“Gençlikte Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Algı Araştırması”

Yanındayız Derneği, evrensel insan hakları anlayışı çerçevesinde, Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması amacıyla çalışan bir sivil toplum kuruluşu. Toplumsal cinsiyet eşitliğine ve cinsiyete dayalı ayrımcılığa neden olan her türlü engel ve önyargı ile mücadeleye; erkeklerin daha çok ve aktif katılımıyla sağlanacak farkındalık ile yasalarda, kurumlarda ve toplum hayatında gereken dönüşüme katkıda bulunmayı hedefliyor.  

Derneğin aktif savunuculuk konusundaki öncelikli hedefleri şöyle:

* Kadına ve çocuğa yönelik şiddetin sonlandırılması,

* İnsan yaşamı ve onurunun temel hak olduğundan hareketle, kadına ve çocuğa yönelik bedensel, ruhsal, toplumsal ve ekonomik şiddetin son bulması doğrultusundaki mevcut çalışmaların desteklenmesi,

* Kadınların karar alma süreçlerine katılımının artırılması,

* Başta Medeni Kanun olmak üzere kadınların yasal kazanımlarının geliştirilmesinin yanı sıra; kadınların hiçbir ayrımcılıkla karşı karşıya kalmadan siyasal, toplumsal ve ekonomik hayattaki tüm karar alma süreçlerinde yer almaları ve kadın milletvekili, bakan, yönetici oranlarının %50’ye çıkarılması için çalışılması, bu konudaki mevcut çalışmaların desteklenmesi,

* Ev emeğinin, çocuk yetiştirme ve yaşlı bakımının, kadın ve erkeğin ortak sorumluluğu haline getirilmesi için özellikle erkekleri hedefleyerek farkındalık oluşturacak kampanyalar, projeler üretilmesi, konu ile ilgili çalışmaların desteklenmesi,

* Toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalığının artırılması,

* Eğitimde cinsiyet ve fırsat eşitliği,

* Kız çocuklarının ve kadınların eğitimin her türlü kademesine fazladan emek ve bedel gerekmeden katılabilmeleri, okuma yazma bilmeyen ve ilköğretimi tamamlamamış kadın sayısının sıfıra düşürülmesi, konu ile ilgili engellerin ortadan kaldırılması için çalışılması ve mevcut çalışmaların desteklenmesi,

* Kadınların iş hayatına, ekonominin her alanına etkin katılımı,

* Kadın istihdamının yükseltilmesi; kadınların orta ve üst düzey yönetim kademelerine, karar süreçlerine erişimleri önündeki “cam tavan” engelinin kalkması,

* Eşit işe eşit ücret uygulamasının yaygınlaşması,

* Kadın girişimciliğinin teşvik edilmesi için çalışılması, mevcut çalışmaların desteklenmesi. 

Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitsizliğine yol açan her türlü etken ve önyargıyla erkeklerin aktif katılımı ile mücadele amacıyla kurulan Yanındayız Derneği, geçtiğimiz günlerde ‘Gençliğin Cinsiyet Eşitliğine Bakışı’ ile ilgili bir araştırma yaptırdı. Dernek adına Evrim Kuran Danışmanlık tarafından yürütülen bu araştırma ile Türkiye gençliğinin toplumsal cinsiyete bakışının analiz edilmesi ve bu alana yönelik gelecekte yapılacak çalışmalara ışık tutulması amaçlanıyordu. 

Gençlerin cinsiyet eşitliğine yaklaşımı, kadına yönelik şiddet algısı, Türkiye’deki kurumların toplumsal cinsiyet ayrımcılığını önlemeye yönelik çalışmalara bakışı, şiddet algısı, gençlerin şiddete maruz kalıp kalmadığı ile ilgili bulguların yer aldığı araştırma; Türkiye’nin 81 ilinden ve 28 ülkeden, 18-35 yaş aralığındaki gençlerin katılımıyla gerçekleşti. 

16 Şubat- 4 Nisan 2022 tarihleri arasında web tabanlı anket aracılığıyla yapılan ve toplamda 12.925 kişinin katıldığı araştırma, Türkiye’de bu alanda yapılan en kapsamlı ve geniş katılımlı araştırma olması açısından da büyük önem taşıyor.  

Çarpıcı sonuçların ortaya çıktığı araştırma verilerine göre; Türkiye gençliği %83 oranla ülkemizde cinsiyet eşitliği olmadığını düşünürken, gençlerin %70’i yaşamları boyunca en az bir kez cinsiyetinden dolayı ayrımcılığa uğradığını söylüyor. Gençlerin %82’sinin şiddete uğradığını belirttiği araştırmada, psikolojik şiddet en yaygın şiddet türü olarak karşımıza çıkıyor. Gençlerimizin %88’i psikolojik şiddet, %48’i dijital şiddet, %43’ü ekonomik şiddet, %31’i fiziksel şiddet, %22’si cinsel şiddet mağduru.  

Araştırmayı yürüten Evrim Kuran, gençlerle yaptıkları araştırmada beklediklerinin üstünde bir katılımla karşılaştıklarını, yakın çevreleriyle bile paylaşmadıkları konuları kendilerine anlatmalarının arkasında bu konuda artık özgürce konuşmak isteği yattığını gözlemlediklerini ifade ediyor. Araştırmanın kendilerine çok önemli bulgular verdiğini söyleyen Kuran, bir kadının sadece kadın olmasından dolayı uğradığı ayrımcılık ve şiddetin bazı alanlarda değil her alanda yaşandığını net olarak gördüklerini; şiddet okuryazarlığının bir an önce devreye alınarak şiddetin ne olduğunun ve şiddet görüldüğünde neler yapılması gerektiğinin anlatılması gerektiğini belirtiyor. Bu araştırmanın eşitlik konusunun bir rapordan ibaret olmadığının, konunun sadece ilgili sivil toplum kuruluşlarının görevi olarak görülmemesi gerektiğinin altını çiziyor. Ve “Cinsiyet eşitsizliğinin bireyden kuruma, sivil toplum kuruluşlarından kamuya, eğitimcilerden kural koyuculara kadar toplumun her katmanının ortak sorunu olduğunu artık anlamamız gerekiyor” diyor.  

Gençlerin cinsiyet eşitliğine yaklaşımı, flört şiddeti algısı, kadına yönelik şiddet algısı, Türkiye’deki kurumların toplumsal cinsiyet ayrımcılığını önlemeye yönelik çalışmalara bakışı, gençlerin şiddete maruz kalıp kalmadıkları ile ilgili bilgileri barındıran “Gençlikte Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Algı Araştırması” hepimiz açısından aydınlatıcı veriler içeriyor.  

Sanırım bu veriler toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele konusunda önemli bir yol gösterici olacak. 

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz günler dileğiyle…