Unutulmaz yayıncılar

TÜRKİYE YAYINCILAR BİRLİĞİ 30. yıl etkinlikleri kapsamında başlattığı “İz Bırakan Yayıncılar” etkinliklerinden ikincisi bugün (19 Haziran 2015 Cuma) saat 19.00’da SALT Galata’da gerçekleşecek. MAY Yayınları’nın kurucusu Mehmet Ali Yalçın ölümünün 35’inci yılında anılacak. Birinci toplantıda Dr. Turhan Bozkurt anılmıştı. Kitap dünyasından yazarlar, çevirmenler tanıtılıyor, anılıyor. Kitapları çıkaran, onlara para yatıran, imkân veren, çok zaman kendi düşüncelerini, zevklerini, dünya görüşlerini de yansıtan yayıncıların adı ne yazık ki unutuluyor. Bu açıdan yayıncıları anma programları, bizim, yayıncılık sektörüne emek verenleri bilmemiz, yaptıklarını öğrenmemiz, edebiyat, bilim, fikir dünyasına kattıklarını öğrenip anımsamamızı sağlıyor. Yayıncılık tarihi, Türkiye’de okur profilinin yanı sıra, yayın özgürlüğünün de tarihidir aynı zamanda. Birçok yayıncı, kitapları yüzünden mahkemelere düşmüş, kitapları toplatılmıştır. Bireysel veya toplu birçok mücadele sergilemişlerdir...
Mehmet Ali Yalçın kimdir?
Altmışlı yılların başlarında kurmuş olduğu May Yayınları ile yayıncılığımızda farklı bir çizgi geliştiren, basmış olduğu kitap, dergi ve ansiklopedilerle bir dönemin tanınmış yayıncısı olarak bilinen, Cağaloğlu’nun “Fularlı Mehmet Ali abisi” Mehmet Ali Yalçın, 2 Mart 1924’te Bakü’de dünyaya geldi. Babası Halil Yalçınkaya, Dr. Şefik Hüsnü Değmer, Reşat Fuat Baraner ve Zeki Baştımar’la birlikte Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) önde gelen yöneticilerindendi. Mehmet Ali Yalçın, liseyi İstanbul Erkek Lisesi’nde tamamladıktan sonra 1941’de Vakit gazetesinde gazeteciliğe ilk adımını attı. Sırasıyla Tan, Cumhuriyet, Yeni Sabah, Vatan, Milliyet, Akın, Havadis, Son Havadis gazetelerinde muhabirlik, sayfa sekreterliği, köşe yazarlığı yaptı. 1965’in kasım ayında May Yayınları’nı kurdu.

BİR EFSANEYE DOĞRU

1960’TAN sonra önemli bir toplumsal değişim dönemi yaşayan Türkiye’de Mehmet Ali Yalçın, özellikle Türkiye tarihine, edebiyatına, halk kültürüne ve sosyalist kültüre ilişkin eserleri basmayı amaçlıyordu. Yayına eniştesi Hasan İzzettin Dinamo’nun sekiz ciltlik Kutsal İsyan adlı eserini basarak başladı. Yine bu yıllarda yayınlanan May Edebiyat dergisi ile birkaç yıl sürdürülen May Şiir ve Hikâye Ödülü girişimi de Yalçın’ın edebiyat dünyamıza kazandırdığı girişimlerdi. Ancak May Yayınları’na yeni bir atılım sağlayan dönem, Erol Toy’un çok satan İmparator adlı kitabıyla başladı. Bunu izleyen yıllarda Maksim Gorki’nin Çocukluğum, Ekmeğimi Kazanırken, Benim Üniversitelerim üçlemesi ile Ana adlı romanı, okurların sosyalist gerçeklikle yeniden tanışmasını sağladı. Clausewitz’in Savaş Üzerine adlı klasik eseri, Karl Marx’ın Fransa’da Sınıf Mücadeleleri, Lenin’in Mektuplar’ı, Kerim Sadi’nin Türkiye’de Sosyalizmin Tarihine Katkı, Muzaffer Sencer’in Dinin Türk Toplumuna Etkileri, Andre Ribaud’un İnsanlığın Tarihi, Tahir Alangu’nun Ömer Seyfettin, Cengiz Çandar’ın Direnen Filistin ve Nihat Behram’ın Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan’ın idamlarını anlatan Darağacında Üç Fidan adlı kitapları hep bu dönemin ürünleridir. Bunun yanı sıra, Hasan İzzettin Dinamo, Suat Derviş, Mahmut Makal, Dursun Akçam, Kemal Bilbaşar, Bekir Yıldız, Hidayet Karakuş, Erol Toy, Oğuz Atay, İlhan Berk, Bülent Tanör, Rasih Nuri İleri ve daha birçok Türk yazarının eserlerini yayınladı.
Atilla Tokatlı, Adnan Cemgil, Şiar Yalçın, Asım Bezirci, Nevzat Hatko, Orhan Suda, Galip Üstün, Erdoğan Başar, Tektaş Ağaoğlu, Selahattin Hilav ise MAY Yayınları’yla çalışan çevirmenlerdi. Yalçın, ayrıca yayın yaşamı boyunca Said Maden, Ayhan Erer, Ferit Ögören, Erkal Yavi, Gürol Sözen, Mehmet Sönmez, Gülsün Karamustafa ve Sadık Karamustafa gibi tasarımcılarla çalıştı.

* * *

YAYINCILIK tarihimizin gerek ekonomik zorluklar, gerek özgürlük sorunu açısından bütün süreçlerini yaşamış, sıkıntılı-sorunlu yıllarını temsil eden, önemli ve unutulmaz bir yayıncıydı Mehmet Ali Yalçın.