Kadınlar bu çanta için birbirini eziyor

New York ve Londra’da kadınlar bu çanta için geceden yağmur altında kuyruğa girdi. Tayvan ve Hong Kong’da çanta kuyruğunda kavga çıkınca olaylara polis müdahale etti, izdihamda yaralananlar oldu. Çin ve Endonezya’da kadınlar kapışmasın diye çantanın piyasaya çıkışı durduruldu. İngiliz tasarımcı Anya Hindmarch’ın bu alışveriş çantalarını icat etmesinde maksat, çevre bilinci yaratmak. Ucube plastik poşetlerin yerini alsınlar diye. Pazarlama taktiği de çok dahiyane. Bir kere "sınırlı üretim" lafı kadınları fena halde kışkırtıyor. Keira Knightley ve Scarlett Johansson da o çantaları kullanınca provokatif atmosfer iyice kızışıyor. Ama belki de sakil torbaları yeryüzünden silmenin yolu budur. Düşünün sadece Çin’de bir günde 2 milyar plastik poşet tüketiliyor.

Ajans haberinde "Tayvanlı kadınlar tasarım çanta kuyruğunda birbirine girdi" başlığını görünce, tamam dedim görgüsüzler yine Prada kuyruğunda kapıştı. Asya’da adet öyle. Tokyo’da Louis Vuitton, Gucci mağazası filan açıldığı zaman kadınlar önce geceden kuyruğa giriyor, sabah saatlerinde kepenkler açılınca da çığlık çığlığa, saç saça baş başa birbirlerine giriyorlar.

Ama hayır, bu seferki öyle değil. 1800 dolarlık sınırlı üretim Prada’lar yüzünden değil, bildiğimiz bezden pazar çantası yüzünden kapışmışlar.

İngiliz tasarımcı Anya Hindmarch’ın kanvastan ürettiği alışveriş çantasının fiyatı topu topu 15 dolar, üzerinde kocaman "I’m not a plastic bag" yazıyor. "Ben plastik torba değilim" diye meydan okuyor. Ancak asıl meydan okuma çantanın sınırlı üretim olmasında ve şöhretlerin de o çantayı kullanmasında. Reese Witherspoon, Keira Knightley ve Scarlett Johansson’un o çantayla görüntülenmesinde.

Yılbaşında Londra’da piyasaya çıkıp bir gecede moda fenomeni olan çantalar, New York’ta da kapışılıyor. Şu anda Anya Hindmarch’ın web sitesinde "ABD’de sınırlı sayıdaki stoklarımız tükenmiştir" diye bir not var. Moda şuuru olan her kadını çıldırtacak bir not.

Asyalı kadınlarda da fazlasıyla moda şuuru bulunduğundan ve onlar daha Ninja tabiatlı olduğu için 15 dolarlık tasarım çantalar uğruna müthiş cenk sahneleri yaşandı. Tayvanlı kadınlar mağaza önlerinde birbirini ezdi ve 30 kişi yaralanarak hastanelik oldu.

Çanta bu ay başında Hong Kong’daki Harvey Nichols’ta satışa çıktığında yeni bir Tayvan vakası patlamasından endişe ediliyordu. Nitekim geceden mağaza önünde toplanan iki bin kadar kadın arasında sabah saatlerinde itiş kakış başlayınca kapılar açılmadı. Mağaza yönetimi içeride kaos çıkmasın diye, ön siparişlerle stok tükendi deyip kalabalığı dağıtması için polis çağırdı. "Kapıları açın" diye bağıran öfkeli kadınlar, çantalarını ileri bir tarihte almaları için ellerine birer fiş tutuşturularak güçlükle dağıtıldı.

Hong Kong’taki öfke iyice ders olunca Endonezya’nın başkenti Cakarta’da çantanın piyasaya çıkışı durduruldu.

Singapur’da binlerce kişi bekleme listesinde. Ancak çantalar geldiğinde sadece ilk 200 kişi çağrılarak siparişleri teslim edilecek. Gizli teslimat sayesinde izdiham önlenmiş olacak. Krem rengindeki çantanın gri versiyonu satılacak orada.

ASLI DA KORSANI DA ÇİN’DE ÜRETİLİYOR

Kadın dalaşı korkusundan çanta Pekin’de de piyasaya çıkamıyor. İşin ironik yanı, bu çantalar Çin’de üretiliyor. Anya Hindmarch’ın sitesinde "Çantalar, Çin’de tamamen etik kurallar çerçevesinde, işçilere asgari ücretin iki katı ödenerek imal edilmiştir" notu var.

Çin’de üretilen çantaların korsanları da tabii ki Çin’de üretiliyor ve gerçekleri ile birlikte sahteleri de eBay’de normalin kat kat üstünde fiyatlara satılıyor.

Pekin’de henüz satışa çıkmamış kaç adet orijinal çanta bulunduğu konusunda müthiş bir spekülasyon havası hakim. Medyada farklı rakamlar telaffuz ediliyor. Dağıtımcı firma ise şehirde sadece 1300 çanta bulunduğunu ve satış için uygun bir strateji arayışı içinde olduklarını açıklıyor.

Çantanın Çin’deki yasal üretimi etik olabilir, ancak satışında bazı etik ihlalleri yok değil. Mesela yer yer, plastik poşete konularak satıldığı haberleri var.

GÜRÜLTÜ ÇIKSIN DİYE SINIRLI SAYIDA

Oysa çantanın varlık nedeni çevre dostu olması. Maksat plastik poşet kullanımının sona erdirilmesi. Fikir, "We Are What We Do" adlı çevreci eylem grubuna ait. Bu grup yararına çantayı üreten Anya Hindmarch, modanın insanları değişime zorlamak için bir platform olduğunu, 15 dolarlık bir ürünle bilinç yarattığını söylüyor. Daha fazla gürültü çıksın diye de çantaları sınırlı ürettiğini açıkça itiraf ediyor.

Eğer ilan edilen satış programı uygulanırsa, o gürültü bugün de Milano’daki Corso Como mağazasıyla İrlanda’nın dört kentindeki Brown Thomas mağazalarında çıkacak.

ABD’nin poşetlerine 12 milyon varil petrol gidiyor

Plastiğin doğada imha olması en az bin yıl sürüyor ki, bu süreçte doğal yaşamı öldürüyor, suları zehirliyor. Plastik poşetin üretim süreci de çok israflı. Mesela ABD’de bir yılda kullanılan 30 milyar poşetin üretimi için 12 milyon varil petrol tüketiliyor. Kağıt poşetler de plastiğin alternatifi değil. ABD’de bir yılda kullanılan 10 milyar kağıt poşet ve kesekağıdı, 14 milyon ağaca mal oluyor. Yani alışverişe kendi çantanla gitmen gerekiyor.

Son yıllarda birçok perakende zinciri, müşterilerini plastik poşetlerden uzak tutmak için bunları parayla satmaya başladı. Alışverişte organik malzeme kullanımı için yasal önlemler de alınıyor. San Francisco’da bu yıl sonundan itibaren market zinciri ve eczanelerin "biodegradable" (doğada canlı organizmalar tarafından parçalanan organik malzeme özelliği) olmayan poşetle satış yapmaları yasak. Londra belediyesi de bu yönde hazırlık yapıyor.