KARS’ta "Hürriyet Hakkımızdır Treni" için yapılan törenden sonra, donatılmış trenin içini gezdim.
Gençliğimin aracında anılarımı yaşadım. Yalnız bireysel olarak mı? Hayır. Trenin cumhuriyet tarihindeki yerini, önemini düşünerek. Bu girişimle bu işlev yeniden içerik ve anlam kazanıyor.
Türk edebiyatının en usta şairlerinin, yazarlarının trenle ilgili şiirlerini, öykülerini okudum.
Unutamadığım garları yeniden belleğimdeki görüntülerden geçirdim.
Bildiğim, gördüğüm garları hayal ettim. Issız Anadolu garlarına akşam çöktü mü, birden hüzünler sökün eder.
Kars Garı’ndaki neşeyi, coşkuyu görünce, trene yüklenen anlamın da değiştiğini fark ettim.
Hürriyet’in treni sevinç getiriyor, insan haklarının önemini vurgulamak için Türkiye’yi dolaşıyor, çocuklara, kadınlara sevgiyi sunuyor.
Kars Garı’nda yeni, modern vagonları gördüm, sanki evimdeydim.
Abdülkadir Gül, TCDD’nin (Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları)gerçekleştirdiği bir projeden söz etti.
Devlet Tiyatrosu sanatçıları trenle değişik kentlere gitmişler, garlarda tiyatro temsillerini gerçekleştirmişler.
* * *
HAKLARINI bilmeyen, haklarını savunamaz. Vuslat Doğan Sabancı’nın sözüne katılıyorum:
"Amacımız Türkiye’de yaşayan herkese, tüm bireylere haklarını öğretmektir." Gerisi kolay, insan güzeli bir kez öğrendi mi ona sahip çıkar.
Tren yazım üstüne, Cumhuriyet Gazetesi eski yazarlarından Erdoğan Aytekin’den bir e-posta aldım, içinde bir de şiir vardı.
O, Demiryolu Meslek Okulu mezunu imiş. Hareket memuru olarak tam on sekiz yıl çalışmış. Sonra da DTCF Tiyatro Bölümü’nü bitirmiş.
Trenlerin Ardından şiirini o dönem yazmış:
"Ben bir parçayım sevk ettiğim her trenden / her tren bir parçadır benden."
Enis Batur, YKY’de açılan tren sergisinin kitabına yazdığı Sahici Trenler İçin Oyuncak Kitap adlı o güzelim önsözünde şöyle der:
"Herkesin hayatında özel, ayrıksı bir yer tutar trenler."
Trenler, Türk edebiyatının ustalarını da hep etkilemiş:
Behçet Necatigil, Orhan Veli Kanık, Cahit Sıtkı Tarancı, Sabri Esat Siyavuşgil, Enis Batur.
Şairleri sıraladım size.
Romancıların, öykücülerin kitap adlarını versem uzun bir liste olur.
* * *
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları (TCDD) ile ortaklaşa düzenlenen "Hürriyet Hakkımızdır Treni" bence uğradığı her şehirde, insan olmanın izini bırakacak, kuşaklar anılarında bu garları anlatacaklar.
Bizler de 60. yılı, insan hakları ekseninde kutladık diye ömür boyu mutlu olacağız.
Yazarken, Zafer Gündoğdu’nun derlediği tren türkülerini dinledim.