Paylaş
DÜNKÜ yazımda Halkbank, Emlakbank ve Vakıfbank'ın, yani kamu bankalarının bağlı olduğu devlet bakanları Hüsamettin Özkan, Faruk Bal ve Yüksel Yalova'ya, bu bankaların Murat Demirel'e ne kadar kredi verdiklerini sormuştum. Dün önce Özkan'dan yazılı açıklama geldi. Kendisine teşekkür ediyorum. Yanıtını çok diplomatik ve teknik bir dille göndermiş. Ama sözleri gösteriyor ki, Demirel geçmişte Halkbank'ı hortumlamıştır. Bal ve Yalova'nın Emlakbank ve Vakıfbank açıklamalarını -elime ulaştığı takdirde- yarın kullanacağım.
Özkan'ın açıklaması aynen şöyle:
‘‘Sayın Emin Çölaşan, Hürriyet Gazetesi'nin 6 Ekim 2000 tarihli nüshasında yayınlanan yazınızı okudum.
T. Halk Bankası'nın Devlet Bakanlığıma bağlandığı 55. Hükümet döneminden itibaren, Banka'ya verdiğim talimat ‘‘bir kasa bir masa’’ şeklinde çalışanlara değil, gerçek esnaf ve sanayiciye bankacılık ilkelerine göre kredi açılması şeklindedir.
Bu genel talimatın dışında, bankaya bugüne kadar bir şahsa veya bir gruba kredi kullandırılması için herhangi bir talimat verilmemiştir. Ayrıca, Banka'nın idaresine ve atamalarına müdahale edilmemiş, Banka'nın tam anlamıyla özerk bir şekilde çalışması için gerekli ortam ve imkánlar sağlanmıştır.
Ekonomik koşulların güçleştiği 1998-1999 yıllarında Halk Bankası yaptığı kredi ve bankacılık çalışmaları ile sanayi ve ticaretin zor ekonomik koşulları aşamasında çok önemli bir rol oynamıştır.
Yazınızda konu edilen hususlara ilişkin açıklamalar aşağıdadır.
Murat Demirel ve şirketlerinin Halk Bankası'ndan aldığı kredi miktarı:
Murat Demirel'in şahsına açılan bir kredi bulunmamaktadır. Krediler ‘Şevket Demirel Holding A.Ş.' bünyesindeki firmalar ile EDA Finansal Kiralama A.Ş. ve Üniversal Yatırım Holding A.Ş.'ye açılmıştır.
Firmaların ağırlıklı (yüzde 60) ortağı Şevket Demirel A.Ş.'dir.
Holding bünyesinde DEMPA Uluslararası Dış Ticaret A.Ş., Göldağ Madencilik A.Ş., GÖLTAŞ Çimento Sanayi A.Ş., Global Sigorta, DEMPORT Liman Yatırım, DEMYAPI İnşaat A.Ş., DEMSAN Orman Ürünleri A.Ş., AKSU Hidroelektrik, BEYSU Meşrubat, DEMPANER Orman Ürünleri A.Ş. gibi 23 şirketi bulunmaktadır.
Bu firmalara krediler 1994, 1995, 1996 ve 1997 yıllarında açılmıştır. Açılan kredilerin toplamı 88,2 milyon dolar ile 4,5 trilyon liradır. Bu krediler proje kredileri, akreditif (ithalat) ve teminat mektupları gibi gayrinakdi kredilerden oluşmaktadır.
Kredilerin 12,7 milyon dolarlık kısmı 50. hükümet (Çiller-CHP-SHP) döneminde, 30 milyon dolarlık kısmı 52. hükümet (Çiller-CHP, Baykal) döneminde, 10 milyon dolarlık kısmı 53. hükümet (Yılmaz, ANAP-DYP) döneminde, 35,5 milyon dolarlık kısmı 54. hükümet (Erbakan-Çiller, Refahyol) döneminde açılmıştır.
