Bir kitapla sanatın bütün tarihi

GÜNÜMÜZ insanının bir özelliği var. Kısa zamanda çok şey öğrenmek istiyorlar. Uzun uzun sayfalarca kitap yerine, bütünü özetleyen, o türün akımlarını, önde gelen adlarını yazan kitapların peşindeler.
Neyse ki son yıllarda bu amaca hizmet için hazırlanmış nitelikli kitaplar da var. “Sanat 101”* bunlardan biri.
Kapaktaki yazı, kitabın yazılma amacını yeterince açıklıyor: “Bir Çırpıda Güzel Sanatlar”.
Ad ve akım listesine baktığınızda geniş bir tarih dilimini kapsadığı ortada.
“Leonardo Da Vinci’den Andy Warhol’a Sanat Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey”.
“Herkes İçin Sanat” dizisinde çıkan kitabın, sergi gezilerinde bir rehber niteliği taşıdığını anımsatmalıyım.
Bir sanat tarihi kitabı okuyorsanız, sergide gördüğünüz bir tablo ve ressamı hakkında bilgi edinmek istiyorsanız, elinizdeki kitaptan yararlanabilirsiniz.
Giriş’te kitabın amacı ve yazılış yöntemi konusunda bilgiden bir bölümü okuyalım:
“İnsanlar sanat kitaplarından biraz çekinirler. Çekinmekte de haklıdırlar, çünkü genellikle bu kitapların yazarları, okurların birtakım teknik bilgi ve becerilere sahip olduğunu varsayar.
Oysa okurların büyük kısmı sanat hakkında bu denli çok şey bilmez.”
Yazar ayrıca önemli bir noktaya değiniyor.
Gerçekten de birçok sanat kitabında bir ünlü resmin, neden ünlü olduğunu belirtmeden bu yargıyı iletmek, okuru bilgilendirmiyor.
Bu kitapta, yalnız yapıtların tartışılmaz yerlerini değil, onu yaratanların öyküsünü de okuyacaksınız.

* * *

BİR maddenin yazılış biçimini yazacağım ki, yöntemi anlaşılsın.
İzlenimlerin İzlenimcisi Claude Monet (1840-1926) maddesinde İzlenimciliğin Doğuşu, akım hakkında aydınlatıyor okuru.
Sonra da ressamın yaşamı, sanatının özelliklerini inceleyen yazı geliyor.
Sakıp Sabancı Müzesi’nde Monet sergisi açılmıştı, ben de müzenin müdürü Nazan Ölçer ile ressamın yaşadığı Giverne’ye gitmiştim.
Doğanın tuvale gelişinin öyküsünü gözlemlemiştim.
Kitapta bu madde dolayısıyla fotoğraf sanatı da ihmal edilmemiş.
Bir sanatçı maddesinde, sanatı ile yaşamı arasındaki gelgitlere değinildiğinden onun hakkındaki bazı soruların yanıtını verebilirsiniz.
Birkaç madde başlığı, kitabın sanat tarihi konusunda aydınlatma amacı taşıdığını da kanıtlıyor.
Sıradandaki Güzelliği Keşfetmek, Sanat Olarak Sözcükler (Tipografi), Perspektif, Soyut Sanat, Modern Sanat, Fütürizm, Sıradan İnsanların Kültürel Simgeleri.

* * *

YALNIZ sanatçılar ve akımlar yer almıyor kitapta, müzelere de yer verilmiş.
Okuması kolay,
üslubu herkesin anlayacağı yalınlıkta, sık sık başvuracağınız bir kitap.

(*) Eric Grzymkowski, İngilizceden çeviren: Orhan Düz, Say Yayınları.