100 sağlık anahtarı

Sağlıklı bir yaşama sahip olabilmek için öncelikle vücudumuzu ve ihtiyaçlarını iyi tanımalıyız. Yenişehir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü Doktoru, Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği (BUHASDER) Başkanı Prof. Dr. Şükran Köse, sağlıklı yaşamın şifrelerini anlattı:

Beslenme, uyku düzeni, günlük en az 30 dakika yürüyüş gibi temel ihtiyacımız olan değerleri aksatmadan, geçiştirmeden düzenli bir şekilde karşılamalıyız. Bu gereksinimlerimizi yerine getirmeye çalışırken karşılaşacağımız belli başlı zorluklar var. Bunların başında; günümüzde artan yoğunluklar, gelişen teknoloji, değişen alışkanlıklar ve adeta gizli bir salgın hastalık durumuna gelen stres yer alıyor. Bunların her biri kendi içinde sağlıklı bir şekilde yaşamına devam etmeye çalışan insanlar için ayrı ayrı ve bir arada farklı sorunlar barındırıyor. Sağlıklı bir yaşam hem kişisel hem de çevrenizin mutluluğu için çok önemlidir. Şimdi bu sağlıklı yaşama sahip olabilmek için önerilere göz atalım.

Sağlıklı beslen, pişman olma;

1. 3 ana 3 ara öğün düzeninde beslenmeliyiz.
2. Ana öğünler arasında 4 saat, ana ve ara öğün arasında en az 2 saat olmalıdır.
3. Son ara öğün uykudan en az 2 saat önce yapılmalıdır.
4. Öğün atlamamaya özen göstermeliyiz.
5. Metabolizmamızın düzenli ve etkili çalışması için güne kahvaltı ile başlamak önemlidir.
6. Günde en az 4 – 6 bardak su içmeliyiz.
7. Mevsiminde yetişen meyve ve sebzeleri tüketmeliyiz.
8. Paketli gıdaları tüketmekten kaçınmalıyız.
9. Aşırı yağlı, tuzlu ve şekerli gıdalardan uzak durmalıyız.
10. Asitli içecek tüketmemeliyiz.
11. Kafein içeren (çay, kahve v.b) gıdaların tüketimini sınırlı tutmalıyız.
12. Özellikle doymamış yağları (zeytinyağı v.b) tercih etmeliyiz.
13. Çiğ yenen meyve sebzeleri özenle yıkamalıyız.
14. Yemekleri hazırlamadan önce ve sonra ellerimizi yıkamalıyız.
15. Gıdaları uygun koşullarda pişirmeli ve saklamalıyız.
16. Katkı maddeleri içeren ürünleri tüketmemeliyiz.
17. Beslenmemizde karbonhidrat, protein ve yağ dengesine dikkat etmeliyiz.
18. Kuru baklagiller ve lifli gıdaları tüketmeye özen göstermeliyiz.
19. Alkol tüketiminden mutlaka kaçınmalıyız ya da azaltmalıyız.
20. Doğal bitki çaylarını gün içerisinde aşırıya kaçmadan tüketmeliyiz.
21. Kepekli ve tam tahıllı ekmekleri tercih etmeliyiz.
22. Her renk sebze ve meyveden tüketmeliyiz.

Bedeniniz, aklınız ve ruhunuz için dinlenme ve egzersiz olmazsa olmamız;

