Bugünün âşıkları
Ulaş Özdemir’in ‘Senden Gayrı Âşık mı Yoktur - 20. Yüzyıl Âşık Portreleri’ kitabıyla sadece 20. yüzyıl âşıklarını tanımıyoruz, onların türkülerinin kimler tarafından söylendiğini de okuyoruz. Halk müziğini, geleneğini ve bugünü öğrenmek isteyen herkes için gerekli bir kitap.
Âşıklar geleneği bugün devam ediyor mu? Bizim gibi büyük şehirlerde yaşayanların bu soruyu yanıtlaması çok zor. Çünkü bilgimiz yok.
Ulaş Özdemir’in ‘Senden Gayrı Âşık mı Yoktur - 20. Yüzyıl Âşık Portreleri’ bu açıdan ilgimi çekti. Giriş’in başında Âşık Ruhsati’den bir alıntı var:
“Daha senden gayrı âşık mı yoktur
Nedir bu telâşın vay deli gönül
Hele düşün devr-i Âdem’den beri
Neler gelmiş geçmiş say deli gönül”
Yazar kavramlar konusunda bilgi veriyor:
“Âşık ve ozan kavramlarının kullanımına dair karmaşa, halkbilimi araştırmacılarının sıklıkla tartıştığı bir konu olmuştur. Âşık, ozan, halk âşığı, halk ozanı, halk şairi, kalem şairi, meydan şairi, saz şairi vb sayısız kullanımı bulunan bu terimler, halen uzmanlar tarafından üzerinde uzlaşılmış şekilde kullanılmasa da kitapta kullandığı ‘âşık’ kavramı, mahlası (ozanlık ismi) olan ve saz çalıp söyleyen halk ozanlarını ifade etmektedir.”
Ulaş Özdemir, söyleşi tarzının iki ustasını, Yaşar Kemal ve Fikret Otyam’ı anlatmaktadır.
Liste şöyle:
Âşık Veysel Anlatıyor
Nedim Otyam
Metin Erksan.
* * *
1952’de Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun senaryosunu yazdığı, Metin Erksan’ın yönettiği, ’Karanlık Dünya: Âşık Veysel’in Hayatı’ adındaki otobiyografik filmde oynar.
“Felek çeviriyor bir filim / İşte büyük bir sinema.”
Âşık Veysel’i Âşık İhsanî izliyor.
Âşık Mahzuni Şerif için geçen pazar günkü yazıma bakılabilir.
Yazar, onun için bakın ne diyor...
“70’li yıllara damgasını vuran Cem Karaca, Edip Akbayram, Selda ve nice müzisyenin beslendiği en önemli kaynak Mahzuni Şerif türküleriydi.”
Gerçekten de âşıkların türküleri birçok popüler ad tarafından söylenince daha büyük kitlelere ulaştı.
Âşık Mahzuni’yi kimler anlatıyor?
Âşık Mahzuni’yi Cemali anlatıyor.
Fikret Orhan anlatıyor.
Âşık İhsani anlatıyor.
Osman Dağlı anlatıyor.
Edip Akbayram anlatıyor.
Âşık Davut Sulari, kendinden sonra gelenleri en çok etkileyen âşık oldu.
Neşet Ertaş bir soruyu şöyle cevaplandırıyor:
“Bir söyleşide ne kadar bestesi olduğu sorulduğunda, ‘Halkımız kaç türkümüzü kabullendiyse o kadar’ cevabını vermişti.”
Diğer âşıklar: Kul Hasan, Mahmut Erdal, Feyzullah Çınar, Ali Ekber Çiçek, Kul Ahmet, Şahturna, Muhlis Akarsu, Dertli Divani. Ek: Fikret Otyam.
Ulaş Özdemir’in kitabıyla sadece 20. yüzyıl âşıklarını tanımıyoruz, onların türkülerinin kimler tarafından söylendiğini de okuyoruz.
Halk müziğini, âşıklar geleneğini ve bugünü öğrenmek isteyen herkes için gerekli bir kitap.
Kolektif Kitap www.kolektifkitap.com
