2019’da 2’nci el patlaması olacak

İlk çeyreğe önemli sıçramayla başlayan, ikinci çeyrekte duran, üçüncü çeyrekten itibaren ise kur ve faizlerdeki artışla tam anlamıyla çöken sektör, son 2 ayda ise ÖTV ve KDV indiriminin desteğiyle yeniden hareketlendi. 1 Kasım’dan itibaren showroomlardaki trafik ekim ayına göre 4-5 kat artarken, resmi olmayan rakamlara göre geçen ay toplam otomobil ve hafif ticari araç satışları 65-70 bin adedin arasında gerçekleşti. Yani kasım ayının ilk 2 haftasında 60 bin adetler telaffuz edilirken, satışlar 70 bin adetlere dayandı. Bu ekim ayındaki 21 bin adetlik satışa göre 3 katın üzerinde bir sıçrama demek. Ama tabii ki geçen yıla göre hâlâ yüzde 32 gibi bir düşüş söz konusu. Markaların fiyatlarda ÖTV indirimine ek olarak kampanyaları devam ettirmesi halinde aralık ayında satışlar 80-90 bin adedi bulur, bu da pazarın yılı 650 bin adetlerde kapanmasını sağlar. Kuşkusuz eylül ayında yüzde 68, ekimde yüzde 77 daralan pazarın yılı yüzde 32 daralmayla kapatması ‘kötünün iyisi’ olarak değerlendirilebilir.

ÖTV İNDİRİMİ SÜRECEK Mİ?

Ama uzun süredir asıl soru; “2019’da ne olacak?” Çünkü sektör yetkilileri 2019 öngörülerini yaklaşık 400 bin adet mertebesine göre yapıyor. Bu da 2018’e göre pazarın yüzde 38, 2017 yılına göre ise yüzde 60 civarında düşeceği anlamına geliyor.

İşte bu noktada kafalar karışmış durumda. Çünkü markalar ve distribütörler ellerinde kalan stoka ve yapılan öngörülere bağlı olarak 2019’da ÖTV indiriminin devam etmesi gerektiğini söylerken, müşteriyle direkt temas eden yetkili satıcılar ise 2. el otomobil stokları yüzünden pek ÖTV indirimi istemiyor. Bunu ana markalardan çekindikleri için dile de getiremiyorlar ama ortada bir gerçek var. Çünkü ÖTV indirimiyle birlikte sıfır otomobil fiyatlarındaki gerileme, ellerindeki 2. el fiyatlarını da indirdi. Böyle olunca, büyük finansal yük almış durumdalar. Şu an satsalar büyük zarar edecekler, satmasalar stok maliyetleri artacak.

O yüzden 2019 yılında en azından ÖTV indirimi olmazsa, 2. el fiyatlarının daha makul bir seviyeye oturacağını ve tamamen bu araçların satışına odaklanabileceklerini belirtiyorlar.

2019 yılı pazarı için net bir şey söylemek mümkün değil. Ama bir gerçek var ki, sıfır otomobilden çok 2.el araçlar satılacak. Bu araçların 100 bin adedi ilk 6 ayda peyderpey gümrüklerden çekilecek 1 yaşındaki sıfır otomobiller, diğerleri yıl sonunda satılmış gibi gösterilen sıfır 2.el araçlar ve gerçekten stoklarda bekleyen kullanılmış araçlardan oluşacak. O yüzden bunları 400 bin adede eklersek aslında pazarın toplamda 2018’i geçme durumu bile olabilir.

Aslında sihirli bir değneği olsa, otomotiv sektörü 2019’u pas geçip direkt 2020’ye atlamak isteyecektir.

GÖLCÜKLÜ VW VE OTONOM VİZYONU

GEÇEN hafta Bloomberg HT’den arayıp Ford Otosan’ın Gölcük’te Volkswagen üretme planıyla ilgili telefonda görüşlerimi almak istediler. Ben de 12 Kasım’da Ford Otosan Genel Müdürü Haydar Yenigün’ün açıklamalarını içeren yazımı okuyup böyle bir istekte bulunduklarını düşündüm. Ama telefonda canlı yayına bağlanırken aktarılan haberde, “Bloomberg HT’nin özel haberi’ anonsunu duyunca özel haberlerine renk katmam için arandığımı anladım. Her neyse uzatmayayım, bu sayede projenin ne durumda olduğu aklıma geldi ve hemen Haydar Yenigün’e mikrofon tuttum: “Son durum nedir? Otomotiv sanayi için bugünlerde güzel moral olacaktır.” Yenigün’ün cevabı netti: “Çok yakında konuyla ilgili gelişmeleri paylaşacağım. Morale hepimizin ihtiyacı var. Heyecanlıyız, az kaldı.”

Yıllardır konuşulan VW yatırımının resmi olarak açıklanması için sayılı gün kaldı. Biz gazeteciler de heyecanla bekliyoruz. Ama üretimin öyle söylenildiği gibi 180 bin adetlere çıkacağını tahmin etmiyorum. Bekleyip göreceğiz.

Bu arada Ford Otosan demişken; geçen hafta geleceğin sürücüsüz kamyon teknolojisi için AVL şirketi ile bir işbirliği yapmış. 24 Eylül’de ‘Elon Musk mı Haydar Yenigün mü?’ başlığıyla yazdığım yazı aslında tam olarak bu vizyonu ortaya koyuyordu. Türk mühendisler tarafından 4 ayda tasarlanan ve geliştirilen 4. seviye otonom sürüşe sahip ilk elektrikli kamyon olan ‘F-Vision’ bence kısa sürede hayata geçecektir.