Toplumcu şiirden bir yaprak daha koptu

Eray Canberk, onu; “60’lı yıllarda beliren devrimci şiir eğiliminin kendine özgü seslerinden biri” olarak tanımlamıştı.
Demirtaş, Toplu Şiirler’i Hazırol Kalbim’in başında bakın ne yazmış:
“Günün dolar bir gün sen de
Özgürlüğü bir gelin gibi takıp koluna
Çıkarsın.
Başlar yeni maceran güneşte
Başlar işsizlik
O en büyük hapishane.”
Kitabın ilk şiiri Hazırol Kalbim, kitabın nitelediğini sezdirdiği için yazıma aldım:
“Hazırol kalbim
Türküsünü söylemeye
Derin yara almış
Bir umudun.”
İkinci şiir Sunu’yu da okuyalım:
“Aldandı sevenlerim
Bakıp gülümseyen yüzüme.
Oysa laf olsun diyeydi
İnat olsun diyeydi içimdeki hüzne
Benim o güleç hallerim.”
Toplumcu/toplumsal hüznü işledi daha çok şiirlerinde. Ama bireysel umudu da şiire getirmeyi ihmal etmedi.
Yak Bir Cigara, bu anlayışı yansıtan bir şiirdir örneğin.
Sahteliklere, içi kof böbürlenmelere karşı eleştirel bir tavrı da gözükür şiirlerde. Ama bir yerde de günlük yaşamın yükünü özetler: “Köreltti dirençlerimi benim.”
Dünyanın kıyımlarını, acılarını işler, Vietnam’ı okuyun örneğin.
İçerdeki Ozan’a, Volta, Nâzım’a, değişimi ihanetle eş tutar:
“Kırk yıl Mustafa Kemal diyen adam
Sekseninde Emperyalizme nikâhlı.”
Şiir grafiğini incelediğinizde özü değişmeyen ama biçimi geliştiren bir anlayışı olduğunu söyleyebiliriz.
Merhaba, zulüm gören dostları unutmayışının şiiridir.
Toplumsal, siyasal hareketlerde ölen, öldürülenler şiirine girmiştir. Yitip giden bu insanlar için, “Karartılmış ışıkları hayatımızın” der.
Yeni Dünya Düzeni’nin acımasızlığını yazar.
Yaşadığı yer, hiç kuşkusuz şairi etkiler, onu kuşatır. Antalya şiirini de böyle yorumlayabiliriz.
Sivas Üstünde Bir Bulut, Madımak’a ağıttır!

* * *

HAZIROL KALBİM’in sonunda Metin Demirtaş’ın şiiri üzerine yazılar yer alır. Ne yazık ki baskısı tükenmiş bir kitap bu. Umarım yakın zamanda yeniden basılır... Kimler yazmış? İlhan Selçuk, Muzaffer İlhan Erdost, Vecihi Timuroğlu, Mahmut Temizyürek, Mehmet Yaşar Bilen, Necati Güngör, Cemalettin Aykın, Refik Durbaş, Fikret Demirağ, Saffet Uysal.
Türkülerde Gezer Adları’nın sonunda da şairlerin, yazarların onun hakkındaki düşüncelerini öğrenebilirsiniz.
Ataol Behramoğlu ile Metin Demirtaş’ın mektuplaşmalarının toplandığı Şiirin Kanadında Mektuplar 1970-1995 kitabı iki şairin şiir bileşkesindeki dostluğunu sergileyen çok sevdiğim bir kitap.
Bu mektuplardan hem iki şairin şiir üstüne düşüncelerini öğrenebiliyorsunuz hem de günlük yaşamdan izdüşümleri görüyorsunuz.
Ataol Behramoğlu’nun Metin Demirtaş’ımızı yitirdik yazısınaki son cümleyi, kitabı en iyi tanıtan cümle olduğu için yazıma aldım:
“Şiirin Kanadında Mektuplar’ımız iki devrimci ve şairin eşine az rastlanır dostluğunun tanığı olarak gelecek kuşaklar için de örnek olmayı sürdürecek...”
Sevgili Ataol, aynı kanaatteyim.

* * *

METİN DEMİRTAŞ anılarda ve kitaplarda yaşayacak.