Fıstık gibi kriz

Daha sonra sözlerine açıklık getiren Celal Hoca, “depremlerin yer bilimcilerin bilgi birikimini” sağlayan doğal olaylar olduğu için fıstık gibi tabirini kullandığını söylemişti. “Fıstık” sözcüğü, bir bilim insanının, feci bir olaydan bile, insanlık için bir “fayda” çıkarabileceğini anlatıyordu. Ben de kendisinden esinlenerek zengin Avrupa’da yaşananlara “fıstık gibi bir kriz” diyorum.

İKTİSAT BİLİMİ KRİZLERLE GELİŞMİŞTİR

İktisadın laboratuvarı hayatın kendisidir Nasıl güneş tutulmaları, gök bilimciler için emsalsiz gözlem fırsatları ise, iktisadi krizler de iktisatçılar için, nadir bulunan hipotez testi deneyleridir. İktisadın büyük düşünürlerinden Hayek, “iktisat insan yapması değildir, ama içinde insan vardır” demiştir. Bu önerme bize, iktisadi olayların hem bir muayyeniyet (determinizm) içinde hem de insan iradesinin etkisi altında cereyan ettiğini anlatır. Kriz çıkınca, “iktisadın kendi doğal kanunları vardır, ne yaparsan yap sonuç değişmez” deyip olaylara seyirci kalınamaz. Ama “ekonomi kaptanımız çok usta” bundan böyle tüm krizler Türkiye’yi teğet geçecektir de denemez.

AVRUPA BİRLİĞİ “EURO KRİZİNİ” ÇÖZECEKTİR

Avrupa’da yaşanan kriz (Yunanistan vakası hariç) “borç krizi” değildir. Bu bir “devletsiz para” yani “Euro Krizi”dir ve AB bunu çözecektir. Çözecektir çünkü bu böyle devam edemez. Yoksa bu kriz, AB’yi çözecektir. Kriz çözülecektir, çünkü bu çözülebilir bir meseledir. Nitekim ABD, benzeri ve hatta daha şiddetlisi olan 2008 krizini çözmüştür. Ortada eşekten düşen ABD dururken, ne yapalım diye formül aramak gereksizdir. Bu ortamda “parasal genişleme” bazı Almanların korktuğu gibi bırakın hiper-enflasyon yaratmayı, enflasyon bile yaratamaz.

AB MERKEZ BANKASI, MERKEZ  BANKALIĞINI GÖSTERMELİDİR

İtfaiyecinin vazifesi, yangına müdahaledir. Müdahale etmek çok tehlikelidir diye itfaiyeciler garajda voleybol oynamaya devam edemez. Ya da bu yangın için ayırdığımız su bitti; yangına daha fazla su sıkamayız. Yoksa yeni yangınlarda kullanılacak su kalmaz diyemez. Merkez bankaları paranın bittiği yerde ihtiyaç duyulan parayı yaratır. Bütçe disiplini sonra gelir.

AB MERKEZ BANKASI İSPANYOL VE İTALYAN TAHVİLİ ALMALIDIR

AB Merkez Bankası (ABMB), İspanyol ve İtalyan tahvillerinin faizi “mevduat faizi” düzeyine inene kadar sonsuz miktarda İspanyol ve İtalyan devlet tahvili alacağını beyan ve taahhüt etmelidir. Görülecektir ki “tasarruf sahipleri” İspanyol tahvili almaya başlayacaktır. ABMB de tedavüle çıkardığı ama halkın korkudan tüketimde kullanmayacağı, dolayısıyla enflasyon yaratmayacak “etkisiz” parayı geri çekebilecektir.
Son Söz: Hiç bir banka, devletinden daha güvenilir olamaz.