Aile içi demokrasi nasıl sağlanır?

100 kişilik anfide ders dinliyorduk. Keyifli gitmesine rağmen artık dinlemekten çok sıkılmıştık. Hocamızdan mola vermesini isteyince "tamam minik bir referandum yapalım gençler" dedi. "Kimler mola istiyor, kimler devam edelim diyor" sorusunu sorduğunda yaklaşık 80 kişi "mola istiyorum" dedi. Diğer 20 kişi ise "devam edelim hocam" dediler.

Hangi konuyu konuşuyorduk, şu an hatırlamıyorum. Ancak hayatımın en büyük dersini o an aldım. Çünkü hocamız şöyle dedi: "Derse devam ediyoruz, çünkü demokrasilerde azınlıkların haklarını korumak ve isteklerini yerine getirmek çok önemlidir."

İtiraz edenler oldu elbette. Açıklama olarak "çoğunluğun herzaman haklı olmadığını, farklı düşünceleri dinlemenin, farklı istekleri yerine getirmenin sorumluluk sahibi olan herkesin uygulaması gerektiğini" anlattı hocamız bize.

O günden sonra fakülte bitene kadar demokrasi kavramı pedagojiye birlikte iç içe bir şekilde mesleğe hazırlandık.

Bir çocuğun hak ve adalet kavramını öğreneceği yer ailedir. Ebeveynlerin tutumları çocuğun kişilik yapısını şekillendirir ve bu öylesine etkilidir ki, bir çocuğun kişiliğinin %70'i yaşamının ilk 7  yaşında oturur. Geriye kalan %30' luk bölüm okulun ve öğretmenin elinde ki, kıyaslandığında çocuğun kişilik gelişiminde çok etkili sandığımız okulun aileden daha az etkili olduğunu görürüz.

Kaç tip ebeveyn var?

Kabaca baktığımızda 3 tip ebeveynden bahsedebiliriz.

1- Otoriter ebeveyn
2- Demokratik ebeveyn
3- İlgisiz ebeveyn

Özelliklerini sıralamak gerekirse;

Otoriter ebeveynler:

- Onları tanımlayan en iyi şey " ben sizin babanızım, ben ne dersem o olur" şarkısıdır.

- Kuralları hep ebeveyn koyar.

-Çocuğun tamamen o kurallara uymasını asla dışına çıkmamasını ister.

-Ailede söz hep büyüğündür, çocuğun ne düşündüğü sorulmaz bile.

-Barınma, beslenme, giyim, eğitim ve sağlık gibi temel gereksinimleri yerine getirir. Fakat bunu bir lütuf olarak sunar, çocuk istediği davranış kalıplarının dışına çıktığında başına kakar. Örneğin: "Seni nankör, yedirdim, içirdim, doyurdum, büyüttüm; şimdi kalkmış üniversiteyi dışarıda okuyacağım diyor" hışmıyla çocuğuna fırça attığı gözlemlenebilir.

-Durum böyle olduğu için evde iletişim kopuktur.

-Kimse kimseyle konuşamaz. Konuşmalar sakin sakin başlasa da kavgaya dönüşür. Uzlaşma yerine şiddet açığa çıkar.

- Nasıl giyineceğine, düşüneceğine ve davranacağına ailesi karar vermiş olan çocuklarda öfke kontrolünün zayıf olduğu görülür. Ebeveynine derdini anlatamadığı için genelde kardeşini veya arkadaşlarını küçümseme, dışlama, hatta sopa çekmeye kadar ilerleyen davranışlar sergiler.

- Bu tip ebeveynlere göre anne-babasının kontrol sahasından çıkan çocuklar ya ayyaş olur, ya namusunu kaybeder ya da eşkiya olur. Bu nedenle huzur hiçbir zaman bu ailelere uğramaz. Toplumun geneli bu tip ebeveynlerden oluşur. Hepimize geçmiş olsun.

Demokratik ebeveynler:

- Candır. Bulunduğu ve görüldüğü yerde bir fotoğraf çekilip sosyal medyada paylaşılması elzemdir. Şaka bir yana, azınlıkta yer aldıkları söylenebilir.

- Ailede alınacak her kararda çocuğun görüş ve düşüncelerine yer verir, gerekirse çocuğun fikrine göre hareket ederler.

