabileceğini belirtiyor. Burada beklenen de 8 bin TL’lik indirimin 12 bin TL’ye, 3 bin TL’lik indirimin de 5 bin TL’ye yükselmesi yönünde. Bekleyip göreceğiz ama daha kanun çıkmadan hurda araçların fiyatlarının ciddi şekilde arttığını da söylemem gerekir. Bu tekliften önce 5-6 bin TL’ye satılan 20 yaş üzeri araçlar şimdiden 10 bin TL’yi aşan fiyatlara ulaştı.

TÜRKİYE’DE OTOLAR BİR SÜRE DAHA AKILSIZ

MAYIS ayında Mercedes, yeni CLA, AMG GT ve AMG A 35 4MATIC’i Türkiye’de satışa sununca, “Yeni nesil modeller Türkiye’ye gelmeye başladı mı?” diye düşündüm.

Çünkü Türkiye’de 1 Nisan 2018’den itibaren satışa sunulacak ve ilk defa tip onayı alan tüm yeni otomobillerde BTK’nın isteğiyle yerli sim karta sahip ‘eCall’ sistemi ile bu sistemden elde edilen bilgilerin depolanacağı yerli bir server (sunucu) zorunluluğu getirildi. Bu problem çözülemediği için de yaklaşık 1 yıldır yeni nesil otomobiller Türkiye’ye getirilemiyor, getirilen veya üreten de  ‘eCall’ sistemini pasifize ediyor.

Hatırlatmak gerekirse Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Ali Bilaloğlu nisan sonunda Hürriyet’e yaptığı açıklamada BTK’nın yeni nesil otomobillerde zorunlu olan acil arama sistemi ‘eCall’da yerli sim kart ve sunucu istemesine itirazları olmadığını belirterek, “Ama bize süre verilmediği için hiç bir yeni otomobil gelemiyor, katma değerli hizmetler sonlandırıldı. Bazı markalar yerli sim kartları fabrikalara gönderip elle araçlara taktırmaya çalışıyor. Süre verilirse istenilen yapar, daha sağlıklı çalışırız” yorumunu yapmıştı.

Bu açıklamanın üzerinde neredeyse 1 ay geçip, Mercedes de yeni modellerini satışa sununca ‘Acaba olumlu bir gelişme mi oldu?’ düşüncesiyle mikrofonu Mercedes Otomobil Grubu Direktörü Direktörü Şükrü Bekdihkan’a tuttum. Bekdikhan maalesef konunun henüz çözülmediğini belirterek, “Ne yazık ki kalıcı ve net bir prosedür henüz çizilemedi. Sektörde halen bir çok soru işareti var. Bizim Türkiye’de satışa sunduğumuz modeller Sanayi Bakanlığı ve Avrupa Birliği (EU)  tip onaylı versiyonlar” açıklamasını yaptı. Yani o 3 model 1 Nisan 2018’den önce tip onayı alanlardanmış.

Bekdikhan’ın açıklaması üzerine konuyu biraz araştırdım. Yazılarımın ardından Sanayi Bakanlığı, BTK , ODD, Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) ve sektör temsilcileri konuyu görüşmek için 30 Nisan’da bir araya gelmiş. Ancak Sanayi Bakanlığı’nın uygulamasıyla BTK beklentisi arasındaki uyumsuzluk devam ediyormuş. Uluslararası sim kartı ve EU tip onayıyla çalışan ‘eCall’ hizmetlerinin 120 gün içerisinde durdurulabileceği iletilmiş. Bu sonuçta katma değerli hizmetleri de kapsıyor. Şu an bir çok marka bu hizmetlerini tamamen durdurmuş ve sadece yerli sim kart taktırmak için çalışmalarını sürdürüyormuş.

Yani ana merkezleri ikna edebilen, gönderdiği yerli sim kartları elle üretim sırasında araçlara taktırmaya çalışıyor. Bunu da gücü olan bazı markalar yapabiliyor. Daha önce de yazdığım gibi zaten bu olsa bile sadece acil durumlarda araç sinyal verebilecek. Henüz sunucular kurulmadığı için ki bunları yerli operatörlerin kurması gerekiyor, yeni nesil araçların iletişim kurma yani akıllanma şansı hiç yok. Otomotiv sektöründe teknolojinin gelişmesine bağlı olarak birbiriyle bağlantı kuran, otonom (sürücüsüz) araçları konuşurken Türkiye’de ne yazık ki bu hizmetler bir süre daha kullanılamayacak.