Fiyat artışları dünyanın ortak derdi

Örneğin Avrupalıların yarısı bu gidişattan memnun değil.
Eurobarometer’e göre Ukrayna savaşının tetiklediği yaşam maliyeti krizi ve enerji sorunları, yükselen enflasyon ve koronavirüs pandemisi Avrupa Birliği vatandaşlarının yaşam standartlarını düşürdü.
Anket sonuçları Avrupa’nın ikinci dünya savaşından sonra böylesine “çoklu kriz havası” yaşamadığını söylüyor.
Avrupalıların yüzde 46’ı yaşam standartlarındaki düşüşün önümüzdeki yıl da devam edeceğini söylüyor.
Yaşam standartlarında algılanan düşüşün en belirgin olduğu ülkeler Yunanistan, Malta, Fransa ve Portekiz...
Mevcut gelirlerinden memnun olanlar ise İsveç, Danimarka, Finlandiya...
Yine anketler gösteriyor ki; katılanların yüzde 30’u aylık faturalarını ödemekte zorlandıklarını söylüyor.
Avrupalıların yüzde 56’sı artan yaşam maliyetleriyle başa çıkmak için AB düzeyinde alınan önlemlerden memnun değil.
Yüzde 93 özellikle artan gıda ve enerji fiyatlarından endişe duyduklarını söylüyor.
Avrupa Parlamentosu geçen hafta Eurobarometer’in bu anketini yayınladı ve sonuçlarını tartışmaya açtı. Aslında anket büyük fotoğrafı ortaya koyuyor.
Çünkü çalışma 27 üye ülkenin tamamında ve 26 binden fazla kişiyle yüz yüze yapıldı.
Avrupa’da işlerin istendiği gibi gitmediği, hem birliğin ve hem de hükümetlerin bu krizleri yönetmede yetersiz kaldığı genel olarak algılanıyor.
Bunları neden yazıyorum.
Türkiye’deki yüksek enflasyon da herkesi mutsuz ediyor.
Fiyatlar artıyor, gelir artışları bile insanları mutlu etmiyor.
Enflasyonist dönemler ne yazık ki böyle...
Paranız eriyor, yaşam standartları düşüyor ve fiyat istikrarı yakalanmadığı sürece bu mutsuzluk devam ediyor.
Dünya enflasyondan etkilenirken Türkiye’nin bundan etkilenmemesi de söz konusu değil.
Bizim için daha büyük tehlike Avrupa’daki bu sıkıntılar...
Ve anketler gösteriyor ki; Avrupalılar önümüzdeki birkaç yıl daha enflasyonun devam edeceğini öngörüyor.
Türkiye ihracatının büyük bölümünü Avrupa’ya yapıyor. O yüzden bizim yeni ihracat rotalarına ihtiyacımız olacak.
Her zaman söylüyorum.
Bu krizlerde bile Türkiye fark yaratacak özelliklere sahip...
Yeter ki, üretmeye ve özellikle katma değerli yatırımlara devam edelim.

Restoranlar bu çağrıya katılır mı?

ÖNCE marketler başladı fiyatları sabitlemeye...
Şimdi de restoran ve lokantaların çatı örgütü TÜRES de bu kampanyayla ilgili bir çağrıda bulundu.
TÜRES Başkanı Ramazan Bingöl, girdi fiyatlarında bir gerileme yaşandığına dikkat çekerek “Buradan tüm restoran ve lokantalara ramazanda fiyatları sabitleme çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TÜRYİD) Başkanı Kaya Demirer ise bu çağrıyı rasyonellikten uzak bir yaklaşım olarak nitelendirdi ve “Girdiler sabit değilse fiyatların sabitlenmesi gibi bir denklem düşünülemez. Bu şartlarda fiyatları sabit tutmanın intihara teşebbüsten farkı yok. Bu Don Kişot’luk olur” yanıtını verdi.
Bu tartışmalar devam eder gider.
Yemek için ödenen rakamlar gerçekten de geçen yıla göre çok arttı.
Ve yakın çevrem dahil birçok kişi dışarıda yemeğe gitme sayılarını düşürmeye başladı.
Doğru...
Her yer dolu görünüyor olabilir.
Ama fiyat artışları böyle devam ederse bu eleştirilerin ne anlama geldiğini işletmeler de daha iyi anlayacak.
Enflasyonla mücadelede herkes elini taşın altına koymak zorunda.
Yoksa mücadele hep eksik kalır ve sonuç alınmaz.

Peki biz nerede yanlış yapıyoruz?

HEPİMİZ zaman zaman yurtdışına gidiyoruz.
Ege’de yaşayanlar şanslı yakın adalara gidiyorlar.
Ve herkes konuşuyor. “Dövizdeki artışa rağmen otel fiyatları da, restoran fiyatları da Türkiye’den daha ucuz...”
Peki bu nasıl oluyor?
Fiyat artışları bizde olduğu gibi Avrupa’da da var.
Biz bu fiyatları nasıl tutturamıyoruz.
İşletme sahipleriyle konuşuyorum.
Diyorlar ki; “Kiralar yüksek, işçi maliyetleri yüksek...”
Doğrudur; yüksek olabilir.
Bir de Yunanistan, İtalya, İspanya gibi turizmde iddialı ülkeleri kurtaran işletmelerde ailelerin daha çok çalışıyor olmaları.
Kiralar göreceli olarak daha da uygun olabilir.
Ama bizde fiyatlar yukarı çıkarken, bizim turizmde rakiplerimiz fiyat istikrarını yakalamayı biliyorlar.
Restoran sahipleri bence bu konulara bir kez daha eğilsinler.

Evden çalışanlara
yol gösteren anket

INDEPENDENT Türkçe’de okudum. Yeni araştırma evden çalışan çiftlerle ilgili acı gerçeği ortaya çıkarmış. Araştırmada, pandemi döneminde evden çalışmaya geçen birçok çift arasında yaşanan anlaşmazlıklar artmış. Ayrıca çiftlerin ofisten veya evden çalıştıkları dönemde hissettikleri vicdani yükümlülük de değerlendirilmiş.
Özellikle kadınlar ofiste çalışmaları istendiğinde ev işlerine yetişemedikleri ve aileleriyle zaman geçiremedikleri için suçluluk duygusu hissettiğini söylemiş. Erkeklerde ise bu duygu sadece Güney Koreliler arasında rastlanmış.
Evde olmak, evde kalmak bütün dengeleri değiştirmiş gibi gözüküyor. Bence aksini söyleyenler de çıkabilir. Yani ilişkilerini düzeltenler, birbirlerini daha iyi anlayan çiftlerin sayısı da az değildir.
Yani hayata nereden baktığınızla ilgili...