- Çocuğunun sözünü kesmez. Sorularını tam ve doğru olarak yanıtlamaya çalışır.

- "Bu konuda ne düşünüyorsun" sorusunu dilinden düşürmeyerek çocuğunun duygularını anlamayı dener, düşüncelerini önemser.

- Kurallar, yaşam düzeni ebeveyn - çocuğun birlikte aldığı kararlarla oluşturulur. Uygulanması sırasında esneklik hakimdir.

- Özel yaşamına, eğilimlerine, davranışlarına saygı duyar. Yetiştirdiği çocuğun yaşamının her boyutunu tanır. Arkadaşlarını, öğretmenlerini, sevdiği şarkıcıları, tuttuğu takımı, okuduğu kitabı, sosyal medyada neler yaptığını bilir. Polis veya ajan gibi değil, sevgi ve şefkatle yaklaşır. Orantısız hoşgörü kullanır. Hata yaptığında tokat atmaz, sarılır, öper.

- Anne ve baba çocuğa karşı eşit sorumluluklara sahiptir. Tutumları ortaktır, ayrıca birinin ak dediğine diğeri kara demez.

- Kendini iyi tanıyan bireylerin, korkularından arınmış bir halde anne-babalık yaptığı bir versiyon olarak yorumlanabilir.

- Kendini tanıyan, nasıl mutlu olacağını bilen, hayatı iyi okuyan, meslek seçimi konusunda mutluluk odaklı çocuklar yetiştirirler.

- Mutludurlar.

İlgisiz ebeveynler

- Adı üstünde ilgisizdir. Çocuğun öğretmeninin adını bile bilmez.

- Temel ihtiyaçları karşılamamda dahi güçlük çekerler. Ekonomik nedenlerden dolayı değil, enerjilerini bu konuya ayıramadıklarından durum böyledir.

-  Aslında ebeveyn  olmaya hazır olmayan, kendine karşı olan yükümlülükleri yerine getirmekte zorlanırken, bir de ebeveyn olmak sarsmıştır.

- Hep yorgundurlar, işleri vardır veya mutsuzdurlar.

- Ekonomik durumu iyi olanların çoğu çocuğun bakımını ve benzer sorumlulukları başkasına yüklemiştir. Büyükanne, dadı vesaire. Sözde yoğun olup, iş ve evle ilgili sorumlululardan geriye kalan zamanlarını çocuklara ayıramadıkları gözlemlenir.

- Çocuğun duygusal ihtiyaçlarını karşılamakta güçlük çekerler. Duygularına, düşüncelerine öyle yabancıdırlar ki en ufak bir durumda afallarlar. Evi terkedip gittikleri, sorunlarla ilgilenmedikleri vakidir.

- Otoriter ebeveynlerden sonra en sık görülen ebeveyn türüdür.

Otoriter olup aşırı baskı yapmakla, ilgisiz kalıp yabancı kalmak arasında sıkışmış kalmış bir toplumun gelişimi vedeğişimi her zaman sancılıdır. En ufak farklı görüşe tahammülsüz, en ufak hatada ceza bekleyen, otorite bağımlısı, empati yoksunu, duygusal gelişimi beslenmemiş bireylerin seçtiği ve onayladığı yönetim şekilleri "huzur" kavramına 100 kilometre uzatır.

Haftanın etkinlik önerisi:

Bu hafta yapılacak en iyi şey, düşünürken ve konuşurken "ben olsaydım ne hissederdim" sorusuyla yaşamayı denemek olabilir. Uzun vadede ise  biber gazına ayrılan bütçenin bir kısmının eğitime harcanması herkesin hayrınadır.

https://twitter.com/AylinAnne
www.aylinanne.com

1 Haziran 2013 Bizim parka gidelim anne!
#29 Mays 2013 Bu çocuk sizden mi?
#25 Mays 2013 Anne senin pipin var mı?
#22 Mays 2013 Her çocuğun özel bir arkadaşı olmalı
#11 Mays 2013 Anneler Gününüz Kutlu Olsun
#8 Mays 2013 Çocuklar neden dayak yer?
#4 Mayıs 2013Çocukların ihtiyaç duyduğu 6 şey nedir?



YAZARIN TÜM YAZILARI İÇİN >>