Üniversite Tercihleri (I)

Haziran başlarında belki de hayatının en önemli sınavına giren ve sonuçları heyecanla bekleyen 2.819.362 kişinin YKS puanları geçtiğimiz günlerde açıklandı.

Üniversite adayları 25 Temmuz-2 Ağustos tarihleri arası tercihlerini yapacaklar. Bu tercihler, kişinin öğrenim göreceği üniversiteyi belirlemenin yanı sıra, mesleğini seçmesi anlamına da geliyor. Bu yüzden, kişinin kendi koşullarına, ilgi alanlarına ve becerilerine uygun bilinçli tercihler yapması çok önemli. Engelli adayların da bu husus üzerinde titizlikle durması gerektiğine inanıyor ve ÖSYM’ nin kılavuzunda gözüme çarpan birkaç noktayı hatırlatmak istiyorum.

Öncelikle, ÖSYM’ nin engelli aday tanımına giren durumları not edelim: Bedensel engelli, görme engelli, işitme engelli, MR (mental retardasyon) ile “yaygın gelişimsel bozukluklar” (otizm spektrum bozuklukları (OSB), Asperger sendromu, RETT sendromu, dezintegratif bozukluklar, sınıflanamayan grupta yer alan yaygın gelişimsel bozukluklar). Sınava girerken durumunuzu bildirdiyseniz; engel bilgileriniz de yerleştirme sonuçlarınızla birlikte, ÖSYM tarafından Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’ na (YÖK) elektronik ortamda iletilecek. Dolayısıyla, öğrenim alacağınız kurum, kayıt sırasında sizin gereksinimlerinizden haberdar olmuş olacak.

ÖSYM görme engelli adayların, yükseköğretim programları ile ilgili tercihlerini belirlerken başarılı olabilmeleri için, büyük ölçüde dile dayanan veya işitme gerektiren sosyal, iktisadi ve beşeri bilimler alanlarındaki yükseköğretim programlarını tercih etmelerini tavsiye ediyor. 2024-YKS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu’ nda yer alan tablolarda, her programın adaylarda aradığı koşullar belirtilmiş bulunuyor. Bu koşulları inceleyip bütün koşullarını tam olarak karşılayamadığınız programları tercih etmemeniz büyük önem taşyor. Zira yaptığınız tercihlerin sorumluluğu, tamamen Siz’ e ait; koşullarını taşımadığınız tespit edilen bir programa yerleştirilseniz bile, kaydınız yapılmaz. Bazı durumlarda ise, mezun olduktan sonra sıkıntı yaşama ihtimaliniz olabilir. Örneğin, her iki gözün toplam görmesi en az 10/10 olmayan ve renk algılama bozukluğu olan görme engellilerin Sınıf Öğretmeni olarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ataması yapılmamakta. Benzer şekilde, Havacılık Yönetimi lisans programını tercih ettiğinizi düşünelim. Mesleği icra etmek için “Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş havacılık tıp merkezlerinde yapılan muayene sonucunda, uçuş harekât uzmanı görevlerini yerine getirmeye engel teşkil edebilecek herhangi bir fiziksel ya da akli hastalığa sahip olmadığını, merkezi sinir sisteminin normal olduğunu, gözlüklü ya da gözlüksüz en az 6/9 görme keskinliğine ve  yeterli işitme kapasitesine sahip bulunduğunu, kulak, burun ve boğaz fonksiyonlarının normal olduğunu belgeleyen sağlık kaydına sahip olmak” şartı arandığından bu koşulları taşımıyorsanız bu bölümleri tercih etmemeniz doğru olacak.

ÖSYM, engelli adayların, yükseköğretim programları tercihlerini belirlerken; üniversitelerin engelliler ile ilgili birimlerinden yükseköğretim programları konusunda bilgi almalarını da tavsiye ediyor. Yasalarımız gereği, her üniversitenin engelli öğrencilerin başvurabileceği bir birimi bulunuyor. YÖK Engelli Öğrenci Komisyonu, bu birimler arasındaki koordinasyonu sağlıyor. Bu birimlere ait bilgilere her üniversitenin internet sitesinden ulaşabileceğiniz gibi, https://engelsiz.yok.gov.tr/bize-ulasin/universite-iletisim adresinden her üniversitenin birim yetkilisine de erişebilirsiniz. Engelsiz yüksek öğrenim konusundaki sorularınız için, erisilebilirlik@yok.gov.tr adresine de yazabilirsiniz.

Çiçeği burnunda üniversitelerimize, çıkacakları bu yeni yolculuğun O’ nlara başarı ve mutluluk getirmesini temenni ediyorum.  

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…