Bu sergiyi görünce Ankara’yı tanıdım

Eğer söz konusu Ankara ise, onun tarihini mutlaka bilmeliyiz. Çünkü Başkent’in taşından toprağından, binasına, insanına kadar, gelişim çizgisi, tarihi, aynı zamanda cumhuriyetin tarihine ışık tutacak bilgileri, bakış açılarını içerir.   �

Pera Müzesi İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nde açılan ANKARA: Kara Kalpaklı Kent 1923-1938 sergisi, Ankara ekseninde bütün cumhuriyet Türkiye’sini fotoğraflar ve bilgilerle öğretiyor.  �

Hazırlanan sergi kataloğundaki Suna, İnan, İpek Kıraç imzalı yazının başlığındaki ifadeye ben de katılıyorum:�

“Cumhuriyet’in 86. yılını İstanbul’dan Ankara’ya farklı bir bakışla kutlamanın mutluluğu...”  �

***

SERGİNİN küratörü, kataloğun editörü Ekrem Işın, Ankara: Cumhuriyeti İnşa Eden Kent yazısının girişine, Yakup Kadri’nin Ankara kitabından bir bölüm almış:     �

“Ankara, bize sabrı, tahammülü ve inkişafımıza engel bütün zıt kuvvetlerle geceli gündüzlü çarpışmayı öğretiyor, sert bir örs gibi irademizi durmaksızın dövüyor.”

Ali Cengizkan’ın Ankara 1923-1938: Çağdaş Bir Ulus Devletin Modern ve Planlı Başkenti, yazısı ise yalnız Ankara’nın mimarisine değil, kent mimarlığına dair de özgün yorumlar getiriyor .

Turan Tanyer’in Ankara’da Sosyal Yaşam (1923-1938) yazısında dönemin Tanin gazetesi yazarlarından Ahmed Şerif Bey’den o günün Ankara’sının durumunu özetleyen “yorgunluk, bezginlik, şikâyetler, hoşnutsuzluk” sözlerini aktarıyor.

Fuat Bayramoğlu, milletvekili Yahya Kemal Beyatlı’nın Yahudi mahallesindeki tahtakurulu ev yerine aşağıdan gübre kokusu gelen Taşhan’ı tercih ettiğini yazar.

Elbet bu kente bir başka edebiyatçının bakışını da eklemek�istiyorsanız, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Beş Şehir kitabındaki Ankara’yı da okumalısınız.

Başkentteki gazeteciler, edebiyatçılar ne yapardı? Nasıl yaşardı? Nerede toplanırlardı? Bu soruların yanıtını da öğreneceksiniz.  �

Siyasetinden eğlencesine, mimarisinden insanlarına kadar, Ankara üzerine, sergi kataloğunda İstanbullu yazarların düşüncelerini okuyacaksınız, tek tük de Ankaralı yazarların görüşlerine rastlarsınız.

Başkent’i görmeyen yoktur, sergideki, o zaman çekilen fotoğraflarla bugünün Ankara’sını karşılaştırdığınızda, bir ülkenin yükseliş çizgisi konusunda zengin bir düşünce malzemesi edinmiş olursunuz.�

***

BAŞKENT üzerine iyi hazırlanmış bir sergi ve iyi bir katalog. Ayrıca Türkiye’nin Kalbi Ankara DVD’sini de seyredebilirsiniz.

Cumhuriyet’in 10. yıl kutlamalarına katılan kalabalık Rus heyetinde yer alan filmcilerden Atatürk belgesel film çekmelerini istedi.

Heyette bulunan Sergei Yosipoviç Yutkeviç ile yardımcısı Lev Oskaraviç Arnshtam’ın yaptığı çekimlere Reşat Nuri Güntekin ile Fikret Adil yardımcı oldu. Filmde yaşlı adamı ünlü tiyatro adamı İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin canlandırdığını hatırlatayım.