Halk Bankası'nın Bakanlığıma bağlı olarak çalışmaya başladığı 55. hükümet döneminde bu firmalara herhangi bir kredi açılmamıştır. 4,5 trilyon lira tutarındaki Türk Lirası kredilerin tamamı 54. hükümet döneminde açılmıştır.
Kredilere karşılık alınan teminatlar: Kredilere karşılık, Şevket Demirel Holding A.Ş. ve Murat Demirel'in borçlu ve müteselsil kefil olarak kefaleti yanında, 28,2 trilyon TL ve 45,5 milyon dolar (toplam 88,9 milyon dolar) tutarında birinci derecede gayrimenkul ipoteği alınmış bulunmaktadır. Bunlar arasında İzmit'te 800 dönüm imarlı arsa, Beykoz'da 173 dönüm imarlı villa arsası ile fabrika binası gibi 1041 dönüm gayrimenkul bulunmaktadır.
Bu gayrimenkul teminatlara ilave olarak tüm borç tutarı için ayrıca Şevket Demirel Holding A.Ş. ile Murat Demirel'in şahsi kefaleti de bulunmaktadır.
Ödenmeyen kredi miktarı: Firmaların kredileri 31 Ağustos 1998 tarihine kadar normal işletilmiştir. Bu tarihe kadar 21,3 milyon dolar tutarında tahsilat yapılmıştır.
Firmalara proje bazında açılan 5 yıl vadeli kredilerin 1998 ve 1999 yıllarında yenilenmemesi nedeniyle, krediler nakde dönüşmüştür. (Yani borcu ödememişler. EÇ) Bunun üzerine firmalarla tahsilat protokolleri yapılmış ve bu protokoller doğrultusunda kredilerin geri tahsili başlatılmıştır.
Protokoller ile yapılan tahsilat toplamı (anapara ve faiz) 31,8 milyon dolardır. Şu andaki borç bakiyesi 67,7 milyon dolardır. Halen 29,6 milyon doları vadesi dolmamış kredi borcu da devam etmektedir.
Borçların tahsilatında izlenecek yol: Kredilerin garantisi olarak alınmış olan 28,2 trilyon liralık kısmı TL bazında (yaklaşık 43,4 milyon dolar) ve 45,5 milyon dolarlık kısmı da döviz bazında olmak üzere toplam 88,9 milyon tutarındaki birinci derece ipoteklerin paraya çevrilmesi ve kefaletler üzerinden başlatılmış bulunan haciz uygulaması ile borç tahsil edilecektir.
Kredilerin açıldığı dönemdeki banka yöneticileri: Kredilerin açıldığı dönemde genel müdür olarak Ufuk Söylemez ve Yenal Ansen görev yapmışlardır.
‘Halkbank Genel Müdürü Yenal Ansen hakkında bu konularda yapılmış şuç duyuruları ve diğer raporlar var mıdır? Varsa kaç adettir ve bunları işleme koydunuz mu? Koymadınızsa niçin? Savcılıktan gelen ve onaylanmadan sümen altında tuttuğunuz suç duyuruları var mıdır? Kaç adettir?'
Başbakanlık Teftiş Kurulu'nca T.Halk Bankası'nca verilen kredilere ilişkin olarak yapılan incelemede, yukarıda belirtilen kredilerle ilgili olarak herhangi bir usulsüzlük ve yolsuzluk tespit edilmemiş, Banka Genel Müdürü Yenal Ansen için herhangi bir suç duyurusunda da bulunulmamıştır.
Ayrıca, bu kredilere ilişkin olarak savcılıklardan gelen ya da geldiği halde işlem yapılmadan bekletilen herhangi bir suç duyurusu da yoktur.
Bu açıklamamın sütununuzda aynen yayınlanmasını saygılarımla rica ederim. H. Hüsamettin Özkan. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı.’’
Paylaş