Altı ciltten oluşan, Doç. Dr. Mustafa Demir’in editörlüğünde hazırlanan Çanakkale Tarihi, tarihinden, coğrafyasından savaşlarına kadar kapsamlı bir Çanakkale çalışması.
Altı cildin ana başlıkları şöyle:
1. cilt: İlk ve Ortaçağda Çanakkale
2. cilt: Osmanlı Hákimiyetinde Çanakkale
3. cilt: Çanakkale Savaşlarına Doğru: XX. Yüzyıl Başlarında Çanakkale.
4. cilt: Çanakkale Savaşları
5. cilt: Çanakkale Savaşları II
6. cilt: Milli Mücadele ve Cumhuriyet Dönemlerinde Çanakkale.
Editör Doç. Dr. Mustafa Demir’in, kitabın başındaki ithafı, onun konuya olan duygusal yakınlığını simgeliyor: "Bu eseri, Çanakkale Savaşları’nda ailemizden Türk milletine armağan verdiğimiz iki şehit dedeme ve Çanakkale toprağına düşen bütün şehit dedelerimize ithaf ediyorum."
Editör’ün Çanakkale Tarihi’ni yayınlarken yazısındaki bir cümle, kitabın ulaşmak istediği hedefi belirlemesi bakımından ilgi çekici: "Bu eserde yakın dönem tarihçisi olan akademisyenler tarafından Çanakkale Savaşları süreci, bilimsel tespitlere ve arşiv belgelerine dayanılarak araştırılmış ve konular bu çerçevede kaleme alınmıştır. Bu çerçevede yapılan tespitlerle Çanakkale Savaşları’nın Türk milli kimliğinin oluşmasında bir fırsat olarak kullanılması mümkün olacaktır kanaatindeyim."
Bilimsel makalelere, görsel malzeme de katılmış.
Birçok kişinin çalışmasının ortaya koyduğu bu tür yapıtların, benimsediğim önemli özelliklerinden biri, konuyu çeşitli yönleriyle inceleyen adların bir arada olmasıdır.
Çanakkale’nin tarihini, coğrafyasını bilmeden, Çanakkale Savaşları’nı anlamak ve anlatmak mümkün değildir. Tarihi çerçeveye oturtmadan, yürütülen bütün gerekçeler yüzeysel kalır. Büyük başarılar sadece basit hurafelere dayandırılır.
Ayrıca, zaferle sonuçlanan bir savaşın, sadece kahramanlık destanı olarak anlatılmayıp, onun ileriye dönük etkilerinin de yer aldığını göreceksiniz.
Savaşa giden günleri okuduktan sonra, Çanakkale Savaşları’nı okursanız, savaşın nedenlerini, yabancı devletlerin yaptıkları hesapları ayrıntısıyla anlarsınız.
Azmi Özcan’ın Çanakkale Savaşlarının Siyasi ve Jeopolitik Arka Plan yazısı, savaşın nedenlerini bize aktarıyor.
Milli Mücadele ve Cumhuriyet Dönemlerinde Çanakkale bölümündeki yazılar, savaştan öte Çanakkale’nin taşınmaz kültür varlıklarını, mülki yapısını, dokumaları, seramikleri tanıtıyor.
Kentleri bütün yönleriyle tanımak için bu tür kitaplar gerekiyor. Hele Çanakkale gibi Türk ve dünya tarihi için bir dönüm noktası olan şehirlerin tarihini iyi bilmek gerekiyor.
Bizim yazarlarımızın bir kenti anlatması ile yabancıların anlatması arasındaki fark, daima iki farklı görüşün ortak noktasını bulmamızda bize kaynak bilgiler verir.
Yabancı seyyahların gözünden Çanakkale de bu açıdan renkli metinler toplamıdır.
Çanakkale’yi tanıyarak, tarihinden özelliklerine kadar bütün öğelerini öğrenmek, savaşları nedenleri ve sonuçları ile nesnel bir bakıştan değerlendirmek istiyorsanız, bu altı cildi kütüphanenizde bulundurun. Ansiklopedi gibi gerektikçe okuyun. Elinizin altında her zaman bulunması gereken önemli bir müracaat kitabı.
KİTAPTAN
Çanakkale’de Türk yerleşimi
Çanakkale Bölgesi’nde Türk yerleşimi, Selçuklu döneminden başlayarak Batı Anadolu’daki Türk yerleşim süreci içinde gelişme göstermiştir. Selçuklular’ın 1071 yılında Malazgirt Savaşı’nda Bizans İmparatoru Romanos Dioganes’i mağlubiyete uğratması sonucunda, Türk nüfusunun Batı Anadolu’ya yerleşmesine rağmen, Haçlı Seferleri ile Batı Anadolu’daki Türk siyasi sınırlarının doğu bölgelerine doğru geri çekilmesi, Osmanlı Devleti’nin kurulduğu dönemde bile Türk nüfusunun Batı Anadolu bölgelerine ve bu arada Çanakkale’ye yerleşimleri meselesini çok önemli hale getirmektedir.
