Engellilerin de zaman zaman bankaya gitmeleri gerekebiliyor…

Şöyle yazıyor Sevgi Bulut:

“Her yerde biz engelliler için engeller  olduğu gibi, bankalarda da maalesef erişilebilirlikle ilgili sorunlar var. Bu sorunlar şöyledir:
Bankalar görme engellilerin imzasını, kanunen sayılmasına rağmen, geçerli saymıyor. Borçlar Kanunu’nda görme engellilerin imzası geçerlidir. “Eğer görme engelli kendi şahit isterse, o zaman şahit huzurunda işlem yapabilir” der. Buna rağmen, bankalar görme engellilerin işlemlerinde sürekli “senin imzan geçerli değil” diyerek onlardan yanlarında şahit bulundurmalarını istemektedirler. Örneğin; bir görme engelli memur için maaş hesabı açılacak ise, banka o engelli memura diyor ki: “Senin imzan geçerli değil, git sen birine vekâlet ver, örneğin babana vekâlet ver ki babanın adına hesap açalım.” diyor.
Bu ne biçim iştir ki?
Engelli arkadaşımız memur olmuş, devlet ona güvenmiş memur yapmış. Banka ise nedense hesap açmıyor.
Ancak, bankaya bankanın lehine olan işler için gidildiğinde banka engelli müşterisine zorluk çıkartmadan işlerini görüyor. Örneğin, bankadan kredi çekilecekse o zaman kimse imzanın geçerli olup olmadığına bakmıyor. Elbette, yine engellilere kredi vermeyen, kredi kartı vermeyen bankalar da çok.
Bir de diyelim ki banka bana maaş kartı verdi. Ben kartımla sesli ATM'lerden paramı tek başıma çekebilirken pek çok banka sesli ATM kurmuyor.
Bunun yanında, ben bir bankanın internet bankacılığı hizmetinden faydalanmak istiyorum. Bildiğiniz gibi biz görme engelliler bilgisayarı mouse ile değil klavye ile kullanıyoruz. Bankanın internet hizmetlerinden faydalanmak istediğimizde, şifreleri girmek için sanal klavyeyi kullanmak gerekiyor. Yani, internet bankacılığı şifresini girerken ekrana mouse ile tıklama suretiyle şifreleri girebiliyoruz. Bu durumda görme engelliler internet bankacılığı hizmetinden, şifreleri kendileri giremediği için, faydalanamamaktadırlar. Bankalar internet hizmetlerini sunarlarken, bilgisayarı klavye ile kullanan biz görme engelli müşterilerini de düşünmeli; web sitelerini bu yönde daha erişilebilir hale getirmelidirler.
Bankamatiklerin hepsini sesli hale getirilmelidir.
Görme engellilerin imzası konusunda ise, aslında kanunen imzanın geçerli  olduğuna dair sorun yokken, bankalar kendi mevzuatlarını borçlar kanununun ilgili hükmüne göre düzenlemediklerinden imzayı sorun haline getiriyorlar. Oysa ki, Borçlar Kanunu’nun imzaya ilişkin hükmü genel bir hükümdür ve tüm kurumları bağlar. Dolayısıyla bankalar kendi mevzuatlarını ivedilikle değiştirmelidirler.
Umarım tüm bankalar yukarıda bahsettiğim engelleri biz engelliler için ortadan kaldırarak engelli müşterilerine de diğer müşterilerine sundukları imkânları sunarlar.”

Sevgili Sevgi’nin mesajını aldıktan sonra bankaların web sitelerinde biraz araştırma yaptım. Türkiye’de yerleşik bankalardan yalnızca dördünün web sitelerinde engellilere yönelik hizmetleri konusunda bilgi aktardıklarını gördüm. Bu bankalar; Türkiye Halk Bankası A.Ş., Türkiye İş Bankası A.Ş., Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. ve Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.

Türkiye Bankalar Birliği’nin, “Engellilere Bankacılık Hizmetleri 2012” Raporu’na göre; Haziran 2012 dönemi itibariyle, 5 banka işitme engellilere uzaktan erişim yoluyla yardım/destek hizmeti veriyor. Yine aynı rapora göre, son yıllarda, internet ve mobil bankacılık hizmetlerinin engellilere yönelik sunumunda da artış eğilimi var. Raporda, Haziran 2012 dönemi itibariyle; ekran okuyucu programlarla okunabilen içerik sunan banka sayısının 8,  SMS ile gönderilen tek kullanımlık şifrelerin okunabilirliğini sağlayan banka sayısının 7, internet şubesi içinde işitme engellilerin anında yardım alabilecekleri çevrimiçi yazışma uygulaması (internet sohbet) sunan banka sayısının 4, mobil bankacılık uygulamaları ses çevirici uygulamalara uygun olan banka sayısının 1 olduğu görülüyor. Yeni ürün/kampanya tanıtımında engellilere yönelik özel tanıtım yapan banka ise yok.

Anladığım kadarı ile, temel sorun engellilerin yararlanabilecekleri hizmetler konusundaki bilgiye ulaşamamaları. Zaten kısıtlı olan bu hizmetlere nereden ve nasıl ulaşılabileceği konusunda yeterli bilgi sunulması durumu biraz olsun kolaylaştırabilir. Ben de okurum Sevgi Bulut’a katılıyor ve bankalarımızın yakın bir gelecekte tüm müşterilerine eşit hizmet sunacaklarını umuyorum.

Engellerimizi hissettirmeyecek, engelsiz bir yaşam dileği ile...