'Freeze' ne demek, ya 'jaywalk'?

Araçlarla takviyeye gelen altı polis Kang’ı çembere aldılar, yüzünü duvara yapıştırıp arkadan kelepçelediler. Bağıra çağıra sorduklarına cevap istediler. Kang’dan tek yanıt gelmedi. Gün ışığında Broadway ile 96’ıncı sokaktan gelip geçenlerin ses çıkarmadan seyrettiği itiş-kakış, üç beş dakika sürdü. Kang’ı yerden kaldırdıklarında yüzü kanlar içindeydi. Muhitteki hastanenin ilk yardım bölümüne getirilen Kang’ın sırtı, kaburgaları, dirseği, yüzü ve başında darbeler tespit edildi.

Kimliğinde adresi bulunan Çinli göçmenin ailesiyle temas kurulunca cevap bekleyen sorular çözülmeye başladı. Küba yoluyla Amerika’ya göç eden Kang 'Rüyalar Ülkesi' diye tanımladığı Amerika’ya 50 yıl önce gelmiş. Üç oğlundan biri New York’ta avukatlık yapıyor. Muhitinde ‘La Nueva Victoria’ adlı lokantayı işletiyor. Polisler tevkife direnme, görevinde toplum ahlakına aykırı davranışlar nedeniyle tutuklandığını, saldırganlık gösterdiğini, sorularını cevapsız bıraktığını iddia ediyorlar.

Kang 84 yaşında. Polisler kafasını taşlara vurup kan döküldüğünü söylüyor. Çinli göçmenin aldığı darbeler hemen her yerinde. Izbandut gibi polislere direnecek gücü bu yaşta nereden bulacak? İlk ifadesinde "Cantonese (Çin dilinde yaygın lehçe) dışında lisanım yok. İngilizce bilmem. Polisin dediklerini anlamadım. Karşı koymuş değilim. Trafik ışığı pembeye döndüğünde kavşak ortasında, yeşilde karşıya geçmiştim" diye tercüman aracılığıyla olayı anlattı.

Olay New York’luları ikiye böldü. Yaşlı Çinliyi kanlar içinde bırakan polisleri suçlayanlara karşı bir kesim "50 yıldır yaşadığı ülkenin lisanını niye öğrenmemiş. Başına gelenleri anlatmak için tercümana ne gerek var. İngilizce bilseydi polisle çatışmaya girmezdi" diye eleştiriyorlar. Kang ailesi New York şehri aleyhine 5 milyon dolarlık zarar-ziyan davası açacaklarını ilan etti. Buna karşın polis jaywalk’un suç olduğunda diretip 250 dolarlık trafik cezasının ödenmesinde ısrarlı.

‘Jaywalking’e karşı ‘freeze’ sözcüğü de Amerika’nın ağır ceza tarihine geçti. Öğrenci mübadelesiyle Louisiana’ya gelen Hattori Hiro, Cadılar Gecesi’nde bir partiye davet edildi. 16 yaşındaki Japon öğrenci yanlış evin zilini çaldı. Kapıyı açan Rodney Peairs karşısında John Travolta’nın 'Saturday Night Fever' filminde giydiği smokin içinde çekik gözlü genci görünce "Olduğun yerde kal, kımıldama" anlamına gelen ‘freeze’ kelimesini kullandı. Hiro evin içine doğru yürümeye devam etti. Hayatında ilk kez bir Japonla karşılaşan Rodney, 44 Magnum tabancasını çekip ateşledi. Olduğu yerde can veren Hiro’nun bir Japon arkadaşı "Freeze’in ne olduğunu bilmezdi" diye konuştu.

Mahkeme jurisi Rodney’i suçsuz buldu. Japon öğrencinin ailesine 650 bin dolar tazminat ödenmesine karar verildi.