Batı Anadolu bölgesine Türkler’in yerleşimini üç ayrı süreçte ele almamız gerekmektedir. Bu dönemler; Malazgirt Savaşı’ndan sonra Batı Anadolu’daki ilk Türk yerleşim dönemi, Danişmendli Devleti’nin 1176 yılında ortadan kaldırılmasının ardından Batı Anadolu Bizans sınırında oluşturulan Türk uç bölgesi nüfusu oluşum süreci ve Moğol istilasının tesiri ile Batı Anadolu’da Türk nüfus yoğunluğunun arttığı Beylikler coğrafyası nüfusunun oluşma sürecidir.
Dünyada Soğuk Savaş dönemini başlatan savaş
Fransızlar ve İngilizler, Çanakkale Savaşı’nı kazanıp Boğazlar’dan yardım geçirip Ruslara ulaştırabilmiş olsalardı, muhtemelen Çarlık Rusyası yıkılmayacaktı. Çünkü Çarlık Rusyası, Bolşevik devrimi tehlikesi ile yakından ilgilenemiyor, bu konudaki tedbirlerini layıkıyla alamıyordu. Batı’da Almanlarla savaşın devam ettiği en çetin dönemlerde, dikkatini bir de iç işlerine yöneltip, Bolşeviklere karşı kayda değer bir önlem alamıyordu. Bu nedenle de Çanakkale Cephesi geçilerek gönderilecek yardıma hayati derecede ihtiyacı vardı. Sonuçta Çanakkale Cephesi, İngiliz ve Fransızlarca geçilemeyip, Ruslara yardım ulaştırılamayınca, Çarlık Rusyası Almanlara karşı da Bolşeviklere karşı da çok zayıf kaldı. Bunun üzerine, hem Alman hem de Bolşevik tazyiklerine daha fazla dayanamayan Çarlık Rejimi, Bolşevik ihtilal karşısında daha fazla direnemeyip yıkıldı ve tarih sahnesinden çekildi.
Bolşeviklerin iktidara gelmesiyle de dünya, insanlığı derinden etkileyecek yeni bir ideoloji ile tanıştı. Bu ideoloji, dünyayı yarım asır boyunca çeşitli serüvenlere itti. Dünyaya sosyalizmi armağan eden Bolşevik ihtilali, dünyayı iki kutuplu bir yapıya soktu...
KİTAPTA YER ALAN YAZARLAR
Prof. Dr. Azmi Özcan, Prof. Dr. Charles Brian Rose, Prof. Dr. Enver Konukçu, Prof. Dr. Halil İnalcık, Prof. Dr. Mehmet Ersan, Prof. Dr. Metin Tuncel, Prof. Dr. Nedim İpek, Prof. Dr. Salim Göhçe, Prof. Dr. Seçil Karal Akgün, Prof. Dr. Süleyman Beyoğlu, Doç. Dr. Dilek Barlas, Doç. Dr. Ebubekir Sofuoğlu, Doç. Dr. Enis Şahin, Doç. Dr. Haluk Selvi, Doç. Dr. İbrahim Sezgin, Doç. Dr. Mehmet Bulut, Doç. Dr. Mehmet Okur, Doç. Dr. Mevlüt Koyuncu, Doç. Dr. Mustafa Demir, Doç. Dr. Mustafa Gencer, Doç. Dr. Osman Akandere, Doç. Dr. Osman Köse, Doç. Dr. Şenol Çelik, Doç. Dr. Vehbi Günay, Doç. Dr. Yaşar Ertaş, Doç. Dr. Yücel Öztürk, Dr. Adem Kara, Dr. Ayşe Türker, Dr. Bayram Akça, Dr. Bünyamın Kocaoğlu, Dr. Eftal Ş. Batmaz, Dr. Ercüment Balcı, Dr. Fahri Sakal, Dr. Göksel Sazcı, Dr. Gül Tuğba Dağcı, Dr. Gülgün Yazıcı, Dr. Hasan Mert, Dr. Haşim Şahin, Dr. Hüseyin Kayhan, Dr. İbrahim Güran Yumuşak, Dr. Kenan Olgun, Dr. M. Fatih Yavuz, Dr. Mehmet Emin Elmacı, Dr. Mithat Atabay, Dr. Muhammet Erat, Dr. Mustafa Güneş, Dr. Necmettin Alkan, Dr. Önder Bayır, Dr. Recep Yaşa, Dr. Rüstem Aslan, Dr. Rüştü Ilgar, Dr. Safiye Kıranlar, Dr. Serkan Tuna, Dr. Şaban Tezcan, Dr. Tuncay Yılmazer, Dr. Tülin Çoruhlu, Dr. Ümit Ekin, Dr. Veysi Akın, Dr. Zekeriya Türkmen, Dr. Zeynel Özlü, Ayhan Yüksel, Emek Üşenmez, Galip Çağ, H. İbrahim Bulan, Halil Ersan Avcı, K. İlke Bulunur, M. Mustafa Kulu, Mehmet Ali Bingöl, Mehmet Kaplan, Reyhan Körpe.
DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ
Süreyya Berfe Çıkrık YKY
Frederic Beigbeder Pardon Nasıl Yardımcı Olabilirim Doğan
Yunus Balcı Tanpınar -Trajik Bir Şair ve Şiiri- 3F