1. Günde en az 8 saat uyumaya dikkat etmeliyiz.
2. Uyku kalitesine dikkat etmeliyiz, sık bölünen ve dinlenme hissi içermeyen uyku sağlıksızdır.
3. Yatak, yastık ve oda ısısı uyku kalitenizi etkiler.
4. Çocuklarda büyüme hormonu için sağlıklı uyku çok önemlidir.
5. Bulmacalar, zeka oyunları ve zeka soruları beyni aktif tutmak için önemlidir.
6. Her gün en az 20 sayfa kitap okumalıyız.
7. Sağlıklı kiloda kalmaya özen göstermeliyiz.
8. Uzmanlardan alacağınız öneriler ile vücudunuza uygun egzersizleri yapmalıyız.
9. Esneme hareketleri ile vücudunuzu egzersiz öncesi ısıtmalıyız.
10. Egzersiz yapmaya yeni başlayacak olanlar en az 10 dakika ile başlayıp bu süreyi kademeli olarak arttırmalıdır.
11. Düzenli egzersizler yaşam enerjinizi arttıracaktır.
12. Kalp ve damar hastalıkları başta olmak üzere birçok rahatsızlığa karşı vücudu zinde tutacak egzersizler yapılmalıdır.
13. Kadınlar için gebelik sırasında uzmanlar kontrolünde yapılan egzersizler faydalı olacaktır.
14. Doğum sonrası ve menopoz dönemlerinde egzersiz yapmak daha iyi hissettirecektir.
15. Vücudumuzun esnekliğini egzersizlerle ile arttırabiliriz.
16. Düzenli egzersiz yapmak kas gücü ve dayanıklılığı arttırır.
17. Ruh sağlığımızı toparlamak ve gerginliklerden uzaklaşmak adına egzersizler faydalı olacaktır.
18. Açık havada yapılacak olan egzersizler hem ilgi açısından hem de sağlığımız açısından önemlidir.
19. Yoga, pilates ve meditasyon egzersizlerini değerlendirmeliyiz.
20. Günde en az 30 dakika yürüyüş yapmalıyız.
21. Koşmak, yürüyüş yapmak, yüzmek, tenis oynamak ve bisiklete binmek fiziksel eforun yoğun olduğu aktivitelerdir.
22. Doğa yürüyüşleri ile yeni yerler keşfedebilir ve egzersizlerinizi renklendirebilirsiniz.
23. İş yoğunluğundan fırsat bulunamadığında toplu taşıma araçlarında 1 durak önce ya da sonra inerek yürüyüş mesafenizi uzatabilirsiniz.
24. Gün içerisinde asansörleri ve yürüyen merdivenleri kullanmaktansa bu anları egzersize dönüştürebilirsiniz.
25. Yerden bir şeyler kaldıracakken belden eğilmek yerine çömelerek almalıyız.
26. Ayakkabı seçimlerimizde ayağımızın gün boyu içinde kalacağını unutmadan daha rahat ayakkabılar kullanmaya dikkat etmeliyiz.
27. Uzun süre oturarak çalışanlar sandalyelerindeki bel boşluklarını desteklemelidirler.
28. Bilgisayar kullananların boyun sağlıkları açısından ekranlarını göz hizasında bulundurmaları önemlidir.
29. Ayaklarımızı dayamak için yükseltici basamak kullanmalıyız.

 Sağlığınıza En iyi Yatırım, Sağlıklıyken Yapılan Yatırım...

1. Sigara ve uyuşturucu madde kullanmamalıyız.
2. Rutin doktor kontrollerinizi aksatmamalıyız.
3. Vücudunuzla ilgili yaşadığınız sağlık problemlerini ihmal etmemeliyiz.
4. 3 ayda bir tam teşekküllü kan tahlili yaptırmalıyız
5. Düzenli kullandığınız ilaçları aksatmamalı ve doktorunuza danışmadan doz değişikliği yapmamalıyız.
6. Gereksiz ilaç, özellikle antibiyotik, kullanımından kaçınmalıyız.
7. 40 yaş üstü bir kadınsanız yılda bir kere mamografi çektirmeyi ihmal etmemelisiniz.
8. Yılda bir kez dermatoloji uzmanıyla görüşüp nevüs (ben) taraması yaptırmalıyız.
9. Dünyada aşı ile engellenebilen tek kanser türü olma özelliği taşıyan Rahim Ağzı Kanserinden korunmak için aşılama yaptırmalıyız.
10. Menopoza girmiş bir kadınsanız yılda bir kere kemik ölçümü yaptırmalıyız.
11. 50 yaş ve üzerinde iseniz 2 ila 5 yılda bir düzenli olarak kolonoskopi yaptırmalıyız.
12. Yetişkinlere de yapılması gereken aşılar vardır ve bunları aksatmamalıyız.
13. Duş öncesi ve sonrası vücudumuzdaki varsa yumru ve değişiklikleri takip etmeliyiz.

