Maceraperest iki çocuğun yarım asır sonraki dönüşü

Jean de la Hire’in gözüpek iki çocuğun serüvenlerini anlatan bu kitabı bütün dillere çevrildi.

Romanın iki kahramanı, macera duygusunun peşine düşmüş iki Fransız çocuk: Jano ile Yanik. İki yetimi rastlantılar buluşturur, bu rastlantılar da hep kötüler yüzünden gerçekleşmiştir.

Aslında bu iki çocuk bütün dünyayı dolaşırken yanlarında bir de özel yapılmış motosiklet ve akıllı köpekleri Sultan vardır.

İki Çocuğun Devriálemi’nin yeni baskısı 10 cilt halinde yayımlanacak.

Kitabın yazılış biçiminden söz etmek gerekiyor.

Fransızca aslından Gülten İldeniz dilimize çeviriyor, romancı, hikayeci Erdal Öz de eseri Türkçe’ye ve günümüze uyarlıyor. Resimleri Başak Karafaki çizmiş.

Özel bir edebiyat tezgáhından geçen, yalnız çocukların değil büyüklerin de zevkle okuyacağı bir eser niteliği kazanmış.

Fransız yazar Jean de la Hire, 1878’de Fransa’da doğmuş, bu eseriyle de dünya çapında tanınmış.

Birinci kitapta Jano ile Yanik’in tanışmasını; karada, denizde yaşadıklarını okuyacaksınız.

İki kafadar, Fransa’dan çıkıp Cezayir’e, Gine’ye ulaşacaklardır. Elbette kötü adamlarla mücadele edecekler, vahşi hayvanlarla karşılaşacaklar ama akıllarıyla, yetenekleriyle gene kazanan onlar olacaktır.

Motosikletçinin yanında çıraklık yapan on beş yaşındaki Jano motosikletine bindi mi rüzgárın oğlu olsa ona yetişemez, Yanik de cambazhanede kazandığı beceriyle iğne deliğinden bile geçebilir, ellerindeki ipleri çözüp kaçabilir.

Köle ticareti yapanları cezalandırır, haydutlara haddini bildirirler. Elbet bu mücadelelerinde zaman zaman siláh da yer alır, tabancalarıyla korkuturlar ama asıl çözümü sağlayan akıllarıdır.

Sözgelimi birinci ciltteki gemideki serüveni özellikle okuyun derim.

Beyazıt Devlet Kütüphanesi’nde yaptığım araştırmada, aşağıdaki çevirilere ulaştım.

İki Çocuğun Devriálemi bizde daha önce de yayımlanmış ve büyük ilgi görmüştür.

Güven Yayınevi’nin 10 cilt halinde yayınladığı İki Çocuğun Devriálemi’nin çevirilerini Selámi İzzet Sedes, Vedat Örfi Bengü ve Murat Sertoğlu yapmış.

Ciltlerin sonundaki tarih 1946.

İki Çocuğun Devriálemi, bir kez de fasikül halinde 40 forma olarak yayımlanmıştır.

İçinde çevirmen, tercüme eden yerine, Nakleden: Yaşar Coşar yazısına rastladım.

Kapakta; Forma: 15 Krş. ibaresiyle birlikte, kapak resmini yapan Aytekin’in imzası bulunmaktadır. Kitabın sonundaki bilgiden öğrendiğime göre; 40 formalık kitap 16 Temmuz 1953’te tamamlanmıştır. Böylece her perşembe günü okurlar bir formasına sahip olmuşlardır.

Her formanın sonunda, gelecek haftadan heyecanlı bir sahne yer almakta, böylece tefrika okuyucusu esere bağlanmaktadır.

Ayrıca her formanın bitiminde, yayınevinin başka eserlerinin reklamı bulunmaktadır.

Tespit ettiğimize göre bu romanın ilk baskısının kapağında İki Çocuğun Dünya Seyahati, Yazan: Jandölahir, Bizim kitapçı: Forma: 1, İstanbul Aydınlık Basımevi 1940 100 para yazısı bulunmaktadır.

İç kapakta ise Seyahat yerine Seyyahat denilmiştir.

Gene iç kapaktaki, ‘Meraklı Heyecanlı Büyük Coğrafya ve Macera Romanı’ sanırım bugünün okuruna tuhaf gelecektir. Gene çevirmen denilmemekte Nakleden: N.B.

İki Çocuğun Devriálemi’nin yeni çevirisi, sadece bir romanın dilimize ilk kez çok güzel bir Türkçe’yle aktarılmasının örneğini vermiyor, yayıncılığımızın biçim açısından da geldiği yeri gösteriyor.

İnsanlar hangi çağda yaşarlarsa yaşasınlar, serüven duygusundan uzak duramıyorlar, herkesin içindeki bu tutkunun yıllardır nasıl yaşadığını, bu romanın hálá okunmakta olması yeterince ispatlıyor.

Doğrusu ben televizyonun olduğu bir çağda bu romanları daha çok okumamız gerekliliğini savunuyorum. Çünkü hayal gücümüzü çalıştıracak bu kitaplardır.

Özellikle çocuklarınızı unutmayın.

İki Çocuğun Devriálemi

Jean de la Hire

Fransızca aslından çeviren: Gülten İldeniz

Türkçe’ye ve günümüze uyarlayan: Erdal Öz Resimler: Başak Karafaki Can Yayınları

(soldaki üç resim eski kitap kapaklarından)

DOĞAN HIZLAN'IN SEÇTİKLERİ

Hilmi YavuzHurufî Şiirler YKY

Vecdi ÇıracıoğluSerseri Standartları Sempozyumu İthaki

Charles DickensGelin Odasındaki Hayalet Say

Nur Gençer/Bülent BerkmanBir Spor Efsanesi Dünya

Kraliçe NurKader Atlayışı İnkılap

NOT

Yazarımızın geçtiğimiz haftaki ‘Şaraplı istiridyeli CV’ başlıklı yazısındaki ‘Benim biyografimi mi istiyorsun. İşte burada. 1891 yılında Avrupa turu yaptım, çok hoş şaraplar içtim, istiridye yedim. On üç yaşında aşkın sırlarını keşfettim. Doktor ve yazar arkadaşlarımla hoş anlar yaşadım. Yazarlardan en çok Tolstoy’u severim’ şeklindeki alıntı, Reading Chekhov, A Critical Journey’den, (Janet Malcolm, s.15-16, Granta Books) alınmıştır. Editoryal bir hata yüzünden veremediğimiz bu bilgi için okurlarımızdan özür dileriz.