Bir arkadaşım utana sıkıla, “Kızım 4.5 yaşında ama mastürbasyona benzer bir şeyler yapmaya başladı, size ne kadar korktuğumu anlatamam!” dedi. Diğeri, “Benimki de dudaktan öpüşmeyi merak ettiğini söylüyor” dedi. Diğeri, “Ben de izni olmadan, kimsenin onun bedenine dokunamayacağını anlatıyorum, fakat dediklerimi anladığından emin değilim” dedi. Sonuncu arkadaşım da, “Sizin de kafanızın karışık olmasına sevindim, ben kaç yaşından sonra çocuklarımızın yanında çıplak dolaşmamamız gerekiyor, onu bile bilmiyorum” dedi. Bugün, “Çocuklarımızla Cinsellik Hakkında Nasıl Konuşalım?” adlı kitabın da yazarı olan Prof. Dr. Bengi Semerci bizimle. Size bu mini röportajın bana ne kadar faydalı olduğunu, kendisinden ne kadar çok şey öğrendiğimi anlatamam, darısı
sizin de başınıza...
* Çocuklara cinsel eğitim vermekten söz ediyoruz ha bire. Ama pek çok konuda çocuklara nasıl davranmak gerektiğini tam bilemiyoruz. Baktım ki, etrafımdaki annelerin de kafası karışık, size bir danışayım dedim. Mesela bir arkadaşım, 4.5 yaşındaki kızının mastürbasyon yaptığını anlatıyor. Bir kere bu, normal mi?
- Normal.
* Endişelenecek bir durum yok mu?
- Yok, hayır.
* Neye mastürbasyon deniyor? Spesifik bir tanımı var mı?
- Cinsel organa dokunmanın adı, mastürbasyon. Çocukların herhangi bir şekilde genital bölgelerini uyarmalarına ve bu esnada terleme, kızarma, nefes nefese kalma gibi bulguların olmasına ise “çocukluk mastürbasyonu” diyoruz.
* Nasıl yani?
- Bazen ellerini kullanıyorlar, ya da başka nesneler, bazen de bir yere sürtünüyorlar, yatağa mesela...
* Hah tam da bunu anlatıyor arkadaşım, yatakta anne ve babasının arasında, sanki yalnızmış gibi yatağa sürtündüğünü ve nefes nefese kaldığını, zangır zangır titrediğini... İyi de hap kadar çocuk bu! Anne ve baba, donup kalıyormuş...
- Bu mesele sadece onlara özel bir vaka değil. Sanıldığından çok daha yaygın. Evet, bir çok ailenin endişelendiğini biliyorum. Ama rahat olsunlar, gerçekten normal. Kız ve erkek çocuklar arasında belirgin fark olmamasına karşın; aileler, kız çocuklarında olduğunda daha fazla telaşlanıyorlar. Çünkü mastürbasyonun erkeklere özgü olduğuna inanılıyorlar. Oysa bu doğru değil.
* Çocuk mastürbasyonu, sadece cinsellikle ilgili bir şey mi?
- Değil. Aslında, çocukların gevşemek için keşfettikleri parmak emme, tırnak yeme gibi davranışlardan çok farklı değil. Bir sürü şey buna sebebiyet verebilir...
* Ne gibi?
- Çocuğun esas olarak kendini yoksun hissetmesi. Az ilgi gördüğünü düşünmesi, memeden kesilmesi ya da bakıcı değişimi, ya da yeni bir kardeş doğumu ya da aile içi sorunlar. ..Üstelik çocuktan çocuğa değişir. Kimi zaman, cinsel tacize uğrayan çocuklarda da ortaya çıkabilir. Tabii ki genital bölgesinde kaşıntı ve tahrişe neden olabilecek enfeksiyon gibi etkenlerin de gözden geçirilmesi gerekir...
YASAK İŞE YARAMAZ* Peki ne yapacağız?
- “Çek elini oradan!” diye bağırmayacağımız kesin!
* “Bunun adı mastürbasyondur evladım, yap ama ortalıkta yapma. Kendi kendine odanda yap. Herkes görmesin” mi diyeceğiz?
- Hayır, hayır. Paniğe kapılmayacağız, sesimizi yükseltmeyeceğiz, sanki anormal bir şey yapıyormuş gibi davranmayacağız. “Yapma!” demek yerine, çocuğun dikkatini başka yöne ve şeylere çekmek lazım. Uykuya dalmadan önce masal anlatmak mesela, ellerini, saçını okşayarak rahatlatmak iyi gelebilir. Tabii şu var, 3 yaşının üzerindeyse, sosyal ortamlarda yapmaması gerektiğini öğretmek lazım. Tabii ki yine, bağırmadan ve suçlamadan...
* Yani yasaklamayacağız, öyle mi?
