İlişkinizden ne kadar hoşnutsunuz? Peki ya eşiniz ne kadar hoşnut? Merak ediyorsanız aşağıdaki soruları eşinizle ayrı ayrı doldurarak cevaplarınızı karşılaştırın.
Danışan: Yeni yılda kendime verdiğim sözlerden biri de ilişkilerimi düzenlemek. Artık anlaşamadığım insanlarla ya aramı düzeltmenin bir yolunu bulmak ya da yollarımı ayırmak istiyorum. Bana zarar veren ilişkiler içinde olmak istemiyorum. Önce evliliğimden başlayacağım. Eşimle öyle bir noktaya geldik ki ne anlaşabiliyoruz ne de ayrılabiliyoruz. Bu konuda artık bir şey yapmam gerek.
Dr. Başak: Kaç yıllık evlisiniz? Danışan: 25 yıllık evliyiz, ne kadar uzun değil mi? İkimiz de çok gençtik evlendiğimizde, yıllar nasıl geçti anlamadık. İş, güç, çocuklar derken hem kendimizi unuttuk hem de birbirimizi. Monoton bir hayatın içinde sadece görevlerimizi yapıyoruz. İkimiz de mutsuzuz ama birbirimizi mi mutsuz ediyoruz yoksa ayrılsak da mutsuz olmaya devam eder miyiz onu da bilemiyorum.
Dr. Başak: Eşiniz, bu konularda neler düşünüyor, bir fikriniz var mı? Danışan: O pek konuşmaz. Tipik bir erkek. Bana göre, mutsuz görünüyor ama bu evlilikten o da bıktı mı bıkmadı mı bilmiyorum. Bu konulardan genellikle uzak duruyor. Birkaç kez konuşmaya çalıştım ama “Hayat şartları, daha ne bekliyorsun” gibi şeyler söyledi. Ben de vazgeçtim, kendi haline bıraktım. O da her gün işten gelince geçiyor televizyonun karşısına, orada uyuklayana kadar kalıyor. Sonra ben genellikle zorla uyandırıp yatağa götürmeye çalışıyorum. Bazen de hiç uğraşmıyorum, orada bırakıp yatıyorum. Bu bana artık çok sıkıcı gelmeye başladı.
İLİŞKİLER KENDİ KENDİNE İYİLEŞMEZ
Dr. Başak: Evlilikle ilgili ciddi bir hoşnutsuzluk yaşıyorsunuz ama ne yapacağınızı da bilemiyorsunuz anladığım kadarıyla. Danışan: Evet, bilemiyorum. Belki de ben mutsuzum ve evliliğime yansıtıyorum. Onun ne hissettiğini de bilebilmek isterdim ama ona dokunmasam o öyle yaşayacak gibi.
Dr. Başak: İlişkilerde eşinizle olsun, annenizle, kardeşinizle, patronunuzla olsun, istediğiniz uyumu yakalayamazsanız, bu doğal olarak size mutsuzluk, huzursuzluk getirir. Böyle durumlarda, ilişkilerin kendi kendine iyileşmesini beklemek bizi hiçbir yere götürmez. Aksine mutsuzluğunuzu, kızgınlığınızı ve hayal kırıklığınızı artırır. Böyle olumsuz bir ruh halinde yaşam çekilmez olabilir. Danışan: Kesinlikle çekilmez oluyor. Ben de farkındayım, kendi kendine iyileşmeyecek.
Dr. Başak: Madem bir şeylerin değişmesinin gerektiğine karar verdiniz, önce her ikinizin de bu evlilikten ne kadar hoşnut olduğunuzu anlamaya çalışalım ve problemin kaynağını araştıralım. Danışan: Benim ne hissettiğim belli de eşimle bu konuları konuşmak imkansız. Sorsam bile her zamanki gibi beni geçiştirecek.
Dr. Başak: Öyleyse bu kez başka bir yol deneyelim. Amerikalı terapist Dr. David Burns’ün geliştirdiği ve bilimsel araştırmalarda kullandığı, ilişkilerde hoşnutluğu ölçen bir testi var. Bu testi, eşinizin ve sizin ayrı ayrı doldurmanız, ilişkiniz hakkında fikir vermesi açısından faydalı olur. Eğer bir problem olduğunu ortaya çıkarırsanız, bu problem hakkında neler yapmak istediğinizi net bir şekilde oturup konuşabilirsiniz. Çok zaman almayacak 13 soruluk bir test. Ona bunu doldurtabilir misiniz? Danışan: Umarım kabul eder.
MUTLU EVLİLİKLERDE SONUÇLAR BENZER
Dr. Başak: Bunun sizin için önemli olduğunu ona açıklayın. Danışan: “Testi yapmak ne işe yarayacak?” diye soracak.
