Pastırma yazı = Kızılderili yazı

Yurdun diğer kesimlerinde ise yağış yok, parçalı bulutlar arasından olsa da güneş görülüyor. Ilık hava haftasonunda özellikle pazar günü Türkiye’de kendini hissettirecek. Fakat sabah ve akşam saatlerinde sıcaklıklar yine düşük, tam hastalık havası, aman dikkat edin.

Tüm vatandaşlarımızın Cumhuriyet Bayramı’nı kutluyorum. Ve bakıyoruz kutlamalar nasıl bir havada olacak? İç Anadolu’nun doğusu, Doğu Akdeniz, Güneydoğu ve Doğu Anadolu’nun güneyi yağışlı. Yağışlı alanlarda sıcaklıklar hissedilir değerlerde azalıyor. Yurdun diğer kesimlerinde ise yağış yok, parçalı bulutlar arasından olsa da güneş görülüyor. Gelelim haftasonuna. Afrika’dan, Tunus-Libya üzerinden Balkanlar’a uzanan ılık hava haftasonunda özellikle pazar günü Türkiye’de kendini hissettirecek. Ama bugünlerde hatırlattığımız en önemli şey, sıcaklıklar artıyor dediğimizde burada belirttiğimiz gündüz sıcaklıkları olduğunun bilinmesi, zira sabah ve akşam saatlerinde sıcaklıklar yine düşük, tam hastalık havası, aman dikkat edin. Şu an görünen tabloya göre kasım ayının ilk 5-6 gününde de sıcaklıklar düşmüyor.

*

Her şeyi istediğimiz, işimize gelen yönüyle yorarız ya, aynen havalara da böyle davranıyoruz. ‘Pastırma Ayazı’nı, tutup ‘Pastırma Yazı’ yapmışız, yazı benimseyip sevdiğimiz için Pastırma Ayazı’nın nerden geldiğini bile unutmuşuz. Pastırma yazı, ya da ayazının adı pastırmanın bu dönemde en iyi olgunlukta yapılması, et ile çemenin soğuk ve yağışsız gecelerde daha iyi kaynaşmasından, dolayısı ile pastırma kurutma işinin bugünlerde yapılmasından geliyor. Et ile çemenin iyi bir şekilde kaynaşabilmesi için soğuk ve yağışsız havaya, yani ayazlı gecelere ihtiyaç var. Gece ayaz olmasını sağlayan açık hava, haliyle gündüze de yansıyor ve güneşin görülmesi ile yazı anımsatan bir gün oluşuyor. Kurutma işlemi gece açık havada, gündüz ise gölgede yapılıyor.

Pastırma yazı her yıl aynı zamanda olmuyor ama yaklaşık zamanı da belli. Ekim ayının son haftasından itibaren yaklaşık Aralık ayının başına kadar olan dönemde yaşanıyor. Bu nedenle şu günlerde kendini gösteren yağışsız, güneşi gördüğümüz havalar pastırma yazı olabilir.

Bizdeki pastırma yazı gibi Amerika Birleşik Devletleri’nde de kışa girmeden önce yaşanan ve bir ad verdikleri yaz dönemi var. Kışa girmeden, ilk etkili olan don olayının ardından yazın geri geldiği günlere ‘Indian Summer’ (Kızılderili Yazı) diyorlar. Kızılderili Yazı adı nereden geliyor? demeyin, bizimkini araştırdım, onu da bir Amerikalıya sormak lazım. Ama yine durmadım, bunu da yaptım ve Amerika’daki yazın adını en yetkili ağızdan alabilmek için bir mektup yolu ile Başkan Bush’a sordum, ama cevap yazmadı, seçim arifesinde, sanırım çok işleri var, önümüzdeki günlerde bana muhakkak dönecektir :) Neyse vakit kaybetmeden ben kendi kaynaklarıma geri döndüm ve tekrar araştırmaya başladım. Indian Summer (Kızılderili yazı) adının nereden geldiği pek belli değil, kimileri Hint Okyanusu üzerinden ticaretin o dönemde canlandığı, kimileri de kızılderililerin bu dönemde ava çıktıkları için bu adın konduğunu söylüyor.

NOT: Bu haftaki yazımın konusunu bana hatırlatan dinleyicim Viktor Latin’e teşekkür ederim.