- Evet. Çünkü işe yaramaz. Sık sık uyarmak da yaramaz, utandırıcı sözler sarf etmek de. Çocuğu o an için durdursa da, geçici bir çözüm. Ailenin görmediği yerlerde yeniden yapacaktır. Üstelik daha sık yapacaktır. Bazı çocuklarda sadece uykuya dalma sırasında görülürken, bazılarında boş ve yalnız kaldıkları her yer ve zamanda görülür. Çocuk, kendini başka konularda yetersiz hissettiği ya da duygusal olarak rahatlamaya ihtiyaç duyduğu için, bu açığını mastürbasyonla kapatmaya çalışıyor olabilir. Bu nedenle söz konusu çocuğun, duygusal bir açlığı olup olmadığına, yalnızlığını ya da başka bir sorununu mastürbasyonla giderip gidermediğini araştırmak lazım.
* Peki ya iki küçük çocuğun oyun oynarken, merak noktaları cinselliğe gelirse ne yapacağız? Birbirlerine bakmalarına, dokunmalarına izin vermek mi gerekir?
- Doktorculuk, hemşirecilik gibi oyunlar, çocuğun gelişimsel döneminin ve cinsel merakının sağlıklı birer parçası. Ve zannettiğimizin aksine, biz erişkinlerin düşündüğü şeyle, aynı anlama gelmiyor. O oyunlar sayesinde, hem kendi hem de karşı cinsin bedenini keşfedebiliyorlar. Evet, cinsel oyunlarla çok fazla ilgileniyorlar; fakat bütün zamanlarını da bunları oynayarak geçirmiyorlar. Endişelenecek bir şey yok yani. Hele hele çocukların yaşları ve gelişim düzeyleri aynı ise, hiç sorun yok. Bırakın oynasınlar, ha ama bu tür oyunları kendilerinden büyük çocuklarla oynamaları doğru değil. Arkadaşının vücuduna karşı duyduğu merakı anladığınızı söyleyebilirsiniz ama vücutlarını başkalarına göstermemeleri gerektiğini mutlaka öğretmelisiniz.
* Bir çocuk kaç yaşına kadar annesiyle, babasıyla banyo yapabilir? Onun yanında çıplak olabilir? Bu tür soruların standart cevapları var mı?
- Dünya genelinde önerilen bazı kurallar var, o kurallar da aileden aileye değişmiyor. Yani “Bazı şeyler, bazı aileler için normaldir, bazı aileler için değildir” diye bir şey yok. Çocuklarımızı korumak ve sosyal kuralları öğretebilmek için, 2 yaşına geldikten sonra, bedenimizin bize özel olduğunu göstermemiz gerekiyor.
* Nasıl yapacağız?
- Onu yıkamak için banyoya girdiğinizde, üzerimiz mutlaka giyinik olacak. Öncelikle anne baba olarak bizim, bedenimizin bize özel olduğunu ve bunu başkalarına göstermenin doğru bir davranış olmadığını göstermemiz gerekiyor. Ona örnek olmamız gerekiyor. Bu önemli, çünkü çocuğu ancak bu şekilde, tacizlere açık hale gelmekten koruyabiliriz. Bunu sağlamanın yolu da, bazı şeyleri abartmadan çocuğa öğretmek. Siz, kendi davranışlarınıza dikkat eder, bebeklikten itibaren çocuğun kendi odasında yatmasını sağlarsanız mesela, sorun çıkmayacaktır. Bedeni tanımaya çalıştığı için, siz soyunurken odaya girip sizi izlemek isteyen ya da giysinizi kaldırarak bakmak isteyen çocuğa, “Terbiyesiz, çok ayıp, ne yapıyorsun!” diye çıkışmak mesela, onu utandırmaktan ve suçlamaktan başka bir işe yaramaz.
* Son olarak, “Çocuklarımıza, cinsellikle ilgili mutlaka ama mutlaka şunu öğretmeliyiz” diyebileceğiniz bir şey var mı?
- Var. Bence en önemlisi şunu öğretmek: “Cinsellik, sadece beden değildir.” Çocuklar, cinselliğin sadece vücutlarıyla ilgili olmadığını öğrenmeliler. Tam da bu yüzden, cinsellikle birlikte, onlara sevgiyi de anlatın. Çocukların, cinselliği aynı zamanda sorumluluk, yakınlık ve sevgi ilişkisi olarak öğrenmesi çok önemli. Cinselliği bu şekilde öğrenen çocuğun, sağlıklı gelişmesinin yanı sıra, bu, sizin onunla konuşmanızı da kolaylaştırır. Ve tabii ona gelecek deneyimleri için olumlu zamanlama ve eş seçimi şansı verir. Öteki türlü, seksi, sevgiden ayıran bir nesil yetişir...
BUNLARI YAPMA· Cinsel organına dokunan çocuğuna bağırma...
· Çocuğunu, soyunan birini izlerken gördüğünde, “Ne ayıp! Bakılır mı?” filan diye ayıplama, utandırma...
· Başka insanların yaşam biçimleri ve değerlerini çocuğun önünde yargılama. “Aaa gay!” deme, “O bir dönme, o bir eşcinsel” diye eleştirme...
· Sınırsız, kontrolsüz televizyon ve internet kullanmasına izin verme...
· Seksi, sevgiden ayırma...