Dr. Başak: “Bu testi yapınca evliliğimizle ilgili neler hissettiğimizi daha objektif ve net bir şekilde göreceğiz” diyebilirsiniz. Danışan: Ben neler hissettiğimi biliyorum da, benim cevaplarım eşim için çok şaşırtıcı olacak. Sanırım eşim ilişkimizden bu kadar mutsuz olduğumun farkında değil ya da görmek istemiyor.
Dr. Başak: Test sonuçları arasında farklılıklar olması sık rastlanan bir durumdur, özellikle evlilikte problem yaşanıyorsa. Çünkü problemli evliliklerde eşler genellikle duygusal açıdan birbirlerinden kopuktur. Örneğin erkek evliliğinden gayet hoşnutken, kadın evlilik içinde nefes bile alamıyor olabilir. Aynı ev içinde başka hayatlar yaşayan birçok çift, mutsuz olmalarına rağmen şu veya bu nedenden dolayı evliliklerini sürdürürler. Dr. Burns’ün bu testi kullanarak yaptığı araştırmalar, mutlu ve başarılı evliliklerde çiftlerin sonuçlarının genellikle birbirine benzer olduğunu göstermiştir. Birbirine benzeyen sonuçlar, çiftlerin birbirlerine duygusal olarak bağlı olduklarına işaret eder.
EVLİLİĞİN HEP MÜKEMMEL OLMASINI BEKLEMEYİN
Danışan: Sonuçlar, benim evlilikten hiç hoşnut olmadığımı gösterirse ne yapacağım? Dr. Başak: Bu, evliliğinizi hemen bitirmeniz gerektiği anlamına gelmez elbette. Diğer yandan, başta da söylediğim gibi, ilişkiler, “bir gün düzelir inşallah” umuduyla veya karşınızdakinin değişmesine dua ederek düzelmez. Eğer sonucunuz ‘hoşnutsuz’ çıkarsa, mutlaka bir şeyleri değiştirmeniz gerekir. Evliliğinizin kaderinin sizin ellerinizde olduğunu unutmayın. Bu testin sonuçlarını eşinizle beraber değerlendirin ve değiştirmeniz, geliştirmeniz gereken kategorileri beraber saptayın. Her bir alan için spesifik hedefler belirleyin ve adım adım o hedeflere ulaşmak için plan yapın. Evlilikler de insanlar gibi, sürekli olarak birçok faktörün (maddi konular, sağlık, iş hayatının stresi gibi) etkisi altındadır. Sağlıklı bir ruh ve beden sağlığına sahip olabilmek için nasıl çaba gösteriyorsak, sağlıklı bir evlilik için de çaba göstermemiz gerekir. Diğer yandan unutmayın ki her gün nasıl mutlu ve sağlıklı olamıyorsak, evliliğinizin de her gün mükemmel olmasını beklemeyin.
Danışan: Peki, ideal evlilik için sonuçların ne olması gerekir? Dr. Başak: Bunun için bir rakam vermek çok doğru olmaz ama doğal olarak her insan ilişkisinden en azından ‘hoşnut’ olmak ister. Sonuçlarınızın ne kadar yüksek olması gerektiği kişisel tercihlere göre değişir. Örneğin kimisi için 46 (biraz hoşnut) yeterli olabilir. Diğer yandan sonuçları 76 çıkan kişi, hâlâ bazı konularda yeteri kadar ‘hoşnut’ olmayabilir. Belki de daha romantik olma, daha fazla konuşma ihtiyacı vardır. Her şey sizin beklentilerinize ve nasıl bir hayat yaşamak istediğinize bağlıdır.
Bu testi yapın
İlişkinizden ne kadar hoşnut olduğunuzu aşağıdaki her kategori için 0’dan 6’ya kadar (en kötü=0, en iyi=6) bir puan vererek değerlendirin. Sonra bu puanları toplayın.
1. İletişim ve açıklık (şeffaflık) 2. Çatışmaları ve tartışmaları çözümleyebilmek 3. Para konularını ele alış 4. Cinsel tatmin 5. Dinlenme ve hobiler için ayrılan zaman 6. Ev işlerini ve diğer sorumlulukları paylaşmak 7. Çocuk büyütmek (*) 8. Sevgi ve ilgi 9. Arkadaş ve akrabalarla ilişkiler 10. Duygusal yakınlık ve samimiyet 11. İlişkinizdeki rolünüzden tatmin 12. Eşinizin ilişkinizdeki rolünden tatmin 13. Genel olarak ilişkinizden tatmin * Eğer çocuğunuz yoksa, bu kategoriye 13’üncü soruya verdiğiniz puanı verin.
Sonuçların değerlendirilmesi: 0-15 aşırı hoşnutsuz 16-30 orta derecede hoşnutsuz 31-45 biraz hoşnutsuz 46-60 biraz hoşnut 61-75 orta derecede hoşnut 76-78 aşırı hoşnut