Ruhi Su’yu hatırlamak

Ruhi Su, Anadolu’nun sesini, ruhunu, isyanını, sevgisini, ezilmişliğini, coşkusunu bizim kulaklarımıza ulaştırdı. Türkülerin otantikliğini bozmadan ama modern yorumuyla icrasını da ihmal etmeyerek bize onları sevdirdi. En önemlisi, o türkülerin yaşamasını sağladı.

Siyasi tavırların, toplumsal açmazların ses haritasını, Türkiye’nin coğrafyasından toplayarak bize dinletti. Zulüm görmüş kuşaktan biriydi, konser salonları yerine, dostlarının aracılığıyla küçük ölçekli salonlarda sesini sazını duyurabildi. Ne var ki o ses bütün kuşaklarda yankılandı, yankılanmayı da sürdürüyor.

Adına kurulan ve bugün 40’ıncı yılını kutlayan Ruhi Su Dostlar Korosu onun çizgisinde yürüyor. Türkülerin sadece eğlenmek, kederliyken dinlemek için değil, bir ülkeyi tanımak için yapıldığını ispatlayan ustalardan biriydi. Eğer o bir opera sanatçısı olarak bu türküleri söylemese, besteleri yapmasaydı, ondan sonra gelenler bu anlayışı devam ettiremezlerdi.

Dinlediğim, konuştuğum, tanıdığım Ruhi Su için bir kitap yayımlandı: ‘Ruhi Su: Sen Gittin Gideli/ Ölümünün 30. Yıldönümünde Ruhi Su’ya Mektuplar-Anılar’...

Kitabı, Alâettin Bahçekapılı ve Nabi Belekoğlu hazırlamış.

TRT’nin çalışkan, yetenekli prodüktörlerinden biri Alâettin Bahçekapılı; Nabi Belekoğlu ile önemli bir arşiv çalışmasına imza atmış. Okuduğunuzda göreceksiniz ki sadece müzik dünyasından değil, diğer tüm sanat dallarının usta isimleri, ressamlar, edebiyatçılar, tiyatrocular; herkes onun için yazmış.

Abidin Dino onun önemini ustaca betimliyor: “Ruhi Su’ya göre, halk türküleri melodi ve şiir bakımından tam kıvamını bulmuş sanat eserleridir, ses ve okunuş bakımından pürüzlerinden ayıklanınca klasik denecek kadar sağlam ve belirli bir ses mimarisine erişmiş şaheserlerdir. Ruhi Su kendi anlayışı içinde söylediği bu türkülerin sürekli değerlerine, gelecekte de canlı kalacak değerlerine bel bağlıyor. Türk halkının ses yolundan, söz yolundan, tarih boyunca yaşayacak eserler verdiğine inandığı içindir ki Ruhi Su, bunları arıyor, buluyor, ayıklıyor, değerlendiriyor.”

Yaşar Kemal ise onun çağdaş bir Karacaoğlan olduğunu söylüyor: “Çağımızın usta, bilinçli sesi Ruhi Su bize, usta bir Karacaoğlan getiriyor. Onun bitip tükenmez çabalarının, araştırmalarının, Çukurova’da Karacaoğlan havaları üstüne halk arasında bitip tükenmez uğraşlarının tanığıyım.

“Karacaoğlan’ın hemşerisi bu büyük usta da, Karacaoğlan havalarını kendi kişiliğinde yoğurarak, biraz daha oluşturarak, belki de en gerçek biçimde yaratarak bize yeni bir Karacaoğlan getiriyor.”

Bir büyük müzisyen hakkında söylenenlerin toplamı bu kitabı elbette salık veririm.