Boğaziçi Üniversitesi’nde Halit Ziya Uşaklıgil Sempozyumu

Sempozyumun tam başlığı şöyle: “Siyah Endişe-Bir Asır Sonu Anlatısı Olarak Halit Ziya Uşaklıgil Edebiyatı.”

Siyah Endişe ifadesi Zeynep Uysal’ın “Metruk Ev: Halit Ziya Romanında Osmanlı Bireyi”(2) kitabındaki “Ömer Behiç ya da ‘siyehendiş’ karakter” yazı başlığından alınmış.

Halit Ziya Uşaklıgil’in başta Aşk-ı Memnu olmak üzere romanları yeniden, hem eleştirel basım hem özgün dilinde hem de bugünün Türkçesiyle yayımlanıyor.

Hiç kuşkusuz başta Aşk-ı Memnu romanı olmak üzere, romanlarının popülerlik kazanmasında televizyon dizisinin etkisi olduğunu belirtebiliriz.

Dizi olarak iki kez televizyon ekranına yansıdı. Bir süre kitapçılarda en çok satanlar listesine bile girdi.

Üniversitenin sempozyum gerekçesi yazarı tüm yönleriyle ortaya koymaya yönelik: “Doğumunun 150. yılında modern Türkçe romanın kurucu ismi Halit Ziya Uşaklıgil’i anıyoruz.

Roman, öykü, mensur şiir türlerinde eser vermiş; Yunan, Latin, Hint edebiyatı tarihleri yazmış; anılarıyla 19. yüzyıl sonundan 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar yaşanan toplumsal, edebi ve siyasi dönüşüme ışık tutmuş; edebiyatın yanı sıra dil, gramer, müzik ve resim üzerine pek çok deneme kaleme almış; asır sonunun entelektüel ve edebi dönüşümünde bizzat rol oynamış; Osmanlı modernlik deneyimini kendi hayatı ve kimliğinin yanı sıra kurmaca karakterleriyle sorunsallaştırmış bir figür olarak Halit Ziya Uşaklıgil’i ve eserlerini, bütün bu sayılan ve sayılmayan özellikleri üzerinden tartışıyoruz.

Kaçış, yabancılık, köksüzlük nitelemelerinin kısıtlı dünyasına hapsedilen Halit Ziya’yı ve Servet-i Fünun edebiyatını, asır sonunda müstakil bir dönem olarak kurgulayan ve Türkçe edebiyatın serüveninde akrabasız, devamsız bırakan edebiyat tarihçiliğini sorgulamak; Ahmet H. Tanpınar’a, Oğuz Atay’a, İkinci Yeni’ye uzanan bir edebiyat anlayışının ve yazarlık tavrının izlerini sürmek istiyoruz.”

***

OTURUMLARIN başlama saati 10.00. Her gün dört oturum var.

Sempozyum, Zeynep Uysal’ın yönettiği, “Halit Ziya Edebiyatında İlklere, Sonlara ve Anılara Dair...” oturumuyla başlıyor. Aynı gün saat 17.30’da da Halit

Ziya Uşaklıgil’in torunu, onun yanında büyüyen Ayşe Berker’in Tanıklıklar konuşması ile son bulacak.

Onu okumuş olanlar, yeniden değerlendirme açıları edinecekler, keşfetmediklerini keşfetme olanağı elde edecekler.

Birçok kimse Halit Ziya Uşaklıgil’in eserinden uyarlanan Aşk-ı Memnu dizisini seyretmiştir ama acaba kaç kişi romanı okuma gereği duyup arka planı üzerine, yazarın anlattığı dönem üzerine düşünmüştür...

Onun eserlerini okumalısınız ki edebiyatının, romancılığının gerçek anlamda tadına varasınız. Bugün okuduğunuz birçok yazarın eserlerinde onunu etkisini, emeğini bulursunuz. Çünkü, Halit Ziya Uşaklıgil kaynak yazarlardan biridir.

***

İNTERNETTEN bildiri özetlerini de okuyabilirsiniz. Dileğim bu sempozyumdaki bildirilerin kitaplaşması.

(1) Yer: Boğaziçi Üniversitesi, Natuk Birkan Binası İbrahim Bodur Salonu.

(2) İletişim Yayınları.