Kişisel temizlik ve çevre temizliği, sağlıklı yaşamın destekçisi;

1. Temizlik her açıdan çok önemlidir.
2. Kişisel temizlik ile pek çok hastalığın önüne geçebiliriz.
3. Haftada en az 2 kez banyo yapmalıyız.
4. Güne başlarken mutlaka elimizi ve yüzümüzü yıkamalıyız.
5. Gün içerisinde birçok yere temas ettiğimizden ötürü elimizi yıkamaktan kaçınmamalıyız.
6. Özellikle iç çamaşırlarımızın ve kıyafetlerimizin temizliğine dikkat etmeliyiz.
7. Saçlarımızın yıkanmasına özen göstermeliyiz.
8. Şampuan ve saç bakım kremlerini dikkatlice seçmeliyiz.
9. Saçlarımızı taramak çok önemlidir.
10. Saç ve sakal temizliğinde kullanılan fırçalar sık sık sıcak su ve sabun ile yıkanmalıdır.
11. Saçlarımıza göstereceğimiz özen psikolojimizede yansır.
12. Gece yatmadan önce gözenekleri temizlemek adına yüzümüzü yıkamalıyız.
13. Görme şikâyetlerimizin ufak belirtileri de olsa göz doktoruna gitmeliyiz.
14. Gözlük ya da lens kullanımında temizlik önemlidir.
15. Özellikle göz çevresine ve yüze yapılan makyaj uygun solüsyonlarla uyumadan önce mutlaka temizlenmelidir.
16. Kulak temizliğinde yabancı cisimler kulak içine sokulmamalıdır.
17. Kulak arkasının temizliği unutulmamalıdır.
18. Küpe ve hızma deliği uygulamalarının sağlıklı yerlerde yapılmalısına özen göstermeliyiz.
19. Bulaşıcı hastalıklardan uzak kalabilmek adına kişisel ürünlerin kullanımına dikkat etmeliyiz.
20. Diş ve diş etlerimizin sağlığına dikkat etmeliyiz.
21. Düzenli olarak dişlerimizi fırçalamalı ve diş ipi kullanmalıyız.
22. Diş hekimlerine gitmekten ve kontrollerimizi yaptırmaktan kaçınmamalıyız.
23. Fırça ve macun kalitemiz ağız ve diş sağlığımız açısından oldukça önemlidir.
24. El ve ayaklarımızın bakımlarını eksiksiz bir şekilde yapmalıyız.
25. Ayaklar her gün düzenli olarak yıkanmalı ve iyice kurutulmalıdır.
26. Çorapların pamuklu olması ve günlük bir şekilde değiştirilmesi önemlidir.
27. El, ayak ve vücut havlularınız kişiye özel olmalıdır.
28. Banyoda kullandığınız lif ve benzeri ürünler kişiye özel olmalıdır.

Ruhunuza çok iyi gelecek;

1. Gerginliklerden uzak kalmaya çalışmalıyız.
2. Nefes egzersizleri yapmalıyız.
3. Yeni hobiler edinmeli ve farklı alanlarda denemeler yapmalıyız.
4. Seyahat etmeli, turlara çıkmalı ve yeni çevrelerle tanışmaktan kaçınmamalıyız.
5. Farklı kültürleri tanımaktan çekinmemeliyiz.
6. Sinema, tiyatro, konser v.b aktiviteleri haftalık planlarımıza dâhil etmeliyiz.
7. Hayata karşı pozitif olun.
8. Yaşamanın tadını çıkarın ve hata yapmaktan korkmayın.

Sağlıklı yaşamak adına beslenmemize, uyku düzenimize, kişisel bakım ve temizliğimize dikkat etmemiz düzenli spor yapmamız ve kontroller ile vücudumuzu takip etmemiz gereklidir. Gün geçtikçe yoğunlaşan ve artan gerginliklerden arınıp yaşamımıza devam etmek hem öz saygımız hem de sağlığımız için çok değerlidir.