Gündüz Tezmen: Dalak büyümesi tehlikeli midir?

Bende iki yıldan beri dalak büyümesi bulunduğu tespit edildi. Doktorum, hastaneye sevk etti. Kalça kemiğimden, göğüs kemiğimden parça ve defalarca kan alarak tetkik ettiler. Sonuçta ameliyata lüzum olmadığı söylendi. Doktorlar bizi yeterince aydınlatmıyorlar. Siz bana hastalığım ve tedavi olanakları konusunda bilgi verir misiniz? K.Karaca/Almanya

Sizdeki dalak büyümesinin iki yıldan beri mevcut olduğu sözlerinin doğru olduğunu pek sanmıyorum. Sizin dalağınızın büyük olduğu, iki yıl önce fark edilmiş olmalı. Dalak büyüklüğü aşağıda ele alacağım birçok etkene bağlı olarak ortaya çıkan ve çoğu zaman da belirti vermeyen bir durumdur. Bu nedenle de, titiz bir muayene yapılmadığı taktirde, çoğu zaman farkına varılmaz. Dalak büyümesi, eğer süren bir hastalığın belirtisi değilse, vücut için zararlı bir etki yapıp yapmadığı tetkik edilir. Herhangi bir zarar oluşturmuyorsa, bir tedavi uygulanmadan kendi haline bırakılır.

Bu açıklama, dalak büyümesinin bazen zararlı olabileceğini ifade ediyor. O taktirde, zararın neler olabileceğini de belirtmem gerekir. Dalak büyümesi, bazen kandaki hücrelerin süratle parçalanmasına neden olabilir. Alyuvarlar parçalanırsa, kansızlık görülür. Trombosit adı verilen kan pulcukları azalırsa, pıhtılaşma sorununa bağlı, kanama eğiliminin artması hali görülür. Tıp dilinde lökosit denilen akyuvarların azalması da mikrobik hastalıklara karşı direnci azaltır. Bazen, her üç tip hücrenin birden azaldığı da görülür. Tıp dilinde hipersplenizm olarak adlandırılan bu tablo mevcutsa, tek çare dalağın ameliyatla çıkartılmasıdır. Dalağı büyüten hastalıklar arasında, lenfoma ve lösemi gibi habis hastalıklar, karaciğer sirozu, karın içi damarlarının tıkanması, bazı kan hastalıkları, öncelikle tifo olmak üzere iltihaplı hastalıkların bazıları,parazit hastalıkları, bağ dokusu hastalıkları, metabolizma hastalıkları hemen hatıra gelenleridir. Çoğunu gruplandırarak belirttiğim hastalıkların sayısı yüzleri aşabilir.

Sizde kemik iliği tetkiklerine varıncaya kadar, ayrıntılı tetkik yapıldığına ve bir tedavi gereği duymadıklarına göre, dalak büyümeniz, küçük yaşlarda geçirmiş olduğunuz, tifo gibi bir mikrobik hastalığa bağlı olsa gerek. Bu tür hastalıklar devam etmediği için dalak büyümesi de bir müdahaleyi gerektirmez.