Şiirimizin bir yılı

Yıllığın tam adı şöyle: Edebiyat Ortamı Şiir Yıllığı 2016 Şiirimizde Geçen Yıl*.

Yıllık, Edebiyat Ortamı dergisinin mart-nisan sayısının eki olarak yayımlandı.

Şiir yıllığı hazırlamanın zorluğunu bilirim, doğrusu şimşekleri üzerinize de çekersiniz. Ancak Turan Karataş bu cesareti gösteren adlardan. Şiirin oklarına bağrı alışmış artık.

Önce tanıtımı rakamlarla yapalım: Yıllıkta 115 şairin şiiri var. Taranan şiir kitapları 150’ye yakın. Dizeleri de 4 poetik metin izliyor.

Rakamlar bu tür bir yıllık yapmanın zorluğunu yeterince ispatlıyor.

Bir Yılın Görünümü’nde genel bir çerçeveyi veriyor yazar: “Geçen yıl dergilerde en fazla yer alan edebiyat ürünü yine şiirdi. Öyle ki bazı dergiler, kimi sayılarında 20’den fazla şiire yer verdi. Abartmıyorum, her ay ya da iki ayda bir dergilerin tümünde bine yakın şiir yayımlandı. Dışarıdan bakınca görünen manzara sayısal kabarıklık iyi. İyi de, doğru gitmeyen bir şey var.

Şiir diyerek/iddiasıyla bunca şey yazılıyor, yayımlanıyor, fakat toplumda, insanda bir karşılığını göremiyoruz bu ürünlerin. Kimse kimsenin yazdığını okumuyor. Dönüp bakmıyor başkasının ürettiklerine. Bu etkisizlik, bu yankısızlık, bunca itibardan düşüş, ister istemez düşüncelere salıyor insanı.”
Bu saptama tartışılacak yazı başlıklarını içeriyor.

Karataş’ın kitabının başındaki bu yazının bazı bölümlerini herkes okumalı, üzerinde durmalı. Yazar, yayımlanan yıllığın ilgi görmediğinden yakınıyor. Bu ilgisizliğe ben de katılıyorum.

Beğenin ya da beğenmeyin ama düşüncenizi söyleyin.

Yazar bir yılı özetlerken, umutla umutsuzluk arasında gidip geliyor, toplumsal tepkilerin azlığına dikkati çekiyor.

Yıllığın nesnelliğini belirtmeliyim. Kitabın başındaki yazı doğrultusunda seçilmemiş şiirler, o düşünceye karşı olan birçok şiire de yer verilmiş. Seçici kendi zevkinin tutsağı olmamış. Gerek yıllıklar gerek antolojiler bu açıdan çok dikkatli hazırlanmalılar.

KARATAŞ, gene de bireysel seçimin koşullarını sıralıyor: “Yıl içinde okuduğum binlerce şiir içinden en iyilerini seçtim, huzurunuza çıkardım iddiasında bulunamam. Söz konusu şiir olunca, öznel beğeni kışkırtmasından, alışkanlık hâline gelmiş ‘damak tadı’ndan kurtulamayız.”

Ödüller bölümünü okuduğunuzda kendinize bir soru sormanızı isterim.

Bu kitaplardan kaçını okudunuz? Sonra bir başka durumu fark edeceksiniz, ödül alan kimi dosyalara piyasadan ulaşamayacaksınız çünkü.

Ödülleri verenler, önceden bir yayınevi ile anlaşsalar, en azından kazanan dosyalar kitap haline gelse...

Gidenler... Gidenler...’de de aramızdan ayrılan yazarlar hakkında bilgi yer alıyor.

Muhammet Safa’nın Dergiler Arasında yazısında katıldığım yerler olduğu kadar katılmadığım birçok bölüm ve düşünce var.

Safa dergi sınıflandırmasını şöyle yapıyor: “Dindar kesimin dergileri, sol dünya görüşünde olanların dergileri, Kürt hareketinin dergileri, apolitik laylaylom dergiler, popüler kültüre malzeme üreten patetik dergiler, fanzinler.”

Ama yazının özellikle mizahi üslubunu sevdim.

ŞİİRİMİZİN bir yılını değerlendiren bu seçki, şiirle ilgisi olanların mutlaka okuması gereken bir çalışma.

(*) Edebiyat Ortamı Şiir Yıllığı 2016 - Şiirimizde Geçen Yıl, Hazırlayan: Turan Karataş, Edebiyat Ortamı Yayınları.