Birçok evin duvarında mutlaka bir ut asılıydı

Eskiden çoğu evde, duvarda asılı bir uda rastlardınız.

Festival İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti kapsamında 25-31 Ekim tarihleri arasında gerçekleştiriliyor.

Festivalin asıl beni memnun eden yanı, düzenleyenlerin kadirbilirlik göstererek, saygıyla bir büyük sanatçıyı hatırlayış.
Festivalin büyük ut sanatçısı Yorgo Bacanos adına yapılması.

Adı, 1. Uluslararası Yorgo Bacanos Ut Festivali.

Festivale çeşitli ülkelerden birçok udi gelecek. Atölye çalışmaları, paneller, konferanslar ve konserler yapılacak.

ADINA FESTÄ°VAL DÃœZENLENEN YORGO BACANOS KÄ°MDÄ°R?

TÜRK musikisi tarihinin en önde gelen ut virtüozlarından olan Yorgo Bacanos (1900-1977) bestekârlığı ve piyanistliği ile de adından söz ettirmiştir. İstanbul Radyosu’nda ilk kuruluşundan 1977’ye kadar tam 51 yıl süren ut sanatçılığıyla aşılması güç bir rekora imza attı. Denizkızı Eftelya’dan Münir Nureddin’e kadar Türk musikisinin en önde gelen seslerine uduyla eşlik etti ve İstanbul musiki hayatında silinmez bir iz bıraktı.

İlk ve ortaöğreniminin ardından Saint-Benoit Lisesi’ne girdiyse de musiki hevesiyle yarıda bıraktı. Babasından aldığı lavta dersleriyle musikiye başladı, ayrıca Büyük Sinanyan’dan Batı müziği ile piyano dersleri aldı ve üstün bir başarı kazandı. Taksim’deki Eftalofos Gazinosu’nda çok genç yaşta profesyonelliğe yöneldi. Sirkeci’deki Büyük Postane’nin üstünde 1927’de ilk kez açılan İstanbul Radyosu’na müdür Mesud Cemil tarafından davet edilerek başladığı radyo ut sanatkârlığı görevini tam 51 yıl sürdürdü.

1946’da İstanbul Belediye Konservatuvarı İcra Heyeti’ne katılan Bacanos, 1953’ten itibaren Münir Nureddin Selçuk yönetiminde iki haftada bir Şan Sineması’nda yapılan konserlerde 1960’lı yılların ortalarına kadar ut çaldı.

Bacanos, Türk musikisi tarihi boyunca yetişen udilerin en büyük isimlerindendi. Taklit edilmesi zor bir teknikle ve müzikaliteyle çalardı. Kendisinden sonra yetişen udiler arasında üslubundan etkilenmemiş sanatçı yok gibidir.

Dr. Nevzad Atlığ’dan aldığım bilgileri de okurlarıma ileteyim.

Mısır’a gittiklerinde ünlü sanatçı Ümmü Gülsüm, udunu dinlemiş ve orada kalması için ısrar etmiş.

* * *

YORGO BACANOS’un çeÅŸitli konserlerde hem udunu hem piyanosunu dinledim. Münir Nureddin Selçuk konserlerinde, Küçük Çiflik Parkı’ndaki eÅŸliklerinde...Â

Gözlüklü, güler yüzlü, sevimli biriydi.

Gerçekten de mızrabı, tekniği birçok kimseye örnek olmuştur.

Özellikle İstanbul Radyosu’nda katıldığı saz eserlerinin yayın saatini heyecanla beklerdim.

Refik Fersan’ın Şedaraban peşrevindeki usta icrası unutulmazlar arasındadır.

Taksimleri üzerine bir de tez yapılmıştır .

Şarkı olarak bestelediği Hâlâ kanayan kalbimi aşk ateşi dağlar da sevdiğim şarkılardan biridir.

Bu festivalin iki özelliği bir arada taşıdığı kanısındayım.

Birincisi ut’un ustalarını dinleyeceğiz. İkincisi, genç kuşak icracılar onları dinlerken çok şey öğrenecekler.

* * *

İSTANBULLULARIN bu festivale ilgi göstereceğinden kuşkum yok.

Yazarken, Kalan Müzik’in arşiv serisinden yayınlanan Yorgo Bacanos 1900-1977 CD’sini dinledim.