“Engellilik Araştırmalarında Bilimsel Yenilikler”

İstanbul Üniversitesi engelli öğrencilerinin diğer öğrencilerle aynı koşullarda öğrenim görmesini sağlamak için çalışan akademik kurumlarımızın başında geliyor. Üniversite, bünyesindeki Engelli Öğrenci Birimi ile kendi öğrencilerine hizmet verirken, yine bünyesindeki Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi aracılığı ile de tüm engellilerin haklarının korunması ve yaşam koşullarının iyileştirilmesi için çalışıyor.

2017 – 2018 öğretim yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde “Engellilik Araştırmaları Anabilim Dalı Tezli Yüksek Lisans Programı” açıldı. ‘Engellilik Araştırmaları’, engellilik deneyiminin büyüme ve gelişmeyi, öğrenme sürecini, benlik gelişimini, ilişkileri nasıl şekillendirdiğini; temel hak ve özgürlüklerin kullanımını nasıl etkilediğini irdeleyen yeni bir disiplinlerarası bilim alanı.

Engellilik Araştırmaları Yüksek Lisans Programı ‘engellilik’ olgusunu yaşam deneyiminin bir parçası olarak tanımlayarak; tıbbi, bireysel ve yetersizlik odaklı yaklaşımların etkilerini kabul etmekle birlikte, ağırlıklı olarak sosyal modele dayalı eğitim vermeyi hedefliyor.

- Engellilikle ilgili temel verilerin bilimsel düzeyde ortaya konulması

- Engelliliğin önlenmesi ve sorunların azaltılması

- Engellilikle ilgili toplumsal tutumların geliştirilmesi

- Engelli bireylerin hizmetlerden etkin ve kaliteli bir şekilde faydalanması, üretken bireyler olarak toplum hayatına dâhil olabilmesi, ailelerinin yaşam kalitesinin arttırılması gibi konularda araştırmalar yapılarak toplumsal gelişimin desteklenmesi

söz konusu programın amaçları arasında yer alıyor. 

İstanbul Üniversitesi Engelliler Uygulama ve Araştırma Merkezi, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü münasebetiyle, “Engellilik Araştırmalarında Bilimsel Yenilikler” konulu bir etkinlik gerçekleştirdi. Etkinliğin açılış konuşmasını yapan Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Resa Aydın; insanın hayatının herhangi bir anında yeti kaybına uğrayabileceğine değinerek bu kaybın, bireyin toplumsal yaşama katılmasını önlemesi durumunda engellilik olgusunun ortaya çıktığını söyledi. Aydın, sözlerine, “Toplum kişiyi ‘engelli’ olarak etiketlediğinde kendi kimliğine yabancılaşır ve ‘engelli’ kimliği ile anılmaya başlar. Artık sadece yaşadığı yeti kaybının getirdiği zorluklarla değil, toplumsal ayrımcılıkla da mücadele etmesi gerekir. ‘Engelli’ olmak duyamamak, görememek veya yürüyememek değildir; bunları yapamadığı için toplumun ‘öteki’ olarak algıladığı bir kimliğe sahip olmaktır. Yeti kaybı sadece bireysel bir farklılıktır; ‘engellilik’ ise toplumsal bir dezavantaj olarak kişinin hayatına damga vurur.” diyerek devam etti.

Birleşmiş Milletler’in 1992 yılında 3 Aralık tarihini Uluslararası Engelliler Günü ilan ederken ‘engelliliğin bir dezavantaj değil, sadece bir farklılık olduğu’ mesajını dünyaya yaymayı amaçladığını hatırlatan Resa Aydın: “Biz de İstanbul Üniversitesi Engelliler Uygulama Merkezi olarak 2003 yılından beri farklılıklara saygı duyulması ve eşit fırsatlar verilmesi halinde, yeti kaybı yaşayan bireylerin ‘engelsiz’ bir yaşam sürebileceğini savunuyoruz. Bu amaçla yürüttüğümüz faaliyetleri, 2017 yılından beri ‘Engellilik Araştırmaları’ disiplini altında sürdürüyoruz. Teknoloji ve sanatla bütünleştirdiğimiz multidisipliner çalışmalarımızla, önyargıların ve ayrımcılığın olmadığı bir topluma dönüşüm için mücadele edeceğiz. Bize katılın, birlikte güçlü ve kalıcı bir toplumsal dönüşümün parçası olalım…” dedi.

Etkinlik kapsamında, 2017 – 2018 Öğretim Yılı Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı’nın dokuz öğrencisi çalışmalarını özetleyen birer sunum yaptılar. Onların sunumlarını izlerken, Türkiye’deki engellilik algısının ancak bu gibi bilimsel programlarla daha hızlı değiştirilebileceğine inandım.

Engellilik Araştırmaları Tezli Yüksek Lisans Programı’nın ilk öğrencilerine başarılar diliyor, mezun olup bilimsel çalışmalara imza atacakları günleri sabırsızlıkla beklediğimi ifade etmek istiyorum.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…