Alo ’sahte rakıdan zehirlendim’ hattı

DOKUZ Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İlaç ve Zehir Danışma Merkezi Sorumlusu Klinik Toksikoloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yeşim Tunçok, kaçak içki ya da sahte alkol zehirlenmesi (Metil alkol zehirlenmesi) ile karşılaşan kişilerin en kısa zamanda üniversitenin "Zehir Danışma Merkezi"nin 0232 412 39 39 numaralı telefonunu aramaları söyledi. Prof. Tunçok, "Metil alkol zehirlenmesi öldürücüdür. Belirtileri geç başlayan bir zehirlenmenin tedavisinde başarı düşüktür. Tedavi sonucu hasta kurtulsa bile yaşam boyu körlük oluşabilir. Bu nedenle metil alkolün içkilere ve kolonyaya yasa dışı olarak katılmasının ve satışının engellenmesi için yapılacak denetim ön plana çıkarılmalıdır. Tüketicilerin içki tüketiminde, açılmamış ve bandrollü şişeleri tercih etmeleri, markalı kolonyaları kullanmaları da önem taşımaktadır" dedi.

Zehirlenme belirtileri

Metil alkollü kaçak içki ya da kolonya alındıktan ortalama 30-60 dakika sonra kanda en yüksek düzeyine ulaşır. Erken dönemde, bazen 30 saate kadar hiçbir belirti vermeyip, yalnızca sarhoşluk ve gastrit oluşturduğundan tanınması güçtür. Belirti verdiği geç dönemde de yapılan tedavi imkansız olabilir. Metil alkol vücutta formaldehit ve formik asid adlı çok zehirli maddelere dönüşerek zehirleyici etkisini yapar. Başlıca zehirlenme belirtileri, başağrısı, bulantı, kusma, baş dönmesi, tansiyon düşmesi, kanda asidoz, görme bozukluğu ve körlük ve daha ileri dönemde tedavi edilmezse koma ve ölümdür.

Nasıl tedavi edilir

Zehirlenme fark edildiği anda hasta acil olarak bir sağlık merkezine götürülmeli ve tedavisine hemen başlanmalıdır. Zehirlenmenin başka belirti vermediği dikkate alındığında, geç başlayan belirtide etkili tedavi için geç kalınmış olabilir. Hastada yapılacak destek tedavi yanı sıra antidot olarak etil alkol ya da fomepizol verilir. Hastada hemodiyaliz yapılması gerekebilir.

Yaşlılarda düşmeye dikkat

DOKUZ Eylül Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gürkan Ersoy ve İzmir Alsancak Devlet Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi Avrupa Acil Tıp Birliği Başkanvekili Uz. Dr. Ülkümen Rodoplu, yaşlıları düşme olgularına karşı uyardı. Acil uzmanları, iyi, bilinçli beslenme, antibiyotik, ensülin gibi ilaçların bulunması ve daha yoğun kullanılması, hastaların tıbbi ve evdeki bakımlarının daha bilinçli olması nedeniyle toplumun yaş ortalamasının yükseldiğini söyledi. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yaşlı nüfusun arttığını vurgulayan uzmanlar, bu yaş grubu sayıca artınca yaşanan düşme, yaralanma ve travmada da artış olduğunu belirtti.

Neden düşüyorlar

Yaşlılarda en sık zemin düşmeleri ile motorlu taşıt kazalarının görüldüğünü belirten Yrd. Doç. Dr. Ersoy, Uz. Dr. Rodoplu düşmenin neden olduğunu şöyle açıkladı: "Yaşlılarda duyma ve görme yetisi azalmış durumdadır. Eklem hastalıkları, ağrıları yürümelerini zorlaştırır. Refleksler zayıflamıştır. Olayları anında kavrayıp tepki veremezler. Bunama, alzheimer gibi hastalıklar söz konusudur. Kasları daha güçsüzdür. Kullandıkları idrar söktürücü, tansiyon/şeker düşürücü gibi ilaçlar ani tansiyon iniş çıkışı ve dolayısı ile kişinin düşmesine neden olabilir."

Çıkan sorunlar

Kırık, çıkık, burkulma, beyin kanaması, iç organ yaralanması. Tedavi sırasında hastalığın istenmeyen yan etkileri ortaya çıkabilir. Bu yaş hasta grubunun tedavi giderleri yüksektir. Hastanede daha uzun süre kalmaları gerekir. Tedavi sonrası iyi bakılmazlarsa ölüm oranı yüksektir.

Düştük, ne yapalım?

Önce hareket etmeyin, ayağa kalkmak için kendinizi zorlamayın. Ambulans gelmeden olay yerini terk etmeyin, araba ile götürmek isterlerse asla izin vermeyin. Hemen 112 Acil Servis’i arayıp, ambulansın olay yerine gelmesini isteyin.

Aile hekimleri tiyatro sahnesinde

İZMİRLİ aile hekimleri "Doktorlar Tiyatrosu" kurdu. İzmir Aile Hekimleri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Seydi Yüce, "Stresli bir mesleğimiz var, bu stresi atmak ve negatif enerjiyi pozitife dönüştürmek için tiyatro grubu oluşturduk" dedi. İkiçeşmelik Sağlık Ocağı Aile Hekimi Dr. Levent Özkan "Yarası Olana" oyununu sergilediklerini, izleyenlerden büyük alkış aldıklarını söyledi.

Dr. Özkan, "Dokuz dernek üyemizin yer aldığı, tamamen amatör bir kadro oluşturduk. Yaklaşık dört ay önce ekibi kurduk, sağlık konusunu internetten araştırıp onun üzerinde çalıştık. Önce bir başarabilme stresi vardı. Bunu başardık. Oyunumuz sosyal amaçlı olup, ücretsizdir. Daha sonra oyunu ağaç dikme kampanyası için oynayacağız. Alkışlara göre devamına karar vereceğiz" dedi.