Yaz acilleri ve ilk yardım

Hepimizin özlediği, yapmak istediği şeyler var. Tatile çıkmak, denize, havuza girmek veya kenarında güneşlenmek gibi. Belki tatil süremiz kısa olduğu için, süratle, birkaç gün içinde güneşlenirken bronzlaşmak veya yaylalara, dağlara çıkıp kamp kurmak gibi hayallerimiz olabilir. Ama bu beklentilerimizi gerçekleştirirken, bizi bekleyen bazı tehlikelerin de olduğunu unutmayalım. Peki, bizi bekleyen olası tehlikeler, hastalıklar nelerdir? Dokuz Eylül Hastanesi, Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi “Herkes İçin Acil Sağlık Derneği” Genel Sekreteri Prof. Dr. Gürkan Ersoy ile konuştuk: 

SICAK ÇARPMASI

Artan çevre ısısı nedeniyle vücut ısımızı ayarlayan ısı merkezinin devre dışı kalması sonucu ateşimizin yükselmesi, 40-42 derecenin üzerine çıkması, cildimizin sıcak ve kuru olması, terleyememe hali, bilinç bulanıklığı ve arkasından gelen ölüm şeklinde özetlenebilir. Bu konu gündeme geldiğinde hemen aklıma gelen en çarpıcı örnek, Türk sinemasının taçsız kralı Ayhan Işık’tır. Korunmak için güneş ışınlarının çok dik geldiği 11.00 ile 16.00 saatleri arasında dışarıya çıkmayalım, denize havuza girmeyelim. Unutmayalım ki, güneş ışınlarının cilt kanseri yapıcı etkisi de vardır. Mutlaka çıkmamız gerekiyorsa şapka takalım, şemsiye kullanalım, açık renkli hafif giysiler giyelim, gölgede yürüyelim, açıkta olan yerlerimize güneş kremi sürelim. Hamileler, yaşlılar, çocuklar ve polis, asker, sporcu gibi bazı meslek sahipleri risk grubunu oluşturur. Sıcak, yani güneş çarpmasının belirtileri ise uyku hali, bitkinlik, sıcak ve kırmızı cilt, terleyememe. Daha sonraki dönemlerde de bilinç bulanıklığı, şuur kaybı, koma ve ölüm olarak sıralanabilir.

NE YAPMALI

· Kişiyi hemen sıcak ortamdan
uzaklaştırıp, serin/soğuk
ortama taşıyalım,
· Soyalım, ortam klimalı değilse
kişinin üzerine bir fan ile serin
hava tutalım,
· Kan damarlarımızın yüzeysel
geçtiği bölgelere (ayak bileği,
kasıklar, koltuk altı, vs.) havluya
sarılmış buz parçası koyalım,
· Eğer hastamızın şuuru açıksa,
soğuk su, ayran gibi içecekler
içirelim. Aksi durumda asla bir
şey yedirip içirilmemelidir.
· Tabii her zaman olduğu gibi 112
no’lu telefonu arayarak, ambulansın
gelmesini ve kişinin
en yakın sağlık kuruluşuna
götürülmesini sağlayalım.

GÜNEŞ YANIKLARI

Güneş altında uzun süre kalınca maalesef cildimiz yanıyor, kavruluyor. Takiben cilt yanıkları ortaya çıkıyor. Son derece rahatsız edici, ağrı verici durumdur. Hele yanık alanı sırtımızda ise o zaman uyku düzenimiz bile bozulur, oturmakta güçlük çekeriz. Görünüm olarak cildimiz kızarık, sıcak, parlak görünümde ve gergindir. Ağrılıdır. Hatta daha ileri dönem yanıklarda, su kabarcıkları da eşlik eder.

NE YAPMALI

· Yanık alana diş macunu, salça,
yoğurt, bal, yumurta, herhangi bir
krem sürmeyelim
· Buz uygulamayalım, cildi yakar.
· Hemen çeşme suyu ile yıkanalım,
· Eğer ihtiyaç varsa yanık alanı
üzerine, havluya/beze sarılmış
buz uygulayalım ve en yakın sağlık
kuruluşuna müracaat edelim.
· Güneş çarpmasındaki tedbirler
aynen burada da geçerlidir.