Sağlık

Gündüz TEZMEN

Yanıklar ve ilk yardım

Geçtiğimiz günlerde yayınladığım ‘Kanamalarda İlk yardım’ yazılarından sonra birçok okurumdan, ilk yardımı ilgilendiren diğer konulara da değinmemi isteyen telefonlar aldım. Yıllar önce yayınlamış olmama rağmen okuma fırsatı bulamayan okurlarım için yanıklarda ilk yardım konusunu tekrar ele alıyorum.

Bir hastanenin plastik cerrahi servisine girerseniz yanıkların neden olduğu sorunların çok sayıda olduğunu görürsünüz. Bu hastaları incelerseniz, vakaların büyük bir kısmında, hafif hasarla atlatılabilecek bir kazanın yanlış uygulanan ilk yardım nedeniyle hasarın çok artmış olduğunu görürsünüz.

Bütün kazalarda olduğu gibi yanıklarda da ilk yardım kuralları çok önemlidir ve herkes tarafından ezbere bilinmelidir. Bu nedenle size yanıkları tanıtıp ilk yardım olarak neler yapılması gerektiğini belirteceğim.

Yanık tabirini, ateş, güneş, ısıtılmış cisimler ya da sıvılar, elektrik ve kimyasal maddelerin ciltte, ciltaltı dokusunda ve diğer dokularda hasar yapması halinde kullanıyoruz.

Yanığın dokularda yaptığı hasarın şiddetine göre sınıflandırması vardır.

Birinci derecede yanıklar: En hafif yanıklardır. Sadece üst deride kızarma, ciltte şişme ve acı hissi gibi belirtiler olur.

İkinci derece yanıklar: Birinci derece yanıktaki belirtilere ek olarak, su toplamaları vardır.

Üçüncü derecede yanıklar: Deri altı dokusu, yağlar, sinirler, kaslar ve hatta kemik bile yanmıştır.

Birinci derece yanık genellikle evde tedavi edilir. İkinci derece yanıkta genişlik 5 cm. den fazla değilse, biraz sonra anlatacağım yöntemlerle evde tedavi edilebilir. Üçüncü derecede yanıklar, sinirlerin yanmasına bağlı olarak ağrı duyulmasa bile, mutlaka bir sağlık kuruluşunda tedavi edilmelidir.

Şimdi size yanıkların evde tedavisiyle ilgili bazı yöntemler tarif edeceğim:

1) Eğer cilt yarılmamış ise soğuk suya tutun veya serin su içine batırın.

2) Belli bir süre soğuk suda tuttuktan sonra yanığı steril gazlı bezle veya temiz bir kumaşla sarın.

3) Aspirin ya da parasetamol bulunduran bir ağrı kesici ilaç alın.

4) Birinci derece yanıklar genellikle başka bir müdahaleye gerek olmadan iyileşir. Eğer ikinci derece yanık alanın çapı 5 cm.’den fazla ise ya da ellerde, yüzde, ayaklarda, kasıklarda, kaba etlerde veya ana mafsallarda yanık varsa, ağır yanık olarak kabul edilmelidir.

Devam edecek

---