Çıksın meydana naftalin kokulu giysiler

Bir sıcak bir soğuk, bir güneş bir yağmur… Akşamın serinliği de üşütüyor artık.
Uzun kollu, uzun bacaklı giysiler giyilmeden geceleri oturulmuyor, dışarı çıkılmıyor.
 *
Kombileri de yakacak değiliz herhalde…
Hem bu zamanda kombinin düğmesine dokunmak yürek ister!
Belli oldu, bu kış doğal gaz faturasıyla soğuk arasında sıkışıp kalacağız.
O yüzden sağlığı korumalı.

ESKİYE ÖZLEMDİR NAFTALİN KOKUSU

O halde mevsimlikler, hatta kışlıklar yavaş yavaş çıksın dolaplardan, çekmecelerden, sandıklardan.
Naftalin kokulu giysiler dökülsün meydana, sarsın ortalığı çocukluğumuzun hatıralarında yer edinen o koku…
 *
Gençlerin çoğu bilmez o kokuyu…
O koku, yatak yorgan, yastık ve çarşaflara sinmiş anneanne, babaanne kokusudur.
Naftalin kokusu demek sararmış fotoğraflar, modası geçmiş giysiler, kanaviçeler, kar beyazı çarşaflar, katlanmış, üst üste yığılmış yataklar, yorganlar, masumiyet, sevgidir.
Ne kadar keskin, ‘değişik’ olursa olsun o koku, baba evinde ki huzur ve güveni hatırlatır.
Bir acayip şeydir o, eski saklıdır içerisinde.
Eskiye, geçmişe özlemdir.
 *
Dolaplara un gibi serpilmiş ya da giysilerin arasına top top konulmuş, yünlüleri delinmeye, kesilmeye karşı güve böceğinden koruyan bu kimyasalın fazlası toksik, ortası koruyucudur. Azı da güzel anılar oluşturur.
 *
Maden kömürünün damıtılmasıyla elde edilen bu ‘efsane’, aromatik hidrokarbon kimyasal, eskisi kadar olmasa da günümüzde de yünlü giysileri, halıları güve ve benzeri haşeratlardan korumak ve kötü kokuları engellemek için kullanılıyor.
Beyaz tablet ve toz şeklinde satılıyor.
Tabletleri küp ve top şeker görüntüsünde olan naftalin, zehirlenmeye neden olabileceği için çocukların erişemeyeceği şekilde kullanılmalı.
Naftalinli giysiler ve eşyalar çekmecelerden, dolaplardan çıkartılırken, rulolanmış halılar açılırken havaya karışan gazların solunmaması için ortamı ve odaları havalandırmak gerekir.
Aşırı kullanımından sakınılmalı.

MEVSİM HASTALIĞI ARTIYOR

Naftalin kokusunu hissettiğimize göre hava sıcaklıkları hızlı değişiyor demektir.
Ani ısı değişimleri hastalıklara davetiye çıkartıyor.
Soğuk algınlığı (nezle) ve grip başta olmak üzere üst solunum yolu enfeksiyonları artıyor.
‘Mevsim hastalığı’ diye önemsenmez, hafife alınırsa daha ağır hastalık tabloları oluşabilir.
 *
Aile hekimlikleri ve hastane polikliniklerine “doktor hanım nezle oldum, doktor bey ‘grip oldum” diye başvuranların sayısı ciddi oranda arttı.
Mevsim geçişlerinde, sıcak ve soğuk havanın hızlı değişiminde görülen bu birbirine benzer belirtiler kişileri tedirgin edebilir.
 *
Üç yıldır yaşamımıza giren Covid-19 ‘da, grip ve soğuk algınlığı gibi belirtiler veriyor.
Covid-19 etkeni Koronavirüs belirtilerini hatırlayalım;
 

Sonbahar, kış döneminde soğuk algınlığı, 200 ‘den fazla virüs tarafından oluşturulur ve daha çok burun ve boğaz hastalığı olarak bilinir.
Grip ile karıştırılır. Ama soğuk algınlığı daha hafif seyreder.
Örneğin, soğuk algınlığında burun akıntısı vardır, gripte yoktur.

Soğuk algınlığına yakalananların çoğu istirahatle veya ayakta atlatırlar. Özel bir tedavisi yoktur.
Tedavisinde antibiyotik kullanılmaz.
Fakat sinüzit, bronşit veya orta kulak enfeksiyonu gelişmişse o zaman kullanılır.
Gripte tedavi gerekir.

BULAŞMA YOLLARI

Hastalık etkeni mikroorganizmalar, hasta insanların burun ve boğaz salgılarıyla havaya karışır, etrafa saçılırlar. Virüsler damlacık yoluyla kişiden kişiye bulaşırlar.
 
Bulaşıcılığı azaltmak ve toplumu korumak için;
Sık el yıkamalı
Kirli elleri burun ve göze dokundurmamalı
Ortamı sık havalandırmalı
Sigara ve tütün mamulleri içmemeli, içilen ortamlarda bulunmamalı.
İş yerlerinde, ofislerde, toplu taşımalarda, AVM’lerde, kalabalıklarda bireysel mesafe ve temizlik önleri almalı.
Okul, kreş, yuva ve bakım evlerinde oyuncak ve eşyaların temizliğine özen gösterilmeli.
 
SOĞUĞA YİĞİTLİK YAPILMAZ

Ayrıca, yeterince dinlenmeli, uyku düzenine ve beslenmeye özen göstermeli.
Bağışıklık sistemini güçlendirmek için de soğuk havalarda dengeli ve yeterli beslenmeyi önemsemeli.

Mevsim sebze ve C vitamini ağırlıklı narenciye meyveleri yanında limonlu ıhlamur, nane limonlu, ekinezya gibi bitki çayları, tarçınlı ballı süt, zencefilli bal karışımları tüketmeli.
Tarhana, tavuk suyu ve paça çorbası da menüde yer bulmalı.
 *
Sağlam giyinmeli, dengeli beslenmeli.
Atalarımızın, ‘Soğuğa yiğitlik’ olmaz sözü kulaklara küpe yapılmalı, üşütüp üşütüp hasta olmamalı.