Lazerle ameliyat daha mı iyidir?

Son zamanlarda, ameliyat sözcüğü gündeme geldiğinde herkes bunun lazerle yapılıp yapılmayacağını soruyor. Sanıyorum herkes bundan mucize bekliyor. Yeni bir teknoloji olması nedeniyle bazı koşullarda avantajlarının bulunması doğaldır, ama bilinmesi gereken şey, lazerin her alanda kullanılamayacağıdır. Ayrıca ameliyatlardaki başarının lazere bağlı olmayıp, ameliyatı yapan cerraha bağlı olduğunu da unutmamak gerekir. Böyle olunca ameliyatta kullanılacak tekniğin seçimi, ameliyatı yapacak cerrahın tercihine kalmalıdır.

LAZER NEDİR?

Belki de ‘‘laz’’ları çok sevdiğimiz için Türkçe'de lazer diye kullandığımız bu teknolojinin gerçek ismi ‘‘laser’’dir. Laser, bu ışının oluşum teknolojisiyle ilgili kelimelerin İngilizce'sinin (Light Amplification by Stimulated Emmission of Radiation) ilk harflerinden oluşmuş bir kelimedir. Gaz, sıvı ya da katı haldeki çeşitli maddelerin elektrikle uyarılması sonucunda oluşan bir ışındır. Çeşitli maddelerle oluşturulduğu için farklı tipleri vardır ve bunlar da oluşumunda kullanılan maddelerin ismiyle adlandırılır: Argon lazeri, karbondioksit lazeri gibi. Kullanım amacına göre farklı lazer tipleri arasından tercih yapılır.

Cerrahide lazer, dokuları kesme, tümörleri veya yaraları küçültme ya da yok etme, kan damarlarını tıkama gibi işlerde kullanılır. Lazerin temelde yaptığı iş, dokuları buharlaştırmadır. Kesmede kullanılırken, çok ince bir hat boyundaki dokuları buharlaştırdığı için diğer dokular birbirinden ayrılmaktadır. Tüm lazer tipleri ısıtcı ya da yakıcı etkide değildir. Örneğin, göz dibindeki kanayan damarları tıkamak için kullanılan lazerler, gözden hiçbir zarar vermeden geçer ve sadece damarın kapanmasını sağlayacak etki gösterir.

Lazer, bistürinin (neşterin) tam olarak yerini alamadı, ancak kesilen yerlerde çok az kanamaya yol açtığı için ameliyat alanının daha rahat görülmesini sağlamak, ince ve zor alanlarda daha rahat çalışma imkánı sağlamak gibi avantajlarından yararlanılıyor. Lazerle yapılan çoğu amaliyatlarda enfeksiyon riskinin, yara dokusunun ve iyileşme süresinin azlığı gibi avantajlar vardır.

Yarınki yazımda lazerin tıptaki kullanım alanlarını ele alacağım.