Moda siyahı sevmiyor mu?

Yıl olmuş 2013, moda endüstrisinde tartışma konusu hâlâ ırkçılık! Bu konunun iki sezonda bir gündeme gelmesinin bu seferki nedeni, NY Moda Haftası’nda siyahi modellere göstermelik yer verilmesi. Hayli dikkat çeken bu orantısızlık sadece New York değil, bir önceki sezon Paris Moda Haftası’nda da kendini hissettirmişti. Tasarımcı Raf Simons’ın Dior için hazırladığı koleksiyonun defilesinde, Phoebe Philo’nun Celine markası ve Hedi Slimane’in Saint Laurent defileleri tek tip beyaz model kadrolarıyla dikkat çekmişlerdi. En son ünlü blogger Bryanboy, Diesel defilesinde sembolik olarak tek siyah model kullanılmasını da sert bir şekilde eleştirdi.

90’LARDAN SONRA GERİYE GİDİŞ

90’lardaki ‘süpermodel’ döneminden sonra, podyumlar renksizleşmeye başladı, son yıllarda etnik modellerin defilelerde yer bulma oranı giderek düştü. Bu tersine gidişat tasarımcıların ve moda sektöründeki etkin kişilerin güzellik anlayışlarının değiştiğini mi yoksa içerlerde bastırılmış ırkçı duyguların gün yüzüne çıktığını mı göstermekte?
Ünlü şarkıcı David Bowie’nin karısı top model Iman, bu konuda sözünü sakınmayan isimlerin başında geliyor. Geçenlerde uluslararası moda kurul ve derneklerine açık bir mektup yazarak herkesi sert bir dille uyardı. Herkesi şu sıralar moda severlerin en favori markası olan ‘Celine’in kreatif direktörü Phoebe Philo’nun defilelerinde ırkçılık yaptığı gerekçesiyle boykot etmeye çağırdı. Iman, ‘Celine’in sekiz sezondur defilelerinde tek bir siyahi modelin yer almamasına ateş püskürüyor. Ve bu konuda protestoların başlaması gerektiğine inanıyor. 90’lardaki ‘supermodel’ döneminde, Naomi Campbell’ı defile kadrosuna almayan markanın defilesine çıkmayı reddeden efsane kadro Linda Evangelista, Christy Turlington, Cindy Crawford, Stephanie Seymour’un gösterdiği müthiş dayanışma günlerindeki gibi...
Iman, özellikle Amerika’nın ‘First Lady’sinin siyahi olmasına rağmen, etnik ayrımcılık konusunda 1960-70’lerdeki durumdan ileri değil tam tersine geri gidildiğini düşünüyor. Zaten Amerikalı birçok siyahi, Obama’nın başkanlık sürecinde giderek ‘beyazlaştığında’ hemfikir.
Şu sıralar ‘models.com’ adlı ünlü model web sitesinde 1 numara olan siyahi top model Joan Smalls da kariyerinde bu noktaya gelene kadar ırkçı yaklaşımlarla karşılaşmış. Gittiği ‘casting’ lerde tasarımcıların sadece prosedürün bir parçası olduğu, başları sıkıntıya girmesin diye siyahi model kullandıklarının adeta bir itirafı niteliğindeki: “Siyahi modelimizi bulduk, teşekkürler” tadında cümleleri çok sık duyarmış. Son zamanlardaki kamuoyu tepkisi markalar ve tasarımcılar üzerinde etkilerini göstermeye başladı. Prada neredeyse 20 yıldır ilk defa bir siyah modeli (Malaika) son reklam kampanyasında kullandı. Son defilesinde ise Dior, çok sayıda etnik modele kadrosunda yer verdi.
Bu konu podyumdaki modellerin etnik çeşitlilik sayısının artmasıyla tamamen hallolacak değil, o buzdağının görünen kısmı. Esas konuysa bence güzellik anlayışının sadece kendinden olana, sana benzeyene has bir şey olmadığı algısının yaratılması. Sonuçta ayrımcılık yapmadığını savunan, defile konseptine ve tasarımlarına sadece beyaz modeller uyduğunu söyleyenler, aslında kıyafetlerinin siyahi ve etnik modeller üzerinde iyi durmayacağını düşündüklerini de itiraf etmiş olmuyorlar mı?