Ekrandan izleyeceğiniz oyun yerli mi yabancı mı olsun?

12 İstanbulludan kentin kaotik öyküsü

Galata Perform’dan (o zamanki adıyla Ve Diğer Şeyler Tiyatro Topluluğu) Yeşim Özsoy’un yazıp yönettiği 2004 yapımı oyun artık internetten izlenebiliyor. 8 Mart 2005 tarihli Köln gösteriminin arşiv kaydı, bilhassa dönemi için yenilikçi bir anlatım biçimi sunan ama öyküsünün güncelliğinden 15 sene sonra bugün hâlâ hiçbir şey kaybetmemiş oyunu görmek için iyi bir fırsat. Yeşim Özsoy’un farklı boylarda sütunlara yerleştirdiği 12 karakter, İstanbul’un ‘aksak ritmde’ dans eden ayakları adeta. Ya da o ritmin ‘notaları’... Her bir karakter farklı telden çalsa da aslında birbirlerine göbekten bağlılar ve birbirlerini tamamlamayı başarıyorlar. Sınıfsal, kültürel ve ekonomik olarak 12 farklı İstanbullunun -Urfalı taksiciden idealist öğretmene, dini bütün ev kadınından Türkiye’yi kaçak yollarla terk etmiş eğitimli gence- birbirleriyle yaşama deneyimine bir bakış... Sütunların üstünde birbirini yer yer kesen, yer yer tamamlayan bir ‘oyun’ halinde bu 12 karakter. Aksak bir ritmde, yuvarlanıp giden bir metropolün -belki de bir ülkenin- zaman içinde pek değişmeyen ironik öyküsünü aktarıyorlar. Bazı sahnelerde ekran karşısında olduğum halde, salondaki seyirciyle eşzamanlı olarak güldüğümü not etmeli...


Cinsiyetleri silen bir ‘Hamlet’


Shakespeare’in tiyatrosu ‘Globe’un 2018 yapımı oyunu ‘Hamlet’ iki hafta boyunca evlerimizde. Federay Holmes ile Elle While’ın yönettiği oyunun en dikkat çekici yönü rol dağılımının karakterlerin cinsiyetleri gözetilmeksizin yapılmış olmasında. ‘Hamlet’i kadın oyuncu Michelle Perry’nin canlandırdığı oyunda, ‘Ophelia’ rolünü erkek oyuncu Shubham Saraf üstleniyor. Erkek karakterler ‘Horatio’, ‘Laerters’, ‘Marcellus’ da keza, kadın oyunculara teslim edilmiş. Bu ‘cinsiyet tarafsızlığı’ vurgusu en çok, ‘Hamlet’i ne kadın ne de erkek vurgusu yaparak canlandıran Perry’nin oyunculuğunda gösteriyor kendisini. Deliliğinin vurgulandığı ‘Hamlet’i, palyaçoyu andıran bir makyaj ve kostümle çıkarıyor karşımıza yönetmen. ‘Hamlet’in çocukluk arkadaşları ‘Rosencrantz’ ve ‘Guildenstern’ ikilisinden ‘Guildenstern’ün sağır dilsiz olarak yorumlanması bu güncel yorumun akılda kalıcı detaylarından. Trombon, trompet ve perküsyonun icra ettiği James Maloney imzalı müziklerin de performansın canlılığındaki payı büyük. Globe’un tarihteki aslına uygun inşa edilmiş sahnesinde, hem yakın plan hem de geniş açılardan yapılmış özel çekim, 2.5 saatlik süreyi ekran başındaki seyirci için de son derece keyifli bir hale getirmeyi başarıyor.