Aklınız varsa Akıllı Alışveriş Ansiklopedisi alırsınız

Yani bir ansiklopedi bu kadar ‘günlük hayatta insanın karşısına çıkan bilgiler’le dolu olur. Merkezi Ankara’da bulunan Türkiye Tüketicileri Koruma ve Eğitim Vakfı tarafından yayınlanmış. Bütün bir ailenin satın aldığı ürünler ve hizmetlerle ilgili, alırken ve kullanırken bilmeleri gereken bilgileri içeriyor.

Kitabın her sayfasından bana koca bir yazı yazmaya yetecek kadar malzeme çıkacağından ve kitap tam 310 sayfa olduğundan Alışveriş Cadılığı kariyerimin uzun bir dönemini garanti altına almış bulunuyorum aslında. Ancak bu ilk yazımda ansiklopedi hakkında genel bir değerlendirme ve bilgilendirme yazısı yazmayı uygun gördüm.

Tüketici Vakfı Başkanı Bayram Kısıklı, ansiklopediyi hazırlatırken tüketim denen şeyin gerçekten abc’sinden başlamış işe. Örneğin A harfinin başlıklarından biri olan ayakkabı maddesi şöyle başlıyor: ‘Ayakkabı, ayağı korumaya yarayan giyecektir.’

Aynı anlatımcı, izah edici üslup aspiratör, benzin, bal, bira, bisiklet, çorap, gofret, para, salça, sutyen gibi maddelerde de kullanılmış. Devletin de tanımı dahil olmak üzere A’dan Z’ye pek çok şeyi bulabilirsiniz içinde. Tabii tüketim eylemiyle ilişkisi bulunduğu sürece. Yani bir rasyonalizm maddesi yok mesela içinde. Buna karşılık haşerelerin komplike yaratıklar olmadıklarından yaşamak için çok fazla şeye ihtiyaç duymadıklarını öğrenebiliyorsunuz mesela. Ya da bilinçsiz tüketilen biranın mutsuz evliliklere neden olduğunu, yuva yıktığını, çocukları açıkta bıraktığını, işe gitmeden önce koklanan çikolatanın seratonin salgılanmasına yol açarak insanı rahatlattığını, Amerika’da yapılan istatistiklere göre her 100 kadından 20’sinin kozmetik ürünleri nedeniyle ciltlerinin hasar gördüğünü, kravatların kesinlikle ütülenmeyeceğini...

Drug store, conveniences store, free shop gibi bazı İngilizce terimlerin açıklamalarını da bulmak mümkün. Ayrıca besin maddelerinin alfabetik sırayla kalori listesi, boya göre kilo oranları, hangi mevsimde hangi balığın yenmesi gerektiği gibi bilgileri de içeriyor. İnternetten alışveriş, bana göre önemli başlıklardan biri. Ansiklopedinin sonunda -ki zeytinyağı maddesinden hemen sonra gelmektedir- Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Tüketici Vakfı’nın Eleştirileri bölümü var. Ansiklopedi doğası gereği okuyucuya akıl vermekten de geri durmuyor.

Ben şimdi burada ne desem kifayetsiz kalacak, o yüzden kitaptan birkaç cümleyi olduğu gibi yazıyorum, kararı siz verin:

Bir antikacıya malın çok beğenildiği asla belli edilmemelidir.

Avize alırken, Avizeciler Odası üyesi kuruluşlardan alışveriş yapılmalıdır.

Bakkallar arayış içinde olmalı, kendilerini geliştirmelidir.

Bavul hazırlanırken, önce götürüleceklerin yani bavula alınacakların bir listesi yapılmalı, sonra bu listenin yarısı elenmelidir.

Alışveriş sırasında uyanık ve şuurlu hareket edilmelidir.

Bilinçli tüketici, iyi insandır. Güzel ahlak sahibi ve akıllıdır.

Akıllı Alışveriş Ansiklopedisi gönüllü reklam katkılarıyla şimdilik 5 bin tane basılmış. Vakıftan yazılı olarak mektup, faks veya e-mail yoluyla açık adreslerini belirterek talep eden herkese ücretsiz kargo ile gönderiliyor.