Son dakika haberinde bir dünya markası: Türkiye
Evet, bunu söylemek abartı olmaz.
Türkiye’de medya en ağır eleştirileri hak edecek işleri sık sık yapsa da, son yıllarda yaşanan “son dakika haberi” yoğunluğunun geliştirdiği refleksler sayesinde en azından bu alanda dünya ile yarışabilir düzeyde.
New York’un Times Meydanı’nda geçen hafta yaşanan, bir kişinin öldüğü olayı ilk olarak hürriyet.com.tr’nin, ardından New York Times'ın duyurması bu yüzden tesadüf değil. Diğer Türk haber siteleri de ya New York Times ile beraber, ya hemen sonra okurlarına son dakika bildirimi gönderdi.
New York Times gazetesinin merkez binası olay yerine 5 dakika yürüme mesafesinde olmasına karşın hürriyet.com.tr, üstelik NYT’den daha fazla detayı, doğru ve eksiksiz bir şekilde okurlarına daha hızlı ulaştırdı.
Hürriyet.com.tr, iki ay önce de İngiltere’nin başkenti Londra’da yaşanan araçlı ve bıçaklı terör saldırısını da İngiliz medyasının tamamından daha önce, doğru ve o anki bilgiler itibariyle eksiksiz şekilde duyurmuştu.
25-30 ülkenin en önemli yayıncılarının aplikasyonlarını telefonunda barındıran bir okur olarak, İsveç'ten Avustralya'ya diğer ülkelerde de durumun aynı olduğunu söyleyebilirim.
* * *
Geçen hafta Hamburg’da düzenlenen Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Dünya Kongresi’nde konuşulan konulardan biri de son dakika haberciliğiydi.
New York Times’ın, en büyük rakiplerinden Washington Post’u, “Son dakika haberciliğinde çığır açıyorlar. Mutlaka abone olun” mealinde sözlerle övmesi takdirle karşılandı.
Üstelik o New York Times, başarılı stratejilerle dijital gelirlerini rekor hızla artıran bir marka…
Türkiye’de bu tür bir övgü mümkün olabilir?
Ertuğrul Özkök gibi az sayıda medya şahsiyetini hariç tutarsak, bugün için hayır. (Özkök'ün "sıfır kompleks" denen türden, nefret ettiği biri bile iyi bir iş yaptıysa onu övebilecek bir yazar olduğu arşivde sabit)
İstisnaların dışında, Türk medyasında rakip olmayan yayınların bile birbirine nasıl baktığı, birbirini karalamaya, hedef göstermeye, hatta tutuklatmaya ne kadar meyilli olduğu ortada…
Cumhuriyet’e, Sözcü’ye karşı hukuki süreçlerin nasıl başladığını hatırlamak yeterli.
Zaten IPI Genel Kurulu’nun temel konusu da, 200'ü aşkın gündür hapiste olan IPI Yönetim Kurulu Üyesi Kadri Gürsel ile IPI üyeleri Ahmet Şık ve Murat Sabuncu başta olmak üzere, tutuklu gazetecilerdi.
Türkiye’de medyanın demokratik ülkelerdeki düzeye yeniden oturması için hem onların acilen özgürlüklerine kavuşması, hem de gazetecilerin birbirlerinin kurdu olmaktan vazgeçip şahsi kapris ve çıkarlara değil, kamu yararına ve medyanın sürdürülebilir geleceğine odaklanması gerekiyor.
Yeni medyadan 7 taze haber, 7 mühim konu
* Columbia Journalism Review’da yayınlanan bir araştırmaya göre, sosyal medya ve teknoloji şirketlerinin medyada yarattığı değişim, kağıt-dijital ayrımından bile fazla. Araştırmada varılan sonuç ve öneriler, geçen yıl yazdığım şu yazıda savunduklarımla benzeşiyor.
* TV şovmeni Jimmy Fallon (sanırım Amerika’nın Beyaz’ı diyebiliriz) bugünlerde mutsuz. Reytinglerde tüm rakiplerine uzun süredir fark atan Fallon’a Trump’ın seçilmesi hiç yaramadı. Stephen Colbert gibi sert siyasi hiciv ustası şovmenler yükselişe geçerken, siyasi mizahı pek yumuşak kalan Fallon gerilemeye başladı.
* The Guardian Facebook'un Instant Articles uygulamasından ve Apple News'dan çıkarak radikal bir karar aldı. Bazı yayıncılar, bu iki uygulama nedeniyle reklam gelirlerinin düşmesinden şikayetçiydi. The Guardian'ın kararı, Google için bir zafer sayılabilir, ancak Facebook'un ve Apple'ın büyük yayıncıları yeniden kendi ürünlerine çekmek için çabalarını artıracağından da şüphe yok.
* Birkaç ay önce suyun bile nasıl lüksleştirilebildiğini yazmış, medyanın bundan çıkarabileceği dersleri sıralamıştım. Şimdi de New York’ta bir şirket, şehrin musluk suyunu sokaklarda satmayı planlıyor.
* Bill Gates’in geleceğe dair tahminlerini Serdar Kuzuloğlu'nun blogu Dünya Halleri’nde okuyabilirsiniz.
* Twitter’ın kurucularından Evan Williams son röportajında şöyle diyor: “İnternetin sorunu, aşırılıkları ödüllendirmesi. Mesela araba sürdüğünüzü düşünün ve ileride bir kaza var. Yanından geçerken doğal olarak bakarsınız. Herkes bakar. İnternet ise bu davranışı sanki herkes trafik kazası görmek istiyor gibi yorumlayıp size sürekli trafik kazaları sunmaya çalışıyor.” Sosyal medyanın kutuplaştırıcı “filtre balonuna” dair fikirlerimi şurada yazmıştım.
* “Teknolojideki En Önemli Ekonomi Teorisinin Kısa Tarihi” başlıklı şu FastCo makalesi geçen yıl yayınlandığından pek yeni sayılmaz, ama o kadar değerli ki, İngilizce bilip de gözünden kaçıranlar varsa diye paylaşmak istedim.
SON 24 SAATTE YAŞANANLAR
