Tarihi edebiyattan okumak ve Mıgırdiç Margosyan

Tarihi edebiyattan öğrenmeyi her zaman yeğledim. Tarihi geniş anlamda kullanıyorum, bunun içinde siyasi, toplumsal, bireysel tarih de yer alıyor. Göçleri de unutmayalım.

Önce Mıgırdiç Margosyan Kimdir? yazısını okuyun.

Bireysel tarihi ile tarihimizin birçok dönüm noktasıyla örtüşen bir yaşam.

Margosyan’ın Sesi bir şiirle başlıyor:

 “bir eski zaman şehriydi Diyarbakır

  her gelen kendinden bir şeyler katmıştı

  bu şehri kadimden bir şeyler götürmeden evvel.”

Şeyhmus Diken’in Mıgırdiç Margosyan’a adadığı her gidiş yitiştir, nefis bir şiirle anlatılmış Diyarbakır ve göç tarihi.

Bu yazıyı Diken’in röportajı takip ediyor.

Röportaj 21 kısa soru kısa yanıtla bitiyor. Diyarbakır’ın plaka numarası ile.

Kitaplardan seçmeler ve fotoğraf albümü ile kitap son buluyor.

Kitapları hakkında kısa notlar:

- Biletimiz İstanbul’a Kesildi.

Daha önce Ermenice olarak bir gazetede yayımlanan öyküler yeniden yazılmıştır.

Diyarbakır’dan İstanbul’a ‘postalanışın’ Diyarbakır’da, Hançepek’ten alelacele Şişli’deki Karagözyan Ermeni Yetimhanesi’ne gönderilişin, orada yaşananların öyküleri.

- Tespih Taneleri.

Diyarbakır’dan ayrılmak zorunda kalanların, cemaatlerin öyküsü. Özlem, hüzün dolu bir roman.

Mehmed Uzun’un çok beğendiği bir kitap.

- Söyle Margos Nerelisin?

Kitabın ilk sayfasında şu yazılı:

“Yazılarımda, bizim oraları anlattım, gördüğüm ve yaşadığım gibi.

Tipleri ve adlarını hemen hemen aynen verdim, değiştirmeden, oldukları gibi.

Onlardan, o bacılardan, o dayılardan, o amcalardan çoğu öte tarafa göçmüşlerdir.

Adları, hatıraları, biraz da bu satırlarda, bu kitapta yaşasın.”

- Tanrı’nın Seyir Defteri

Habil/Kâbil olayından yola çıkıp kan davası üzerine çeşitlemeler. Etkili öyküler.

Hokecaş öyküsünden satırlar:

“Ben kanımı kaynatan yazarlardan hoşlanırım, söyledikleri beklediklerim olan yazarlardan.

İster şiir, roman, öykü, eleştiri, deneme veya düşün eseri olsun, hangi paralelden olursa olsun. İçinde benim istediğim alkolü taşıyan her eser sarhoş eder beni.”

- Gâvur Mahallesi - (1988 Eliz Kavukçuyan Ödülü)

Önsöz’den alıntılar:

“Mıgırdiç Margosyan, bugüne kadar gizli kalmış edebiyat kahramanlarından. Yaşamı boyunca ne iş yaparsa yapsın, edebiyat düşünmüş, edebiyat solumuş ve edebiyat üretmiş. Onu, bazen dostları arasında, coşmuş, edebiyat tartışırken, bazen dostları arasında orijinal tekstleri çözümlemeye çalışırken, bazen de ticarethanesinin yoğun atmosferinde boşluklara dalıp gitmiş bir metin kurgularken görebilmek mümkün.”

*

İHMAL edilen taşra edebiyatının iyi bir yazarı. Hayatından yola çıkıp birçok olayı yeniden düşünmemizi sağlıyor.

Ödülünü kutluyorum.

Mıgırdiç Margosyan’ın bütün kitapları Aras Yayıncılık tarafından yayımlanmıştır.

Şimdi de TÜYAP Diyarbakır Kitap Fuarı’nda konuşmalar yapmakta, kitaplarını imzalamaktadır.