Nobelliler kendilerini anlatıyor

‘Nobel’den de Öte’ ödüllü 16 yazarla yapılmış söyleşilere yer veren bir kitap. Xavi Ayen söyleşileri yapıp metni yazmış, Kim Manresa da fotoğraflarını çekmiş.
Söyleşiler hangi yazarlarla mı yapılmış?
Wole Soyinka, Doris Lessing, Jose Saramago, Nadine Gordimer, Gao Xingjian, Gabriel Garcia Marquez, Günter Grass, Necib Mahfuz, Toni Morrison, V.S. Naipaul, Kenzaburo Oe, Derek Walcott, Orhan Pamuk, Wislawa Szymborska ve Dario Fo.
Nobel kazanan ve hâlâ hayatta olan başka yazarlar neden yok, sorusunun yanıtını da yine yazar veriyor:
“Sadece dört efsanevi insan eksikti: Saatler sürecek bir görüşmeden ve (Lizbon’da bitkin düşmüş Saramago’nun ‘Fotoğrafçıyı öldüreceğim!’ diye bağırmasına neden olan) bir dizi yorucu fotoğraf çekiminden kaçınmak için tescilli sosyal fobisinin ardına sığınan Elfriede Jelinek, basına karşı daima gönülsüz olan J.M.G. Le Clezio ve J.M. Coetzee ile ziyaret edebileceğimiz zaman sağlık sorunları yaşayan İrlandalı Seamus Haney.”
Yazarların kendi haklarında söylediklerini her zaman merak ederim doğrusu ama konuşmayanlar bendeki merak duygusunu doruğa çıkarır.

BİR ROMAN GİBİ

Okurun zihnini bulandırmak istemem ama yazarların, soruları her zaman içtenlikle ve doğru, içlerinden geldiği gibi yanıtladıkları kanısında değilim, üstelik bizim bunların sağlamasını yapmamız mümkün olmadığından kuşkulanma oranım yüksektir.
Çoğu bana bir romanın, öykünün kurgusu gibi gelir. Yazarların söyleşileri kadar, belki de onlardan ilgi çekici olanı, yazarlarla konuşmak için, söyleşi yapanın ve fotoğrafçının serüveni.
Söyleşilerde hoşuma giden yan, yazarların kötü, tehlikeli koşullara rağmen ülkelerini terk etmemeleri. Huzurun ve sükûnetin bulunmadığı Nijerya’da yaşayan Wole Soyinka roman yazmak için 50 yaşını bekledi, Nadine Gordimer nispeten gündüzleri güvenli olan bir semtte yaşıyor, konuklarına pencereden bağırıyor: “Arabanızı içeri alın, geçen gün arabaları soydular!” Gabriel Garcia Marquez bu röportajda ilk kez bir gerçeği açıklıyor: “Yazmayı bıraktım.”
Köktendinci birinin saldırısına uğrayarak gözlerini ve duyma hassasını kaybeden Necib Mahfuz, durumunu şöyle özetliyor: “Artık ne okuyabiliyorum ne de yazabiliyorum ama arkadaşlarım, gözlerim, kulaklarım ve kalemim.”
‘Siyah İktidar’ı temsil eden Toni Morrison, “Kölelik hâlâ var” diyor.
Nazi barbarlığının ve Sovyet diktatörlüğünün canlı belleği Imre Kertesz, Dario Fo, “İktidara karşı en etkili silah hicivdir” diyor.
Söyleşiler, yazarların özel dünyalarını seriyor size. Siyasal acılardan bireysel trajedilere, dirençlerine, siyasal tavırlarına, insanlarla ilişkilerine kadar, bazı özel ve önemli bilgiler edineceksiniz.
Bence burada sadece yaşamları çıkmıyor ortaya, çağın toplumsal vicdanı da satır aralarında dikkatimizi çekiyor.

DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ

Remzi Karabulut          Acı Gösteri                      Sel Yayıncılık
David Whitehouse        Yatak                              Domingo Kitap
Sunay Akın                 Bir Çift Ayakkabı              Türkiye İş Bankası Kül. Yay.
David Brooks             Sosyal Hayvan                  SAY Yayınları
Ulrich Beck                Risk Toplumu                    İthaki Yayınları