Polisiye yazarından polisiye edebiyat dosyası

Derginin yönetmeni Semih Gümüş, bu sayıyı Türkçe polisiye edebiyatın iyi yazarı Ahmet Ümit’e hazırlattı.
Ana dosya şu başlıkla sunuldu: “İyi Polisiye İyi Edebiyattır”.
Son yıllarda bizim polisiye edebiyatımız iyi yazarlarla yükselişe geçti. Eski polisiye edebiyatımızın iyi örnekleri de yeni yazıyla yayımlandı. Üzerlerine incelemeler kaleme alındı... Bu çalışmaların yanı sıra dünya polisiye edebiyatının en tanınmış kitapları, yeni isimleri ve nitelikli metinleri de dilimize çevrildi.
Ahmet Ümit dosyanın başına, “Yaşadığımız acı günlerden bir edebiyat izleği olarak cinayete” yazısında dünyanın ilk polisiye serüveni işleyen kitabı Edgar Allen Poe’nun Morg Sokağı Cinayeti’nin yazılmasından sadece 43 yıl sonra Ahmet Mithat Efendi’nin Esrâr-ı Cinâyât’ının yayınlandığını belirtiyor. Yani aslında dünyada da yeni sayılabilecek türün en eski örneklerine Türk edebiyatında rastlayabileceğimizin altını çiziyor... Ayrıca Ahmet Ümit, edebiyat ve polisiye kavramı arasındaki ilişkiyi dünya edebiyatından örnekler vererek izah ediyor...
Dosya’nın hemen öncesinde Temur Günay’ın “Suç meğer polisiyelerdeymiş” yazısı ironik bir dille polisiye edebiyat kitapları ve bu türün çağrıştırdıkları üzerine bizi düşünmeye çağırıyor.
Dosyada yazısı bulunan imzalar kimler?
Ahmet Ümit: Bir Edebiyat İzleği Olarak Cinayet, Seval Şahin: Türkçe Polisiyenin İlk Dönemi (1884-1928), Erol Üyepazarcı: Harf Devriminden Günümüze Türk Polisiye Edebiyatı (1928-2014), Selim İleri: Defterimde Selma ve Gölgesi, Çağatay Yaşmut: Suç Tarihi ve Polisiye Roman, Esmahan Aykol: İlle de Polisiye, Çağlayan Çevik: ‘Teşkilat’la İlişkileri Açısından Polisiye Kahramanlar, Rıza Kıraç: Evet Ama Yetmez: Daha Çok Öldüreceğiz, Muret Yetkin: Casusluk Romanları Aslında Ne Anlatır Biliyor musunuz?, Armağan Tunaboylu: Metin Çakır Kimdir? Niye?
Dosya içerisinde ayrıca G.K. Chesterton, Tzvetan Todorov’un türe dair yazıları ve Poe, Walter Benjamin, Deleuze, Thomas de Quincey gibi isimlerin metinlerinden alıntılar da yer alıyor.
Seval Şahin’in yazısından Türkçede polisiyenin ilk dönemini öğrendiğimizde, bu geleneğin nasıl doğup devam ettiğini, sonra neden kesildiğini öğrenebiliriz. Erol Üyepazarcı, her yazısında olduğu gibi, bizim polisiye edebiyatımızın kronolojisini eksiksiz özetliyor. Yazının özellikle 1995’ten Günümüze Türkiye’de Polisiye Roman bölümünü altını çizerek okuyacaksınız.
Selim İleri, Defterimde Selma ve Gölgesi’nde Peyami Safa’nın romanını irdeliyor. Hem kitabın içeriğini, hem kendi okuma serüvenini, hem yazının yazılma serüvenini bir arada işliyor... Esmahan Aykol, İlle de Polisiye yazısında; siyasetle polisiyenin yükselişi arasındaki bağa değinirken Çağlaylan Çevik, ‘Teşkilat’la İlişkileri Açısından Polisiye Kahramanları yazısında, Türk polisiyelerindeki kahramanları polis teşkilatı ile olan sorunlu/sorunsuz ilişkileri üzerinden birbirleriyle ve Batı’nın polisiye romanlardaki kahramanlarıyla karşılaştırıyor. Rıza Kıraç ve Murat Yetkin’in yazıları dosyayı tamamlıyor.
Celil Oker’in bir polisiye öyküyle dahil olduğu dosya haricinde, Yalçın Tosun, Zafer Doruk, Fırat Cewerî, Gönül Kıvılcım, Birgül Oğuz, Kadir Aydemir, Semra Bülgin, Buket Arbatlı, Fatma Nuran Avcı, Oğuz Tecimen ve Didem Sayat öyküleriyle dergide yer alan imzalar...
Derginin 12-13’üncü sayfalarına açılmış bir Abidin Dino fotoğrafına Başar Başarır’ın yazdığı mensur şiiri mutlaka okuyun. Hayatla, ünlü kişilerin, sanatçıların örtüştüğü imgeleri ustaca birleştiren bir çalışma. Bizi düşündüren, beni çağrışımlara çeken bir ürün, Başar Başarır’ın bu türü sürdürmesini salık vereceğim.

***

AHMET ÜMİT’in hazırladığı Notos’un bu sayısında yer alan bütün yazıların toplamı; polisiye edebiyatın bütün bir edebiyattaki yeri ve toplumsal siyasal olaylarla, dönemlerle bağlantısına da ışık tutuyor. Saklayacağınız bir sayı.

(*) Notos 46, İki Aylık Edebiyat Dergisi, Haziran–Temmuz 2014.